MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN MICA/B VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI HPV TRONG UNG THƯ VÒM HỌNG

MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN MICA/B VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI HPV TRONG UNG THƯ VÒM HỌNG
Nguyễn Hoàng Việt1,2, Trần Tín Nghĩa3, Lê Văn Hưng1, Nguyễn Kim Đồng1, Nguyễn Đình Thạch4, Phạm Anh Tuấn5
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Trung tâm nghiên cứu Gen-Protein, Trường Đại học Y Hà Nội
3 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ
4 Viện K Tân Triều- Hà Nội
5 Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Ung thư vòm họng là một trong những loại ung thư đặc trưng cho vùng phía Đông Nam Châu Á, trong đó bao gồm Việt Nam. Nhiễm human papillomavirus (HPV) đóng vai trò là yếu tố nguy cơ cao trong sự phát triển của loại hình ung thư này. Sự biểu hiện của protein MICA/B-kháng nguyên kích hoạt hệ thống miễn dịch tiêu diệt u tế bào, là yếu tố tác động quan trọng. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm mối quan hệ cũng như sự ảnh hưởng của HPV lên mức độ biểu hiện MICA/B ở mô ung thư vòm họng. 84 mẫu mô ung thư vòm họng được thực hiện xác định nhiễm HPV bằng kỹ thuật Nested–PCR và mức độ biểu hiện protein MICA/B được thực hiện bằng phương pháp nhuộm hóa mô miễn dịch. Kết quả cho thấy, phần lớn ung thư xảy ra ở nam và phân loại ở thể kém biệt hóa, chiếm tỉ lệ lần lượt là 70,23% và 77,38%. Mức độ biểu hiện của MICA/B đặc biệt giảm ở đối tượng dương tính với HPV (p=0,04). Đây là một gợi ý cho chúng ta thấy rằng, sự lây nhiễm HPV trong ung thư vòm họng đã giúp tế bào khối u lẫn tránh được hệ thống miễn dịch. Vì vậy, tìm hiểu mối liên hệ giữa biểu hiện của MICA và HPV mang yếu tố tiềm năng giúp tìm ra hướng đi mới trong điều trị ung thư vòm họng bằng liệu pháp miễn dịch.

Ung thư vòm  họng  là  loại ung thư ác tính, phát  sinh  từbiểu  mô  niêm  mạc  của  vòm  họng1, rất phổbiến và có xu hướng gia tăng ởcác nước trên  thếgiới, đặc  biệt  với  khu  vực  Đông Nam Châu  Á3.  Tại  Việt  Nam,  theo  Globacan  thống  kê năm 2021, ung thư vòm họng đứng  vịtrí  thứ9 trong  các  loại ung thư thường  xảy  ra  hiện  nay, trong đó có hơn 6.000 ca bệnh được  phát  hiện, nhưng chiếm  tỉlệtửvong  cao  (3.706  ca).  Sựphát  triển  và  di  căn  của  tếbào  ung  thư  là nguyên nhân khiến việc điều trịcàng trởnên khó khăn và dẫn đến thất bại. HPV là một virut có vật chất di truyền là DNA vòng  xoắn kép, khép kín, kích thước  xấp  xỉ8kb và  có  khảnăng lây nhiễm  vào  tếbào  biểu  mô. Dựa trên mối tương quan với bệnh ung thư, HPV được chia thành 2 nhóm. Nhóm không gây đột biến  gen  (nononcogene)  hoặc nguy cơ thấp  là những nhóm thường  liên  quanđến  nổi  mụn  cóc sinh  dục  và  xuất  hiện u nhú đường  hô  hấp  tái phát (respiratory papilomatosis-RRP). Nhóm thứhai  là  nhóm  gây  nhiễm  trung  dai  dẳng  hoặc  có khảnăng  gây  ung  thư.  Đây  là  nhóm  đặc  biệt quan  trọng  vì  có  yếu  tốnguy cơ cao dẫn đến phát  triển  ungthư, bao gồm  các  loại như: ung thư  cổtửcung  và ung thư  vòm họng.  Những nghiên  cứu  gần đây chỉra  rằng, ung thư vòm họng  có  liên  quan  đến  sựhiện  diện  của  virut HPV,  rõ  hơn  là  những  bệnh  nhân  âm  tính  với HPV  cho  kết  quảđiều  trịkhảquan hơn so với nhữngbệnhnhân  có  HPV  dương  tính4.