Kết quả bít tuần hoàn bàng hệ bằng coil trên thông tim ở bệnh nhi trước phẫu thuật fontan

Kết quả bít tuần hoàn bàng hệ bằng coil trên thông tim ở bệnh nhi trước phẫu thuật fontan
Trần Đắc Long, Nguyễn Công Hà, Nguyễn Trung Kiên, Đào Thị Thu Hà
Đặt vấn đề: Tuần hoàn bàng hệ (THBH) chủ phổi là một nguồn cấp máu cho phổi thường gặp trong nhóm bệnh tim bẩm sinh tim một thất. THBH gây mất lưu lượng động mạch chủ, tăng áp lực thủy tĩnh động mạch phổi, dẫn tới giảm dòng chảy của máu từ cầu Glenn và Fontan về động mạch phổi. Việc kiểm soát các THBH là điều sống còn trong điều trị nhóm bệnh tim một thất trước và trong phẫu thuật Fontan. Kỹ thuật bít THBH bằng coil trên thông tim là một kỹ thuật mới, có hiệu quả, giúp kiểm soát tốt hơn THBH, thay thế cho việc phải phẫu tích thắt các THBH trong mổ.
Mục tiêu: Đánh giá kết quả bít tuần hoàn bàng hệ bằng coil trên thông tim ở bệnh nhi trước phẫu thuật Fontan
Phương pháp: Là nghiên cứu mô tả và hồi cứu.

Kết quả: 29 bệnh nhân với độ tuổi trung bình là 7.9 được bít coil thành công, tỷ lệ biến chứng rất thấp (6.9%) và không có biến chứng nặng. Áp lực ĐMP trung bình giảm có ý nghĩa thống kê. Kết quả phẫu thuật Fontan có cải thiện sau khi được bít coil THBH trên thông tim thể hiện ở tỷ lệ liệt hoành bằng không, tỷ lệ tràn dịch dưỡng chấp thấp (14.8%), tỷ lệ cao rút ống nội khí quản trong cùng ngày phẫu thuật (81.5%)
Kết luận: Bít THBH bằng coil trên thông tim ở bệnh nhi trước phẫu thuật Fontan là phương pháp an toàn, hiệu quả trong giảm áp lực động mạch phổi trước phẫu thuật, cải thiện kết quả phẫu thuật Fontan sau đó. Cần có những nghiên cứu theo dõi dài hơn.

Tim một thất (Functionally one ventricle) là nhóm bệnh tim bẩm sinh phức tạp, chiếm khoảng 3%-6%  bệnh  tim  bẩm  sinh  [1].  Hiện  nay,  số lượng bệnh tim bẩm sinh tim một thất được phẫu thuật tại bệnh viện Tim Hà Nội ngày càng tăng. Nguyên nhân do tính phức tạp trong chẩn đoán và điều trị, đòi hỏi những trung tâm kỹ thuật cao và có nhiều kinh nghiệm.Điều trị bệnh  tim  một thất:  Không có khả năng  phẫu  thuật  đưa  về  giải  phẫu  tim  bình thường,  mà  hiện  nay  người  ta  tiến  hành  phẫu thuật sửa chữa theo hướng tim một thất, bao gồm 2 phẫu thuật kinh điển là Glenn (Phẫu thuật nối tĩnh  mạch  chủ  trên  với  động  mạch  phổi)  và Fontan  (Phẫu  thuật  nối  tĩnh  mạch  chủ  dưới  với động mạch phổi) [1;2].Trong bệnh tim một thất, tuần hoàn bàng hệ (THBH) chủ phổi là 1 nguồn cung cấp máu cho phổi  rất  thường  gặp,  đặc  biệt  trên  những  bệnh nhân có độ bão hòa oxy máu thấp. THBH rất đa dạng  về  vị  trí  xuất phát, kích thước,  hình dạng, đường đi. THBH không những gây mất lưu lượng động mạch chủ, mà còn gây tăng áp lực thủy tĩnh động mạch phổi  và hệ mao mạch phổi, dẫn đến giảm dòng chảy lưu thông của máu từ cầu Glenn và cầu Fontan về động mạch phổi [3]. Do đó việc kiểm soát các THBH là điều sống còn trong điều trị.  Tuy  nhiên  do  đường  đi  THBH  rất  đa  dạng, một  số  trường  hợp  nằm  sâu  phía  sau  từ  ĐMC ngực  ,  hoặc  phía  dưới  từ  ĐMC  bụng,  nên  việc phẫu tích và thắt các THBH này trong mổ thực sự là một thách thức.Hiện nay kỹ thuật bít THBH bằng coil trên thông tim là một kỹ thuật mới, có hiệu quả, giúp kiểm soát tốt hơn THBH, giảm nguy cơ trong mổ. Tuy nhiên kỹ thuật này chưa được nghiên cứu ở Việt  Nam  nên  chúng  tôi  tiến  hành  nghiên  cứu “Đánh  giá  kết  quả  của  phương  pháp  bít  tuần hoàn bàng hệ bằng Coil trên thông tim ở bệnh nhi trước phẫu thuật Fontan” với mục tiêu:-Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng trên bệnh nhi tim một thất trước bít THBH.-Đánh giá kết quả của phương pháp bít tuần hoàn bàng hệ bằng Coil trên thông tim