GÓP PHẦN NGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIỂU HIỆN LÂM SÀNG HÓA SINH VÀ GIẢI PHẪU BỆNH CỦA TỔN THƯƠNG CẦU THẬN DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC GÓP PHẦN NGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIỂU HIỆN LÂM SÀNG HÓA SINH VÀ GIẢI PHẪU BỆNH CỦA TỔN THƯƠNG CẦU THẬN DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh đã trở thành một vấn đề y học xã hội của nhiều nước, đặc biệt ở những nước có đời sống kinh tế cao (1,13,16). Ở Việt Nam số bệnh nhân ĐTĐ có xu hướng ngày càng tăng và đứng hàng thứ hai trong các bệnh nội tiết, sau bệnh Basedow (1,13). Những biến chứng của ĐTĐ và nguyên nhân tư vong của bệnh cũng thay đổi từng thời kỳ (65).
Khi chưa có Isulin và kháng sinh còn quá ít, biến chứng hôn mê nhiễu toan và nhiễm trùng chiếm tỷ lệ cao hơn cả. Năm 1922 với sự ra đời của Insulin và các chế phẩm có tác dụng kéo dài của nó, với các chế phẩm làm giảm đường huyết, biến chứng hôn mệ hạ thấp xuống. Đến năm 1945 kháng sinh phát triển nhiều, biến chứng nhiễm trùng đã giảm đi. Tuổi thọ trung bình của bệnh nhân ĐTĐ ngày càng tăng do có Insulin và kháng sinh nên những biến chứng của mạch càng chiếm ưu thế (68). Biến chứng mạch lớn hay gặp là biến chứng tim, biến chứng mạch nhỏ thường gặp là biến chứng thận, võng mạc (36, 48, 72, 76). Craisot P. (1963) đã nói: “Sự nghiêm trọng ngày nay của bệnh nhân ĐTĐ bắt nguồn chính ở sự tăng tuổi thọ của bệnh nhân. Tuổi thọ được tăng lên cho phép các bíên chứng đặc hiệu về vi mạch phát triển” (28).

Theo các thống kê của Josilin, Boot và nhiều tác giả khác, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân đái tháo đường do tổn thương tim mạch (trong đó có mạch thận) ngày càng tăng và hiện nay chiếm vị trí hàng đầu ở các nước Âu Mỹ. Tỷ lệ biến chứng tim mạch thận chiếm 50-80% (75,79).
Ở Việt Nam đã có một số công bố về nhiên cứu các đặc điểm lâm sàng, hóa sinh, tỷ lệ bệnh, tỷ lệ và nguyên nhân tử vong. Tuy nhiên cho tới nay chưa có tác giả nào đề cập tới biến chứng vi mạch thận do ĐTĐ (1,13).
Biến chứng thận do ĐTĐ được chia làm hai nhóm (20,21,45,71)
– Nhóm các bệnh cầu thận (glomerulopathies) được coi như biến chứng thoái hóa của ĐTĐ
– Nhóm viêm thận – Bể thận là do nhiễm trùng
Trong đề tài này chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu một số biến chứng thuộc nhóm thứ nhất, chủ yếu là các bệnh “xơ” cầu thận nằm trong nhóm biến chứng vi mạch do đái tháo đường.
Mục đích của đề tài là:
– Phát hiện một số biểu hiện lâm sàng, hóa sinh và giải phẫu bệnh của tổn thương cầu thận do ĐTĐ.
– Xét những yếu tố tác động tới những biểu hiện lâm sàng, hóa sinh, giải phẫu bệnh.
– Xác định mối liên quan giữa các biểu hiện lâm sàng, hóa sinh và giải phẫu bệnh (mô học)
– Bước đầu nhận định tình hình tử vong để rút ra biện pháp đề phòng bíên chứng do đái tháo đường ở Việt Nam hiện nay
Do thời gian nghiên cứu còn ngắn, việc mời bệnh nhân đến Viện gặp nhiều khó khăn, nên chứng tôi mới chỉ nghiên cứu được trên những bệnh nhân ĐTĐ ở giai đoạn lâm sàng rõ rệt. Kết quả thu được chỉ là bước đầu, dù sao chúng tôi cũng mong góp phần nhỏ vào việc nghiên cứu bệnh đái tháo đường ở nước ta.