KẾT QUẢ SỚM ĐIỀU TRỊ PHỒNG ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI THẬN BẰNG PHẪU THUẬT CÓ KẾ HOẠCH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC GIAI ĐOẠN 2018 – 2020

KẾT QUẢ SỚM ĐIỀU TRỊ PHỒNG ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI THẬN BẰNG PHẪU THUẬT CÓ KẾ HOẠCH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC GIAI ĐOẠN 2018 – 2020
Dương Ngọc Thắng1,2, Bùi Minh Tứ2, Phùng Duy Hồng Sơn1,2
1 Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
2 Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá kết quả phẫu thuật kinh điển điều trị phình động mạch chủ bụng dưới thận ở các bệnh nhân mổ có kế hoạch giai đoạn 2018-2020 tại trung tâm tim mạch và lồng ngực – bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả hồi cứu tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán xác định phồng động mạch chủ bụng dưới thận có hoặc không phồng động mạch chậu kèm theo đã được điều trị bằng phẫu thuật có kế hoạch tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức từ 01/2018 đến 12/2020. Kết quả: Có tổng số 62 bệnh nhân được phẫu thuật, nam giới chiếm 72,6% (45), tuổi trung bình 67,1 ± 1,27 tuổi (36– 82). Có 45 (72,6%) bệnh nhân sờ thấy khối đập theo nhịp mạch ở bụng. Cao huyết áp gặp ở 45(72,6%) bệnh nhân. Phồng hình thoi chiếm 95,2%, kích thước khối phồng trung bình 53,2 ± 1,35 mm (28-110). Có 56 (90,3%) bệnh nhân được thay đoạn động mạch chủ chậu bằng mạch nhân tạo chữ Y, 6 (9,7%) được thay đoạn động mạch chủ bụng đơn thuần. Thời gian phẫu thuật trung bình 204,9 ± 46,2 phút (120 – 360). Không có bệnh nhân tử vong sớm sau mổ. Có 4 (6,5%) bệnh nhân phải mổ lại: 3(4,8%) do tụ máu sau phúc mạc, 1(1,6%) do hoại tử đai tràng. Kết luận: Phẫu thuật phồng động mạch chủ bụng dưới thận có kế hoạch tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức giai đoạn 2018-2020 là phẫu thuật an toàn với tỉ lệ tai biến, biến chứng thấp, không có bệnh nhân tử vong sau mổ.

Phồng  động  mạch  (ĐM)  là  tình  trạng  một đoạn ĐM giãn ra với đường kính lớn hơn 1,5 lần so với đoạn ĐM bình thường lân cận. Tuy nhiên đối với ĐM chủ bụng, gọi là phồng ĐM chủ bụng (PĐMCB) khi kích thước đoạn ĐM chủ (ĐMC) ≥ 3cm trên siêu âm mạch hoặc chụp cắt lớp vi tính (CLVT)  đa  dãy1với  hơn  85%  khu  trú  ở  đoạn ĐMC dưới chỗ xuất phát của ĐM thận (PĐMCB dưới thận). Hầu hết PĐMCB được phát hiện tình cờ do không có triệu chứng lâm sàng nổi bật, trừ khi có biến chứng.Chỉ định điều trị đối với PĐMCB dưới thận khi có đường kính ≥ 45mm hoặc đã có biến chứng là phẫu thuật thay đoạn động mạch chủ bụng hoặc can thiệp nội mạch1,2. Với sựtiến bộ về gây mê hồi sức, vật liệu mạch nhân tạo thay thế,  các thuốc điều trị nội khoa trước và sau phẫu thuật, kết quả của phẫu thuật điều trị PĐMCB dưới thận đã được cải thiện đáng kể theo thời gian1–3. Với tần suất phẫu thuật khoảng 30-35 ca/năm, bệnh viện Hữu  nghị  Việt  Đức  có  nhiều  kinh  nghiệm phẫu thuật đối với PĐMCB dưới thận; nghiên cứu chia sẻ kinh nghiệm và kết quả điều trị PĐMCB với mục đích góp phần nâng cao năng lực chẩn đoán cũng như chất lượng điều trị PĐMCB dưới thận