Hiệu quả của can thiệp thí điểm giảm sử dụng Methamphetamine trên bệnh nhân điều trị Methadone tại Hà Nội

Hiệu quả của can thiệp thí điểm giảm sử dụng Methamphetamine trên bệnh nhân điều trị Methadone tại Hà Nội
Nguyễn Hữu Anh, Nguyễn Thu Trang, Nguyễn Bích Diệp, Vũ Minh Anh, Trần Trung Hiếu, Hán Đình Hòe, Lê Minh Giang
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của chương trình giảm sử dụng Methamphetamine tại hai cơ sở điều trị Methadone tại Hà Nội. Nghiên cứu thử nghiệm can thiệp cộng đồng đã tuyển lựa 111 bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ trung bình (n = 88) và nguy cơ cao (n = 23) đối với sử dụng Methamphetamine tham gia can thiệp 8 tuần. Kết quả cho thấy tỷ lệ xét nghiệm nước tiểu dương tính với Methamphetamine và chất dạng thuốc phiện giảm ở cả hai nhóm sau can thiệp. Trong nhóm nguy cơ trung bình, tỷ lệ xét nghiệm nước tiểu dương tính với Methamphetamine và với chất dạng thuốc phiện giảm lần lượt từ 8% xuống 3,7% (p = 0,07) và 37,5% xuống 12,35% (p ≤ 0,001). Trong nhóm nguy cơ cao, tỷ lệ xét nghiệm nước tiểu dương tính với Methamphetamine và chất dạng thuốc phiện giảm lần lượt từ 87% xuống 15,8% và từ 43,5% xuống 15,8% (p ≤ 0,001). Nguy cơ trầm cảm, lo âu, căng thẳng trong nhóm nguy cơ trung bình giảm lần lượt từ 21% còn 11%, 21% còn 9,9% và 37% còn 17,3% (p < 0,05). Trong nhóm nguy cơ cao, nguy cơ lo âu và căng thẳng giảm lần lượt từ 52,6% còn 26,3% và 89,5% còn 47,4% (p < 0,05). Kết quả nghiên cứu cho thấy can thiệp hành vi đối với sử dụng Methamphetamine trên bệnh nhân điều trị Methadone giúp giảm sử dụng chất và cải thiện sức khỏe tâm thần. Cần có thêm nghiên cứu đánh giá hiệu quả lâu dài sau can thiệp cũng như tính khả thi của việc mở rộng mô hình can thiệp.

Điều trị duy trì nghiện chất dạng thuốc phiện (CDTP)  bằng  Methadone  (MMT) được  triển khai tại Việt Nam từ 2008 được coi là biện pháp chủ  chốt để  kiểm  soát đại  dịch  HIV  do  tiêm chích ma túy. Với thành công trong kiểm soát nhiễm mới HIV trên người tiêm chích heroin và ổn định an ninh trật tự, chương trình đãđượcmở  rộng  nhanh  chóng,  từ  hai  cơ  sở điều  trị phục vụ hơn 1000 bệnh nhân năm 2008, đếnnay chương trình đã phát triển lên 316 cơ sở phục vụ trên 52,000 bệnh nhân trên cả nước.1,2Tuy  nhiên,  việc  sử  dụng  các  chất  kích thích   dạng   amphetamine,   đặc   biệt   là Methamphetamine (gọi tắt là ‘Meth’) đang đe dọa làm mất đi những thành tựu ban đầu này của chương trình Methadone. Song song với việc  tăng  sử  dụng  Meth  trên  người  sử  dụng ma túy nói chung, các số liệu nghiên cứu gần đây cũng cho thấy tỷ lệ bệnh nhân Methadone hiện sử dụng Meth lên tới 40% và tăng lên theo thời gian.3 Sử dụng Meth trên người tiêm chích CDTP có liên quan tới không tham gia điều trị Methadone.3 Trên các nhóm bệnh nhân khác, sử dụng Meth cũng liên quan đến giảm tuân thủ điều trị kháng virus ARV, giảm hiệu quả điều trị ARV (4) và tăng hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục.