Hình ảnh cộng hưởng từ tổn thương đám rối thần kinh cánh tay sản khoa ở trẻ em

Hình ảnh cộng hưởng từ tổn thương đám rối thần kinh cánh tay sản khoa ở trẻ em
Ngô Văn Đoan, Bùi Văn Giang, Nguyễn Hồng Hà
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Chấn thương đám rối thần kinh cánh tay sản khoa không hiếm gặp. Chẩn đoán bệnh trước đây phụ thuộc vào khám lâm sàng và điện cơ kim. Cộng hưởng từ 3 Tesla (CHT 3T) đám rối thần kinh cánh tay là phương pháp chẩn đoán mới được áp dụng gần đây trong chẩn đoán bệnh đám rối thần kinh cánh tay, đặc biệt là ở trẻ em. Mục tiêu của nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của 3T MRI trong việc chẩn đoán đám rối thần kinh cánh tay. Nghiên cứu trên 75 bệnh nhi được chụp CHT 3T cho thấy: toàn bộ các đám rối thần kinh cánh tay đều được hiện ảnh với chất lượng tốt (3,1 ± 0,25 điểm trên T1W và 3,9 ± 0,11 điểm trên T2W, STIR và CISS); tất cả các rễ C5, C6 đều bị tổn thương, trong đó ưu thế là tổn thương độ IV và độ V ; các rễ C7, C8 tỉ lệ gặp tổn thương thấp hơn nhưng phần lớn là độ V ; trong các rễ bệnh lý tỉ lệ nhổ rễ 34%, giả thoát vị màng tủy 32,3%, u xơ thần kinh 40,2%, phù nề rễ 94,8%.Tóm lại CHT 3T là phương pháp chẩn đoán không xâm nhập, giúp đánh giá và phân loại tổn thương đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ em nhằm tiên lượng và lập kế hoạch điều trị bệnh.

Chấn  thương  đám  rối  thần  kinh  cánh  tay sản khoa gặp với tỉ lệ 0,5 tới 3 trường hợp trên mỗi 1000 ca sinh.1 Nghiên cứu của Lalka và cs (2020) trên 966.447 trẻ sơ sinh cho thấy tổn thương này liên quan tới nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau song quan trọng nhất là kẹt vai khi sinh và thai to.2 Phân tích gộp và tổng quan hệ thống của Van der Looven và cs (2020) trên 24 nghiên cứu với tổng cỡ mẫu trên 29 triệu trẻ sơ sinh cho kết quả tỉ lệ mắc là 1,74/1000 trẻ, trong đó kẹt vai và thai to là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu của đám rối thần kinh cánh tay ở nhóm đối tượng này.3Các nghiên cứu cho thấy tiến triển lâm sàng tổn thương đám rối thần kinh cánh tay sản khoa rất thay đổi và nằm giữa hai thái cực: một mặt phần lớn bệnh nhân có khả năng phục hồi chức năng chi hoàn toàn trong tháng đầu tiên sau đẻ mà không cần can thiệp, song mặt khác tỉ lệ tàn tật vĩnh viễn ở các bệnh nhân còn lại có thể lên tới 18 – 23% nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm.4 – 6Trước  đây  chẩn  đoán  sớm  bệnh  đám  rối thần  kinh  cánh  tay  sau  sinh  phụ  thuộc  chủ yếu vào thăm khám lâm sàng, điện cơ kim và theo dõi, tuy nhiên cách tiếp cận này đôi khi làm chậm quá trình chẩn đoán và phân loại tổn thương dẫn tới can thiệp muộn ở thời điểm các thương tổn thần kinh mất khả năng hồi phục.1Trong những năm gần đây, chụp CHT 3T đám rối thần kinh cánh tay đã được ứng dụng trong thực hành lâm sàng như một giải pháp chẩn đoán  mới  cung  cấp  hình  ảnh  trực  quan  của đám rối thần kinh cánh tay, giúp phát hiện sớm và  phân  loại  tổn  thương  để  có  hướng  xử  trí sớm và phù hợp.