Mối liên quan giữa bụi mịn với số người bệnh cao tuổi mắc tai biến mạch máu não tại 05 Bệnh viện tại Thành phố Đà Nẵng năm 2019

Mối liên quan giữa bụi mịn với số người bệnh cao tuổi mắc tai biến mạch máu não tại 05 Bệnh viện tại Thành phố Đà Nẵng năm 2019
Ngô Văn Toàn, Lê Vũ Thuý Hương, Trần Thị Thoa, Nguyễn Thị Khánh Linh, Trần Quỳnh Anh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu cắt ngang tiến hành năm 2019 tại 05 bệnh viện tại thành phố Đà Nẵng nhằm nghiên cứu mối liên quan giữa của nồng độ bụi mịn trung bình theo ngày với nguy cơ nhập viện điều trị nội trú của người cao tuổi mắc tai biến mạch máu não thể nhồi máu. Tại Đà Nẵng, năm 2019, diễn biến nồng độ bụi mịn theo ngày có sự khác nhau theo mùa, vào mùa khô, từ tháng 1 đến tháng 7, số ngày có nồng độ bụi mịn vượt tiêu chuẩn nhiều hơn mùa mưa, từ tháng 8 đến tháng 12. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng khi nồng độ bụi mịn tăng 1µg/m3 số bệnh nhân cao tuổi nhập viện do tai biến mạch máu não thể nhồi máu có nguy cơ cao gấp 1,14 lần vào mùa mưa, 95%CI: 1,025 – 1,267. Vào mùa khô, nồng độ bụi mịn tăng 1µg/m3 tăng nguy cơ nhập viện sau khi phơi nhiễm 24h gấp 1,017 lần, 95%CI: 1,008 – 1,026. Nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng về mối liên quan giữa sự gia tăng nồng độ bụi mịn trong không khí ảnh hưởng tới sức khoẻ người cao tuổi, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh tai biến mạch máu não tại thành phố Đà Nẵng.

Các bệnh mạn tính không lây như lý về bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư và các bệnh hô hấp mạn tính là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu  trên  toàn  cầu.1  Trong  đó,  bệnh  tai  biến mạch máu nãolà một trong những bệnh mạn tính hay gặp phải ở người cao tuổi, đặc biệt là tai biến mạch não thể nhồi máu. Định nghĩa theo  ASA  (American  Stroke  Association),  tai biến thể nhồi máu xảy ra khi một mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn, chiếm khoảng 87 phần trăm của tất cả các đột quỵ.2Bụi mịn (PM2.5) là những hạt này rất nhỏ, có đường kính nhỏ hơn 2,5 micron, chỉ có thể được phát hiện bằng kính hiển vi điện tử. Bụi mịn (PM2.5) có thể xuyên qua hàng rào phổi và đi vào hệ thống máu. Phơi nhiễm mạn tính với các hạt góp phần vào nguy cơ phát triển các bệnh  lý  tim  mạch  và  hô  hấp,  cũng  như  ung thư phổi.3–5 Đây cũng một trong những nguyên nhân gây gia tăng tỷ lệ nhập viện và tỷ lệ tử vong của tai biến mạch máu não ở người già. Bằng chứng cho thấy bụi mịn (PM2.5) kích hoạt phản ứng viêm và gây tổn thương oxy hóa. Bụi mịn (PM2.5) có thể làm tăng sự hình thành mảng bám trong mạch máu và có thể ảnh hưởng đến hệ  thống  thần  kinh  tự  động,  điều  khiển  nhịp tim.4,6,7  Nghiên  cứu  ảnh  hưởng  của  ô  nhiễm không khí đến số lượng nhập viện của những người mắc bệnh hô hấp và tim mạch ở Tế Nam, Trung Quốc, kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ các chất bụi mịn tăng dần bao gồm PM2.5 và PM10 có liên quan đáng kể đến nguy cơ nhập viện do tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim. Ảnh hưởng bất lợi của bụi mịn (PM2.5) đối với các bệnh trên mạnh hơn so với bụi PM10.