Động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp và một số yếu tố liên quan năm 2016

Luận văn thạc sĩ quản lý bệnh viện Động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp và một số yếu tố liên quan năm 2016. Bên cạnh hai yếu tố vật lực và tài lực, thì nguồn nhân lực trong y tế đƣợc xem là một trong những thành phần cơ bản và quan trọng nhất; vì nó có liên quan trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của ngƣời dân, cũng nhƣ ảnh hƣởng đến hoạt động và quyết định sự tồn tại của tổ chức. Chính vì thế, nhân lực y tế phải đƣợc đầu tư liên tục để duy trì, nâng cao kiến thức và kỹ năng, nhằm đáp ứng đƣợc nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe ngày càng cao của nhân dân[8].
Việc cung ứng các dịch vụ y tế theo từng đối tƣợng khách hàng/ngƣời bệnh đòi hỏi sử dụng nhiều nhân lực. Tuy nhiên, nhân lực y tế còn hạn chế, họ thƣờng phải làm việc với cƣờng độ lớn và công việc lại gặp nhiều rủi ro, độc hại. Trong xã hội ngày nay, nhân viên y tế còn đứng trƣớc nguy cơ bị hành hung, thậm chí là bị đe dọa tính mạng… Do vậy, để nhân viên y tế phát huy hết năng lực chuyên môn của bản thân, tăng cƣờng tính sáng tạo trong công việc, và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà cơ quan/tổ chức giao, thì việc tạo động lực lao động cho họ là hết thức cần thiết.

Khi nhân viên có động lực trong công việc, họ sẽ hứng thú và hăng say lao động, từ đó tạo ra của cải vật chất đảm bảo cho nhu cầu cuộc sống, điều này cũng góp phần giữ chân ngƣời lao động gắn bó lâu dài hơn với đơn vị[8].
Việc tạo động lực cho nhân viên y tế ngày càng cần thiết hơn, vì động lực của nhân viên có ảnh hƣởng tích cực đến quá trình hoạt động của bệnh viện, làm tăng hiệu quả trong việc cung ứng các dịch vụ y tế cho khách hàng/ngƣời bệnh, đồng thời trực tiếp nâng cao uy tín cho bệnh viện – yếu tố quyết định sự tồn tại của bệnh viện trong xu thế mới (trong tƣơng lai, các bệnh viện sẽ đƣợc giao quyền tự chủ toàn bộ về tài chính, về nhân sự; thông tuyến bảo hiểm y tế…đòi hỏi bệnh viện phải khẳng định đƣợc thƣơng hiệu mới có thể tồn tại… Đây là những thách thức đặt ra các bệnh viện tuyến huyện trong việc giữ chân khách hàng/ngƣời bệnh).
Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự là bệnh viện đa khoa hạng III, trực thuộc Sở Y tế Đồng Tháp. Bệnh viện có 14 khoa và 04 phòng chức năng, với quy mô 270 giƣờng; biên chế là 262 ngƣời. Trong những năm gần đây, Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự luôn có số lƣợt khám bệnh, và số bệnh nhân điều trị nội trú năm sau đều tăng cao hơn năm trƣớc, công suất sử dụng giƣờng bệnh luôn lớn hơn 120%[1]. Cho nên, công việc của nhân viên nơi đây là vất vả và nhiều áp lực; tuy nhiên tiền lƣơng và các khoản phúc lợi cho họ còn thấp, chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu về cuộc sống; việc học tập nâng cao trình độ của nhân viên còn gặp nhiều rào cản; nhân viên còn phải đối mặt với nhiều nguy cơ đến từ công việc và từ phía ngƣời bệnh… trƣớc những thực trạng vừa nêu, lãnh đạo bệnh viện cần giúp nhân viên có nhiều động lực hơn nữa để họ an tâm công tác, tạo ra nhiều giá trị tích cực cho đơn vị. Song, chƣa có nghiên cứu nào về vấn đề động lực làm việc của nhân viên đƣợc thực hiện tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự. Vì thế, nhằm làm rõ những vấn đề liên quan đến động lực làm việc của nhân viên, để cung cấp cho lãnh đạo có thêm cơ sở thấu hiểu hơn về nhân viên của mình, làm căn cứ cho việc đánh giá sự hài lòng của nhân viên y tế theo 83 tiêu chí đánh giá chất lƣợng bệnh viện của Bộ Y tế; cũng nhƣ biết đƣợc yếu tố nào cần động viên, yếu tố nào cần kích thích trong việc duy trì và tăng cƣờng động lực, để nhân viên công tác tốt hơn với yêu cầu tổ chức đề ra, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp và một số yếu tố liên quan năm 2016”.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả thực trạng nguồn nhân lực tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự,tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2011 đến 2016.
2. Mô tả động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp năm 2016.
3. Xác định một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa khu vực Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp năm 2016

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………………………. i
MỤC LỤC…………………………………………………………………………………………………… ii
DANH MỤC CÁC BẢNG………………………………………………………………………………v
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ………………………………………………………………………. vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ……………………………………………………………… viii
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU …………………………………………………………………………… ix
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………….3
CHƢƠNG 1 – TỔNG QUAN TÀI LIỆU…………………………………………………………..4
1.1. Nguồn nhân lực y tế …………………………………………………………………………………4
1.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực y tế …………………………………………………………..4
1.1.2. Nguồn nhân lực y tế trên thế giới và Việt Nam …………………………………………5
1.1.3. Quản lý nguồn nhân lực …………………………………………………………………………9
1.2. Động lực làm việc và các yếu tố liên quan đến động lực làm việc………………..10
1.2.1. Khái niệm động lực làm việc và tạo động lực làm việc…………………………….10
1.2.2. Một số học thuyết về động lực………………………………………………………………11
1.2.3. Các phƣơng hƣớng tạo động lực cho ngƣời lao động……………………………….12
1.2.4. Các công cụ tạo động lực và động viên ngƣời lao động……………………………14
1.2.5. Những nghiên cứu về động lực làm việc trên thế giới và Việt Nam …………..16
1.3. Khung lý thuyết……………………………………………………………………………………..22
1.4. Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu ……………………………………………………………..25
CHƢƠNG 2 – PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………………………………….27
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………………………………..27
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….27
2.3. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..27
2.4. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu…………………………………………………………..27
2.5. Phƣơng pháp thu thập số liệu…………………………………………………………………..28
2.5.1. Thu thập số liệu định lƣợng ………………………………………………………………….28
2.5.2. Thu thập thông tin định tính………………………………………………………………….29
HUPHiii
2.6. Các biến số nghiên cứu …………………………………………………………………………..29
2.7. Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu …………………………………………………….31
2.8. Đạo đức nghiên cứu ……………………………………………………………………………….32
2.9. Hạn chế của nghiên cứu và biện pháp khắc phục ……………………………………….33
CHƢƠNG 3 – KẾT QUẢ……………………………………………………………………………..34
3.1. Đặc điểm của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………………34
3.2. Thực trạng nguồn nhân lực tại Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự ………………………36
3.3. Động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự………..42
3.3.1 Động lực làm việc của nhân viên y tế với yếu tố tiền lƣơng và các khoản thu
nhập ……………………………………………………………………………………………………………42
3.3.2. Động lực làm việc của nhân viên với yếu tố ngƣời quản lý trực tiếp………….45
3.3.3. Động lực làm việc với yếu tố quản trị và điều hành tổ chức ……………………..47
3.3.4. Động lực làm việc của nhân viên với yếu tố quan hệ đồng nghiệp …………….49
3.3.5. Động lực làm việc của nhân viên y tế với yếu tố điều kiện làm việc ………….50
3.3.6. Động lực làm việc của nhân viên y tế với yếu tố ổn định và an toàn của công
việc …………………………………………………………………………………………………………….52
3.3.7 Động lực làm việc của nhân viên y tế với bản chất công việc…………………….53
3.3.8. Động lực làm việc của nhân viên y tế với yếu tố phát triển chuyên môn, nghề
nghiệp…………………………………………………………………………………………………………55
3.3.9. Động lực làm việc của nhân viên y tế với yếu tố sự thành đạt …………………..57
3.3.10. Động lực làm việc của nhân viên với yếu tố sự ghi nhận thành tích …………58
3.3.11. Động lực làm việc chung của nhân viên y tế tại Bệnh viện ĐKKV Hồng
Ngự, tỉnh Đồng Tháp ……………………………………………………………………………………60
3.3.12. Động lực làm việc của nhân viên y tế theo các khối lâm lâm sàng, cận lâm
sàng, hành chính…………………………………………………………………………………………..62
3.4. Một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện
ĐKKV Hồng Ngự ………………………………………………………………………………………..63
Mối liên quan giữa động lực làm việc chung của nhân viên y tế với một số yếu tố về
xã hội và nhân khẩu/nghề nghiệp……………………………………………………………………63
CHƢƠNG 4 – BÀN LUẬN…………………………………………………………………………..66
HUPHiv
4.1 Thực trạng nhân lực tại Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự …………………………………66
4.2 Động lực làm việc của nhân viên y tế tại Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự…………68
4.3 Một số yếu tố liên quan đến động lực làm việc của nhân viên y tế Bệnh viện
ĐKKV Hồng Ngự ………………………………………………………………………………………..77
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………………79
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………….80
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..81
PHỤ LỤC……………………………………………………………………………………………………85
Phụ lục 1: Các biến số nghiên cứu ………………………………………………………………….85
Phụ lục 2: Phiếu điều tra động lực làm việc của nhân viên y tế ………………………….88
Phụ lục 3: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu lãnh đạo Bệnh viện …………………………………96
Phụ lục 4: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu trƣởng/phó phòng TC – HCQT ………………..98
Phụ lục 5: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu trƣởng phòng Kế hoạch tổng hợp ………….. 100
Phụ lục 6: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu Bác sỹ – Điều dƣỡng và nhân viên khác . 101
Phụ lục 7: Hƣớng dẫn thảo luận nhóm…………………………………………………………. 103
Phụ lục 8: Hệ thống tổ chức của Bệnh viện Đa khoa Khu vực Hồng Ngự………… 105
HUPHv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1- Số lƣợng bác sỹ, y tá, hộ sinh thiếu hụt theo WHO (2006) …………………..6
Bảng 1.2 – Nguồn nhân lực y tế tại Việt Nam…………………………………………………….7
Bảng 1.3 – Định mức biên chế theo TT08/2007 ……………………………………………….26
Bảng 3.1 – Đặc điểm của đối tƣợng nghiên cứu……………………………………34
Bảng 3.2 – Phân bố nhân lực theo khoa/phòng …………………………………………………38
Bảng 3.3 – Nhân lực hiện có của Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự theo TT08/2007 ….40
Bảng 3.4 – Cơ cấu nhân lực theo bộ phận so với TT08/2007 ……………………………..40
Bảng 3.5 – Cơ cấu nhân lực theo chuyên môn so với TT08/2007 ……………………….41
Bảng 3.6 – Sự biến động nguồn nhân lực Bệnh viện ĐKKV Hồng Ngự………………42
Bảng 3.7 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố tiền lƣơng và các
khoản thu nhập …………………………………………………………………………………………….43
Bảng 3.8 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố ngƣời quản lý
trực tiếp ………………………………………………………………………………………………………46
Bảng 3.9 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố quản trị và điều
hành của tổ chức…………………………………………………………………………………………..48
Bảng 3.10 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố mối quan hệ
đồng nghiệp…………………………………………………………………………………………………49
Bảng 3.11 – Điểm động lực trung bình của nhân viên yếu tố điều kiện làm việc…..51
Bảng 3.12 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố ổn định và an
toàn của công việc………………………………………………………………………………………..52
Bảng 3.13 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố bản chất công
việc …………………………………………………………………………………………………………….54
Bảng 3.14 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố phát triển
chuyên môn, nghề nghiệp. …………………………………………………………………………….56
Bảng 3.15 – Điểm động lực trung bình của nhân viên với yếu tố sự thành đạt ……..57
Bảng 3.16 – Điểm động lực trung bình của nhân viên y tế với yếu tố sự ghi nhận
thành tích…………………………………………………………………………………………………….59
Bảng 3.17 – Tỷ lệ động lực làm việc của nhân viên với các yếu tố động lực………..61
HUPHvi
Bảng 3.18 – Động lực làm việc chung của nhân viên y tế theo các khối lâm sàng,
cận lâm sàng, hành chính ………………………………………………………………………………62
Bảng 3.19 – Mối liên quan giữa động lực làm việc chung của nhân viên y tế với
nhóm yếu tố về xã hội và nhân khẩu, nghề nghiệp……………………………………………63
HUPHvii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1 – Tỷ lệ nhân lực theo độ tuổi……………………………………………………………37
Biểu đồ 2 – Tỷ lệ nhân lực theo trình độ học vấn………………………………………………37
Biểu đồ 3 – Tỷ lệ nhân lực theo chuyên môn …………………………………………………..38
Biểu đồ 4 – Tỷ lệ nhân viên có động lực yếu tố tiền lƣơng, các khoản thu nhập …..43
Biểu đồ 5 – Tỷ lệ nhân viên y tế có động lực với yếu tố ngƣời quản lý trực tiếp …..45
Biểu đồ 6 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố quản trị và điều hành tổ chức ..47
Biểu đồ 7 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố quan hệ đồng nghiệp ……………49
Biểu đồ 8 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố điều kiện làm việc. ………………50
Biểu đồ 9 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố ổn định và an toàncông việc….52
Biểu đồ 10 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố bản chất công việc……………..53
Biểu đồ 11 – Tỷ lệ nhân viên y tế có động lực với yếu tố phát triển chuyên môn,
nghề nghiệp. ………………………………………………………………………………………………..55
Biểu đồ 12 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố sự thành đạt. ……………………..57
Biểu đồ 13 – Tỷ lệ nhân viên có động lực với yếu tố sự ghi nhận thành tích ………..58
Biểu đồ 14 – Động lực làm việc chung của nhân viên y tế tại Bệnh viện. ……………6