MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH, KẾT QUẢ SINH THIẾT VÀ PHẪU THUẬT LYMPHOMA NÃO TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC

MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH, KẾT QUẢ SINH THIẾT VÀ PHẪU THUẬT LYMPHOMA NÃO TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC
Lê Phùng Thành1, Bùi Huy Mạnh2, Đồng Văn Hệ1
1 Bệnh viện HN Việt Đức
2 Trung tâm PTTK BV Việt Đức
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: mô tả đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, kết quả sinh thiết và phẫu thuật lymphoma não. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu trên 26 trường hợp được chẩn đoán xác định là lymphoma não dựa vào triệu chứng lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, kết quả giải phẫu bệnh được điều trị tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức giai đoạn từ 01/05/2021 đến 01/05/2022. Kết quả: nhóm tuổi dưới 50 chiếm 19,2%, từ 50-70 tuổi chiếm 61,5%, trên 70 tuổi chiếm 19,2%; tỷ lệ nam/nữ: 53,8%/46,2%; các triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất là đau đầu (84,6%), liệt nửa người (46,2%) và các bất thường về tâm thần kinh (38,5%); vị trí thường gặp của lymphoma não là bán cầu đại não (50%), thể chai (26,9%), các vị trí não thất, nhân xám, tiểu não (15,4%), vị trí trên yên, hố yên (7,7%); số lượng khối u: 1 ổ (57,7%), đa ổ (42,3%); kích thước <2cm (15,4%), 2-3cm (19,2%), >3cm (65,4%); u nguyên phát là chủ yếu (92,3%), thứ phát (7,7%); đặc điểm trên cộng hưởng từ: ngấm thuốc sau tiêm 100%, ngấm thuốc đồng nhất (76,9%), không đồng nhất (23,1%), các dấu hiệu đặc trưng như vòng mở (15,4%), khe nứt (23,1%), cánh bướm (3,8%); các phương pháp phẫu thuật được sử dụng mở nắp sọ lấy u (46,2%), sinh thiết dưới hướng dẫn định vị thần kinh (53,8). Biến chứng sau mổ có phù não tăng lên (34,6%), chảy máu (26,9%), 1 trường hợp sau mổ nhiễm trùng và rò dịch não tủy (3,8%). Tất cả các biến chứng được điều trị ổn định. Kết quả sinh thiết là U lympho không Hodgkin lan tỏa tế bào lớn (100%).

Lymphoma não (Cerebral lymphoma) là bệnh lý ác tính hiếm gặp thuộc nhóm lymphoma hệ thần  kinh  trung  ương,  chiếm  2-3%  các  loại  u não. Có hai nhóm là lymphoma não nguyên phát và  thứ  phát,  trong  đó  lymphoma  não  nguyên phát là chủ yếu, lymphoma não thứ phát hiếm gặp hơn[3][4].Bệnh nhân lymphoma não có triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu, các triệu chứng thường là dấu hiệu thần kinh khu trú, tăng áp lực nội sọ, những  thay  đổi  về  tâm  thần  kinh.  Chẩn  đoán hình ảnh giá trị nhất là cộng hưởng từ (CHT). Chẩn đoán xác định lymphoma não phải dựa vào kết quả sinh thiết khối u.Phương pháp điều trị lymphoma não hiện nay toàn diện nhất là phương pháp đa mô thức. Kết quả  phụ  thuộc  vào  giai  đoạn  phát  hiện  bệnh, mức độ tiến triển và khả năng đáp ứng với hóa xạ trị. Kết quả nói chung còn nhiều hạn chế và thời  gian  sống  thêm  ngắn,  đặt  ra  nhiều  thách thức  trong  điều  trị.  Phẫu  thuật  là  một  trong những  phương  pháp  điều  trị  quan  trọng  trong chẩn  đoán  và  điều  trị  u  lymphoma  não.  Phẫu thuật giúp chẩn đoán xác định thương tổn, ngoài ra giúp giảm áp lực nội sọ trong một số trường hợp. Tuy nhiên cũng có một số bệnh nhân được chẩn  đoán  xác  định  khi  có  kết  quả  giải  phẫu bệnh là u lymphoma mà trước mổ không nghĩ tới.

Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
1. Tạ Hồng Nhung (2020). Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ 1.5 Tesla trong chẩn đoán lymphoma não. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú, Đại học Y Hà Nội. 
2. Nguyễn Hà Mỹ (2015). Nghiên cứu đặc điểm mô bệnh học và hóa mô miễn dịch U lympho không hodgkin nguyên phát tại hệ thống thần kinh trung ương. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú, Đại học Y Hà Nội.