ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG THUỐC TRÊN BỆNH NHÂN NGOẠI TRÚ CAO TUỔI BẰNG CÔNG CỤ STOPP TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG THUỐC TRÊN BỆNH NHÂN NGOẠI TRÚ CAO TUỔI BẰNG CÔNG CỤ STOPP TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH
Nguyễn Văn Tuấn1, Trần Thị Anh Thơ1
1 Đại học Y khoa Vinh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Đánh giá thực trạng đơn thuốc ngoại trú trên bệnh nhân cao tuổi bằng công cụ STOPP và khảo sát một số yếu tố liên quan đến chỉ số PIM tại Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang, tài liệu nghiên cứu là đơn thuốc, bệnh án ngoại trú của bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên tại khoa khám Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh. Kết quả: Tỷ lệ gặp thuốc có khả năng không thích hợp theo STOPP 2014 trên đơn thuốc ngoại trú trong nghiên cứu là 18,35%, trong đó ghi nhận được 21 loại PIM, hay gặp nhất là Aspirin ở bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày tá tràng không dùng kèm PPI (20,34%), các sulphonylurea có thời gian tác dụng dài như glibenclamid, glimepirid (13,65%), PPI điều trị viêm loét dạ dày tá tràng không biến chứng hoặc viêm trợt thực quản khi dùng liều đầy đủ > 8 tuần (11,86%). Các yếu tố làm tăng khả năng gặp PIM theo STOPP 2014 gồm đa dược học OR=2,308 (CI95%=1,130-4,711, p=0,022), bệnh hệ tiêu hóa OR=2,694 (CI95%=1,353-5,364, p=0,005) và bệnh hệ tuần hoàn OR=2,828 (CI95%=1,287-6,215, p=0,010). Trong đó bệnh tim mạch là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến khả năng gặp PIM theo STOPP 2014,  nhóm bệnh nhân có bệnh tim mạch có nguy cơ gặp PIM cao gấp 2,8 lần so với nhóm không có bệnh tim mạch. Kết luận: Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ kê đơn thuốc có khả năng không thích hợp (PIM) là 18,35%. Hạn chế kê nhiều thuốc trên bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt từ 5 thuốc trở lên do tăng khả năng gặp PIM. Bệnh nhân mắc bệnh tim mạch hoặc hệ tiêu hóa tăng khả năng gặp PIM.

Khi  tuổi  càng  cao,  sức đề kháng  càng  giảm cùng  với  những thay đổi  của cơ thểkhiến  cho người  cao  tuổi  dễmắc  nhiều  bệnh  phối  hợp  do đó cần  sửdụng  nhiềuthuốc  cùng  một lúc. Đa dược  học và kê đơn không hợp lý (IP) là  những yếu  tốnguy cơ được  biết đến đối  với  ADR  trên bệnh  nhân(BN)cao  tuổi do thường  gây  ra  các kết cục lâm sàng bất lợi, thậm chí tửvong. Điều đó đòi hỏi phương thức xác định  thuốc  có  khảnăng  không  thích  hợp   (PIM -Potentially InappropriateMedications)  đểnâng  cao  chất lượng và an toàn trên đối tượng đặc  biệt  này. STOPP(Screening  Tool  of  Older  Persons’ potentially  inappropriate  Prescriptions-Công  cụsàng  lọc  các  chỉđịnh  không  hợp  lý  tiềm ẩn ởbệnhnhâncao  tuổi)được  nâng  cấp  lần  thứ2 vào năm 2014 đểphát hiện các sai sót tiềm tàng trong việc kê đơn và các tác dụng bất lợi (ADE), những nguyên nhân gây ra tình trạng nhập viện cấp  tính ởngười  lớn  tuổi  [8]. Đềtài được  thực hiện  tại Bệnhviện Trường Đại  học  Y  khoa  Vinh mục  tiêu: Đánh giá thực  trạng đơn thuốc  ngoại trú trên bệnh nhâncao tuổi bằng công cụSTOPPvà  khảo  sát  một  sốyếu  tốliên quan đến  chỉsốPIMtại Bệnh viện Trường Đại học Y khoa Vinh