Luận văn thạc sĩ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ CORTICOID LIỀU CAO KẾT HỢP THAY HUYẾT TƯƠNG Ở BỆNH NHÂN VIÊM NÃO TỰ MIỄN DO KHÁNG THỂ KHÁNG THỤ THỂ NMDA TẠI TRUNG TÂM HỒI SỨC TÍCH CỰC BỆNH VIỆN BẠCH MAI TỪ NĂM 2024 ĐẾN 2025
| Title: | KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ CORTICOID LIỀU CAO KẾT HỢP THAY HUYẾT TƯƠNG Ở BỆNH NHÂN VIÊM NÃO TỰ MIỄN DO KHÁNG THỂ KHÁNG THỤ THỂ NMDA TẠI TRUNG TÂM HỒI SỨC TÍCH CỰC BỆNH VIỆN BẠCH MAI TỪ NĂM 2024 ĐẾN 2025 |
| Authors: | Nguyễn Bình, Giang |
| Advisor: | Nguyễn Công, Tấn Võ Hồng, Khôi |
| Keywords: | Thay huyết tương;Viêm não tự miễn |
| Issue Date: | 2025 |
| Abstract: | Viêm não tự miễn (autoimmune encephalitis – AIE) là nhóm bệnh lý viêm não do cơ chế miễn dịch. Bệnh đặc trưng bởi sự xuất hiện các tự kháng thể hướng vào kháng nguyên thần kinh, gây rối loạn chức năng thần kinh trung ương 1–3. Đây là bệnh lý có tiên lượng tốt nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời 4–6. Trong vài thập kỷ gần đây, tình hình viêm não đã có sự thay đổi rõ rệt khi các thể AIE được phát hiện ngày càng nhiều và hiện nay được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm não không nhiễm trùng. Trong các nghiên cứu tại Mỹ, Anh và Úc, AIE chiếm từ 20% đến 30% tổng số ca viêm não có nguyên nhân xác định 4,5. Năm 2007 ca viêm não kháng thụ thể NMDA đầu tiên đã được báo cáo ở bệnh nhân có kèm theo u quái buồng trứng1. Ở các nước phát triển, các nghiên cứu cho thấy tỉ lệ viêm não tự miễn tương đương với viêm não do nhiễm khuẩn. Tỉ lệ hiện mắc theo một nghiên cứu ở Mỹ tháng 1 năm 2014 là 13,7/100.000 dân. Tỉ lệ mới mắc của bệnh viêm não tự miễn cũng tăng lên theo thời gian từ 0,4/100.000 dân giai đoạn 1995-2005 tăng lên 1,2/100.000 dân giai đoạn 2006-20157. Ở Việt Nam trong những năm gần đây bệnh viêm não tự miễn mới được đề cập và sáng tỏ một phần. Trước kia bệnh thường chẩn đoán viêm não cấp, viêm não không điển hình hoặc rối loạn tâm thần cấp, do đó việc chẩn đoán rất khó khăn và hay nhầm lẫn. Tuy nhiên nếu bệnh nhân được chẩn đoán và can thiệp điều trị sớm thì có thể cải thiện tiên lượng. Điều trị miễn dịch sớm đóng vai trò then chốt trong cải thiện tiên lượng. Trong đó, corticoid liều cao (methylprednisolone liều cao) và thay huyết tương (TPE) là hai phương pháp bậc 1 quan trọng 8,9. Corticoid liều cao : sử dụng methylprednisolone liều cao tác dụng ức chế phản ứng viêm, giảm sản xuất tự kháng thể và ổn định hàng rào máu não 10. TPE: loại bỏ trực tiếp kháng thể anti-NMDAR lưu hành, phức hợp miễn dịch và cytokine, giảm tấn công thần kinh trung ương, đặc biệt hiệu quả ở bệnh nhân nặng nhập ICU 11. Hai cơ chế trên có thể phối hợp với nhau để ngừng tạo kháng thể mới và đào thải kháng thể cũ còn tồn tại trong cơ thể Bài báo của từ Autoimmune Encephalitis Alliance Clinicians Network (AEACN) năm 2021 khuyến cáo VNTM nghiêm trọng (gồm thể NMDA, động kinh kháng trị mới khởi phát, RL thần kinh thức vật nghiêm trọng) khởi đầu bằng corticoid và TPE hoặc corticoid và IVIG. Hướng dẫn đồng thuận của Canada về chẩn đoán và điều trị viêm não tự miễn ở người lớn năm 2024: khởi trị bằng corticoid liều cao và TPE hoặc corticoid liều cao và IVIG ở tất cả BN nội trú. Năm 2023, Hiệp hội lọc máu Hoa Kỳ (American Society for Apheresis) và Viện Hàn lâm Thần kinh học Hoa Kỳ (American Academy of Neurology) đều đồng thuận rằng TPE có thể được thực hiện song song với các liệu pháp bậc 1 từ đầu, trở thành chiến lược điều trị hàng đầu trong các liệu pháp bậc 1. Năm 2023 nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thảo Trang đã đánh giá kết quả điều trị bệnh nhân viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA tuy nhiên chỉ đánh giá điều trị bằng phương pháp thay huyết tương. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài với hai mục tiêu: 1. Đánh giá kết quả điều trị corticoid liều cao kết hợp thay huyết tương ở bệnh nhân viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA. 2. Nhận xét một số tác dụng không mong muốn của biện pháp điều trị trên. |
| URI: | |
| Appears in Collections: | Luận văn thạc sĩ |
Chuyên mục: luận văn thạc sĩ y học
Nguồn: https://dulieuso.hmu.edu.vn