Thực trạng rối loạn tâm thần ở người bệnh điều trị Methadone khu vực Hà Nội

Thực trạng rối loạn tâm thần ở người bệnh điều trị Methadone khu vực Hà Nội
Nguyễn Văn Tuấn, Lê Công Thiện, Nguyễn Văn Phi, Nguyễn Thành Long, Phạm Xuân Thắng, Nguyễn Thị Hoài Thương, Phạm Thị Quỳnh, Bùi Văn San
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Rối loạn tâm thần có nguy cơ cao gặp phải ở nhóm bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện, đồng thời có liên quan đến việc tăng nguy cơ tái sử dụng opioid, từ đó làm giảm hiệu quả điều trị của methadone cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nghiên cứu này được tiến hành với mục tiêu  mô tả thực trạng rối loạn tâm thần ở người bệnh điều trị Methadone khu vực Hà Nội. 912 bệnh nhân nghiện Opioid được điều trị tại 5 trung tâm Methadone tại Hà Nội được lựa chọn vào nghiên cứu. Rối loạn giấc ngủ khá phổ biến với 16,8%. Các rối loạn tâm thần khác chiếm tỉ lệ ít hơn với các rối loạn liên quan stress là 14,5%, rối loạn loạn thần là 4,1%, rối loạn nhận thức là 11,2% và rối loạn trầm cảm là 8,7%. Như vậy, rối loạn tâm thần ở bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện là phổ biến, cần đánh giá thường xuyên các rối loạn tâm thần trong quá trình điều trị methadone.

Theo Báo cáo UNODC (2017) ước tính số người sử dụng opioid là 53 triệu. Kèm theo các rối loạn tâm thần do sử dụng các chất ma túy ngày càng tăng 35 triệu người trên toàn thế giới bị rối loạn sử dụng ma túy trong khi chỉ có 1 trong 7 người đượcđiều trị.1  Tại Việt Nam theo báo cáo Bộ Công an năm  2016,  cả  nước  có  số  người  nghiện  ma tuý là 210.751 người, đa số là nghiện các chất dạng thuốc phiện 159.844 người, chiếm 75,8%. Trước thực trạng đó chương trình điều trị thay thế bằng methadone đã phát huy hiệu quả với những  người  nghiện  chất  dạng  thuốc  phiện và có những đóng góp tích cực với cộng đồngvà  gia đình  người  bệnh.2  Chương  trình điềutrị methadon đượcđưa vào nước ta từ 1990, sau đóđược nhân rộng và áp dụng 2008, đếnnay được hơn 10 năm. Báo cáo tổng kết năm 2017 chương trình điều trị thay thế nghiện chất dạng thuốc phiện (CDTP) bằng methadone đãáp dụng 63/63 tỉnh thành phố với 311 phòng khám, cấp phát Methadone (MMT) điều trị cho 53.627 đối tượng trên khắp cả nước. Tại Hà Nội đãđiều trị cho hơn 12.000 người.3Mặc  dù  vậy  trong  quá  trình điều  trị  cũng xuất hiện các vấn đề: (1) sử dụng nhiều chất ma túy khác trong đó nổi bật là các chất dạng Amphetamine, cần sa, rượu… (2) các rối loạn tâm thần đi kèm. Một số nghiên cứu trên thế giới thấy bệnh nhân nghiện CDTP có tỷ lệ rối loạn  tâm  thần  cao  hơn,  bao  gồm  cả  các  rối loạn sử dụng chất khác, đồng thời bệnh lý tâm thần có liên quan đến tăng nguy cơ tái sử dụng opioid.2  Các  bệnh  lý  tâm  thần  góp  phần  làm giảm hiệu quả điều trị của methadone cũng như chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Vì vậy chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm mục tiêu: Mô tả thực trạng rối loạn tâm thần ở người bệnh điều trị Methadone khu vực Hà Nội.