KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TẠO HÌNH KHE HỞ VÒM MIỆNG TOÀN BỘ MỘT BÊN SỬ DỤNG HAI VẠT CHỮ Z NHỎ ĐẢO NGƯỢC

KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TẠO HÌNH KHE HỞ VÒM MIỆNG TOÀN BỘ MỘT BÊN SỬ DỤNG HAI VẠT CHỮ Z NHỎ ĐẢO NGƯỢC
Trịnh Đỗ Vân Ngà1,, Lê Văn Sơn2, Đặng Triệu Hùng2, Nguyễn Khánh Long3

Khe hở vòm miệng (KHVM) là dị tật bẩm sinh có ảnh hưởng lớn về chức năng ăn uống, phát âm, sức nghe, tăng trưởng mặt và tâm lý của trẻ. Phẫu thuật tạo hình vòm miệng (THVM) đóng vai trò quan trọng đến sự thành công của điều trị. Mục tiêu: Đánh giá kết quả phẫu thuật ở bệnh nhân KHVM toàn bộ một bên được phẫu thuật THVM bằng phương pháp có sử dụng hai vạt chữ Z nhỏ đảo ngược. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp lâm sàng không đối chứng, đánh giá kết quả theo mô hình trước – sau trên 30 bệnh nhân KHVM toàn bộ một bên được phẫu thuật tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ tháng 6/ 2021 đến tháng 8/ 2022. Kết quả: Sau phẫu thuật, chiều dài vòm miệng trung bình tăng 3,40 ± 1,43 (mm). Tỷ lệ biến chứng sớm sau mổ là 6,7% với 2/30 bệnh nhân có phù nề, nhiễm trùng nhẹ. Tại thời điểm tái khám sau phẫu thuật 2 tháng, tỷ lệ không có biến chứng đạt 90%, 2 trường hợp (6,7%) có hình thể lưỡi gà không rõ ràng, 1 trường hợp (3,3%) có lưỡi gà chẻ đôi.

Khe hở môi (KHM) và khe hở vòm miệng (KHVM) là dị tật bẩm sinh thường gặp nhất ở vùng sọ mặt, với tỷ lệ từ 1:1000 đến 1:600 trẻ mới sinh, gây ảnh hưởng lớn về tăng trưởng mặt, sức nghe, phát âm và tâm lý của trẻ.1,6Phẫu  thuật đóng vai trò quyết định tới kết quả điều trịvới mục tiêu hàng đầu của phẫu thuật tạo hình vòm miệng(THVM) là khôi phục lại cấu trúc giải phẫu, giúp trẻ phát âm được bình thường, hạn chế tỷ lệ lỗ thông mũi – miệng, cũng như đảm bảo cho sự tăng trưởng hài hòa của mặt.8
Tầm quan trọng của kéo dài vòm miệng thường được nhấn mạnh trong quá trình phẫu thuật. Randall nhận thấy bệnh nhân với vòm miệng dài hơn thì sẽ phát âm tốt hơn so với những trường hợp vòm miệng ngắn.3 Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố duy nhất cần thiết để đạt được sự đóng kín eo họng. Salyer và cộng sự cho rằng việc đóng kín toàn bộ vòm miệng một cách mềm mại (không bị căng), tạo lập chức năng vòm miệng mềm từ sớm là thiết yếu hơn cả làm tăng chiều dài vòm miệng.4Yamaguchi đã báo cáo kết quả phương pháp phẫu thuật THVM phối hợp hai vạt chữ Z nhỏ đảo ngược ở phần vòm miệng mềm kết hợp với các kỹ thuật khác nhau ở vùng vòm miệng cứng trên 231 trẻ bị KHVM nhận thấy tỷ lệ lỗ thông mũi – miệng là 0,4%, cần phẫu thuật sửa chữa là 5,5%.8 Ở Việt Nam đã có các nghiên cứu về việc sử dụng phương pháp V-Y Veau-Wardill-Kilner pushback trong phẫu thuật tạo hình KHVM hai bên bẩm sinh và KHVM toàn bộ một bên, phương pháp hai vạt chữ Z đảo ngược (Furlow) trong phẫu thuật tạo hình KHVM mềm, chưa có nghiên cứu nào về việc sử dụng vạt chữ Z nhỏ đảo ngược trong phẫu thuật tạo hình KHVM toàn bộ một bên. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu với mục tiêu: Đánh giá kết quả phẫu thuật tạo hình khe hở vòm miệng toàn bộ một bên sử dụng hai vạt chữ Z nhỏ đảo ngược tại Bệnh viện Nhi Trung ương năm 2021 – 202