Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị hội chứng động mạch não giữa ác tính tại Bệnh viện Bạch Mai

by

Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị hội chứng động mạch não giữa ác tính tại Bệnh viện Bạch Mai

Luận văn thạc sĩ y học Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị hội chứng động mạch não giữa ác tính tại Bệnh viện Bạch Mai.Thuật ngữ hội chứng động mạch não giữa ác tính được Hacke W và cộng sự nhắc đến lần đầu năm 1996 [1], để mô tả các trường hợp đột quỵ thiếu máu não cấp với mức độ lớn của tổn thương thiếu máu não cục bộ chiếm trên 2/3 diện tích vùng cấp máu của động mạch não giữa, xảy ra ở khoảng 8 – 10% các trường hợp đột quỵ thiếu máu não trên lều với tỷ lệ tử vong rất cao 40 – 80%, di chứng nặng. Nguyên nhân do tắc động mạch cảnh trong hoặc tắc hoàn toàn động mạch não giữa dẫn đến tình trạng phù não cấp, tăng áp lực nội sọ và thoát vị não.

Do tiên lượng xấu của bệnh nhiều nghiên cứu đã được thực hiện nhằm xác định các đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học nhằm đưa ra các yếu tố dự báo sự tiến triển cũng như dự báo kết cục của hội chứng động mạch não giữa ác tính qua đó giúp lựa chọn những biện phá p điều trị với mục tiêu giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện kết cục chức năng [1],[2],[3]. Các nghiên cứu gần đây cho thấy điều trị nội khoa chuẩn ở bệnh nhân hội chứng động mạch não giữa ác tính cho kết quả hạn chế với tỷ lệ tử vong cao, khác nhau ở nhiều nghiên cứu như của Balzer B và cộng sự (1987) [4] tử vong là 40%, của Hacke W và cộng sự (1996) [1] tử vong 78%, của Hofmeijer J và cộng sự (2009) [2] tỷ lệ tử vong 89%. Vậy kết cục thực sự của những bệnh nhân mắc hội chứng động mạch não giữa được điều trị nội khoa chuẩn ra sao? và những yếu tố nào ảnh hưởng tới kết cục này?. Ở Việt Nam còn thiếu các nghiên cứu về nhóm bệnh nhân đặc biệt này. Do đó cần thiết phải có một nghiên cứu khảo sát một cách có hệ thống từ đặc điểm lâm sàng, mức độ tổn thương trên hình ảnh học, đến kết cục điều trị của bệnh nhân có hội chứng động mạch não giữa ác tính cũng như tìm ra các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết cục này giúp chúng ta chủ động hơn trong việc điều trị và lựa chọn những bệnh nhân có nguy cơ cao để đưa vào nghiên cứu can thiệp tích cực như phẫu thuật mở hộp sọ giảm áp. Đây cũng là cơ sở để chúng tôi tiến hành nghiên cứu: ‟Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị hội chứng động mạch não giữa ác tính tại Bệnh viện Bạch Mai”. Với hai mục tiêu:
1.    Mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học của bệnh nhân có hội chứng động mạch não giữa ác tính.
2.    Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến kết cục điều trị của bệnh nhân có hội chứng động mạch não giữa ác tính tại Bệnh viện Bạch Mai.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1: TỔNG QUAN    3
1.1. Sơ lược về đặc điểm giải phẫu và tưới máu hệ động mạch não    3
1.1.1. Các vòng nối của tuần hoàn não     6
1.2. Định nghĩa và phân loại nhồi máu não    8
1.2.1. Định nghĩa    8
1.2.2. Phân chia giai đoạn nhồi máu não    8
1.2.3. Nguyên nhân nhồi máu não    8
1.3. Các yếu tố nguy cơ của nhồi máu não    8
1.4. Tổng quan về hội chứng động mạch não giữa ác tính    10
1.4.1. Dịch tễ học và yếu tố nguy cơ    10
1.4.2. Đặc điểm lâm sàng hội chứng động mạch não giữa ác tính    11
1.4.3. Vai trò của chẩn đoán hình ảnh trong chẩn đoán hội chứng động mạch não giữa ác tính    12
1.4.4. Chẩn đoán hội chứng động mạch não giữa ác tính    15
1.4.5. Một số biện pháp điều trị hội chứng động mạch não giữa ác tính    16
1.5.  Nghiên cứu về hội chứng động mạch não giữa ác tính:    19
1.5.1. Ở Việt Nam    19
1.5.2. Trên thế giới    20
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    22
2.1. Đối tượng nghiên cứu    22
2.1.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu    22
2.1.2. Tiêu chuẩn chọn đối tượng nghiên cứu    22
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ    22
2.1.4. Cỡ mẫu nghiên cứu    23
2.2. Phương pháp nghiên cứu    23
2.2.1.Thiết kế nghiên cứu    23
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu    23
2.3. Thu thập, xử lý và phân tích số liệu    23
2.3.1. Các biến số, chi số    23
2.3.2. Các bước tiến hành nghiên cứu    25
2.3.3. Phương pháp xử lý số liệu    25
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    27
3.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu    27
3.1.1. Đặc điểm nhân khẩu học    27
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng    28
3.1.3. Đặc điểm hình ảnh học    33
3.1.4. Kết cục lâm sàng    37
3.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục điều trị    38
CHƯƠNG 4:  BÀN LUẬN    43
4.1. Đặc điểm nhân khẩu học    43
4.1.1. Giới tính    43
4.1.2. Tuổi    43
4.2. Đặc điểm lâm sàng    44
4.2.1. Tiền sử bệnh tật và yếu tố nguy cơ đột quỵ não    44
4.2.2. Cách khởi phát và triệu chứng khởi phát    46
4.2.3. Đặc điểm triệu chứng lâm sàng lúc nhập viện    47
4.2.4. Mức độ rối loạn ý thức    47
4.2.5. Mức độ nặng của đột quỵ não    48
4.3. Đặc điểm hình ảnh học    48
4.3.1. Đặc điểm tổn thương mạch máu não trên hình ảnh học    49
4.3.2. Đặc điểm tổn thương nhu mô não trên hình ảnh học    49
4.4. Kết cục lâm sàng    50
4.4.1. Kết cục tử vong    50
4.4.2. Kết cục hồi phục chức năng theo điểm Rankin sửa đổi (mRS)    52
4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết cục của bệnh nhân hội chứng động mạch não giữa ác tính    54
4.5.1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kết cục tử vong sau ba tháng    54
4.5.2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kết cục chức năng sau ba tháng theo điểm Rankin sửa đổi (mRS).    56
HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU    60
KẾT LUẬN    61
KIẾN NGHỊ    63
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC 

 
DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1.     Phân loại bệnh nhân theo nhóm tuổi    28
Bảng 3.2.     Tiền sử bệnh tật và  yếu tố nguy cơ đột quỵ não    28
Bảng 3.3.     Thời gian vào viện và thời gian nằm viện trung bình    29
Bảng 3.4.     Phân nhóm độ nặng não đột quỵ theo điểm NIHSS lúc nhập viện    30
Bảng 3.5.     Cách thức khởi phát đột quỵ não và triệu chứng khởi phát    31
Bảng 3.6.     Rối loạn ý thức tiến triển trong 24 giờ    33
Bảng 3.7.     Tổn thương mạch máu    34
Bảng 3.8.     Mức độ tổn thương trên hình ảnh học    35
Bảng 3.9.     Mối tương quan giữa lâm sàng với mức độ tổn thương trên hình ảnh học    36
Bảng 3.10.     Mối tương quan mức độ nặng lâm sàng với khu vực tổn thương trên hình ảnh học    36
Bảng 3.11.     Phân tích đơn biến các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục tử vong    38
Bảng 3.12.     Mô hình hồi quy đa biến Logistic các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục tử vong    40
Bảng 3.13.     Phân tích đơn biến các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục chức năng    41
Bảng 3.14.     Mô hình hồi quy đa biến Logisticy các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục chức năng xấu    42
Bảng 4.1.     Đặc điểm giới tính của các nghiên cứu hội chứng động mạch não giữa ác tính    43
Bảng 4.2.     Điểm NIHSS trung bình ở một số nghiên cứu trên bệnh nhân hội chứng động mạch não giữa ác tính    48
Bảng 4.3.     Kết cục tử vong của bệnh nhân hội chứng động mạch não giữa trong một số nghiên cứu    50
Bảng 4.4.    Tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não theo các nghiên cứu trong nước    51
Bảng 4.5.     Kết cục chức năng sau 03 tháng của bệnh nhân hội chứng động mạch não giữa trong một số nghiên cứu trên thế giới    52
Bảng 4.6.     Mức độ hồi phục chức năng so với các nghiên cứu trong nước trên đối tượng nhồi máu não chung    53
DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1.     Phân bố giới trong mẫu nghiên cứu    27
Biểu đồ 3.2.     Điểm Glasgow lúc nhập viện    30
Biểu đồ 3.3.     Triệu chứng lâm sàng khi nhập viện    32
Biểu đồ 3.4.     Bán cầu tổn thương    33
Biểu đồ 3.5.     Phân bố thời gian chụp CLVT, CLVT mạch não, CHT    34
Biểu đồ 3.6.     Phân vùng tổn thương nhồi máu não    35
Biểu đồ 3.7.     Kết cục tử vong    37
Biểu đồ 3.8.    Kết cục hồi phục chức năng sau 03 tháng theo điểm Rankin sửa đổi (mRS)    37

Nguồn: https://luanvanyhoc.com

Leave a Comment