Nghiên cứu giá trị của siêu âm Doppler trong tiên lượng tình trạng sức khoẻ của thai ở thai phụ tiền sản giật
Luận án tiến sĩ y học Nghiên cứu giá trị của siêu âm Doppler trong tiên lượng tình trạng sức khoẻ của thai ở thai phụ tiền sản giật.Theo dõi thai kỳ, đặc biệt là thai kỳ nguy cơ cao là nhiệm vụ quan trọng của các nhà sản khoa nhằm đảm bảo cho trẻ ra đời khỏe mạnh, giúp giảm tỷ lệ bệnh lý đặc biệt là tiền sản giật và tỷ lệ tử vong chu sinh [29]. Theo Hiệp hội sản phụ khoa Hoa Kỳ, mục tiêu chăm sóc tiền sản là ngăn ngừa chết thai và theo nghiên cứu của Marie Bolin năm 2012 ở Thụy Điển: trong những năm đầu thập niên 40, tiền sản giật là nguyên nhân gây tử vong mẹ chiếm 34% [83]. Cho đến những năm thập niên 1950 tỷ lệ tử vong mẹ do bệnh lý tiền sản giật đang dần dần giảm xuống một cách đáng kể do sự phát triển của các phương tiện khoa học hiện đại trong chẩn đoán và chăm sóc tiền sản. Tiền sản giật (TSG) là một hội chứng bệnh lý phức tạp do thai nghén gây ra, thường xảy ra sau tuần lễ thứ 20 của thai kỳ và chấm dứt sau 6 tuần sau đẻ, là một bệnh lý phức tạp có thể gây nên những tác hại nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe thậm chí cả tính mạng của sản phụ, thai nhi và trẻ sơ sinh [2],[4], [113]. Tiền sản giật có thể gây những biến chứng nặng cho mẹ như: sản giật, rau bong non, rối loạn đông máu, suy gan, suy thận, chảy máu, phù phổi cấp. Đặc biệt đối với thai nhi tiền sản giật có thể gây ra những hậu quả như: thai chậm phát triển, suy thai thậm chí có thể gây chết thai, nếu không xử trí kịp thời, ngoài ra tiền sản giật cũng là một nguyên nhân làm tăng tỉ lệ bệnh và di chứng về thần kinh, vận động và trí tuệ cho trẻ sau này [32],[39].
Một nghiên cứu hồi cứu lớn trên 38.000 các trường hợp sinh tại bệnh viện đa khoa Leeds, Anh Quốc cho thấy khoảng 1/3 các trường hợp thai chết trước sinh có thể được ngăn chặn bằng các phương tiện mới trong việc đánh giá sức khoẻ thai đối với các thai kỳ nguy cơ cao [51]. Trong các trường hợp tử vong chu sinh, khoảng 85,9% các trường hợp các bà mẹ không có chế độ chăm sóc tiền thai hợp lý. Tại Canada, tỉ lệ tử vong chu sinh khoảng 7,7/1000 sinh sống, là tỉ lệ thấp nhất trên thế giới [121]; mặc dù vậy, các tác giả vẫn khẳng định rằng một phần trong tỉ lệ tử vong vẫn có thể ngăn chặn được nếu có chế độ chăm sóc tiền sản hợp lý. Trước tình trạng tần suất bệnh khá cao và để lại hậu quả nặng nề, đòi hỏi cần có nhiều nghiên cứu sâu về tiền sản giật ở các thai phụ có nguy cơ, nhằm quản lý chặt chẻ các đối tượng này đặc biệt là can thiệp điều trị hiệu quả nhằm giảm đến mức thấp nhất tỷ lệ tử vong, biến chứng của tiền san giật trên mẹ và con. Do đó, người ta đã sử dụng nhiều phương pháp thăm dò khác nhau để đánh giá tình trạng phát triển và sức khoẻ của thai nhi ở thai phụ có tiền sản giật nhằm phát hiện sớm biến chứng, xử trí kịp thời như: trắc đồ lý sinh đánh giá tình trạng thai, phương pháp ghi biểu đồ nhịp tim thai – cơn co tử cung, phương pháp định lượng các chất nội tiết chuyển hoá của thai, đo pH máu động mạch rốn, trong số đó siêu âm đặc biệt siêu âm Doppler thăm dò tuần hoàn mẹ – con được coi là phương pháp thăm dò không can thiệp rất có giá trị hiện nay. Vào những năm đầu của thập kỷ 70 người ta đã ứng dụng siêu âm Doppler vào thăm dò tuần hoàn tử cung – rau – thai để đánh giá tình trạng sức khỏe của thai nhi. Từ những năm đầu thập niên 90 cho đến ngày nay đã có nhiều nghiên cứu thăm dò phối hợp Doppler động mạch não và động mạch rốn trong theo dõi cao huyết áp và thai nghén [88], [92], [97]. Các tác giả kết luận thăm dò bằng Doppler có giá trị rất tốt trong chẩn đoán thai suy và thai chậm phát triển trong tử cung trong cao huyết áp và thai nghén [50], [68], [115]. Nghiên cứu mới nhất của tác giả Teena Nagar năm 2015 cũng cho kết quả tương tự [123]. Siêu âm Doppler ít có giá trị ở thai kỳ nguy cơ thấp, tuy vậy đối với thai chậm phát triển và tiền sản giật siêu âm Doppler rất có giá trị [127], [128].
Nhiều nghiên cứu trên thế giới về siêu âm Doppler động mạch tử cung, động mạch rốn, động mạch não giữa cho thấy Doppler có tính dự báo về tình trạng thai suy, thai suy dưỡng ở thai phụ tiền sản giật, tuy nhiên ở Việt Nam các nghiên cứu toàn diện trong lĩnh vực này còn chưa nhiều. Với những lý do trên, chúng tôi thực hiện luận án: “Nghiên cứu giá trị của siêu âm Doppler trong tiên lượng tình trạng sức khoẻ của thai ở thai phụ tiền sản giật” góp phần giúp ích cho quyết định lâm sàng nhằm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong ở mẹ, thai, và sơ sinh với các mục tiêu sau:
1. Nghiên cứu giá trị của một số thăm dò trên siêu âm trong tiên lượng tình trạng thai nhi ở thai phụ tiền sản giật
2. So sánh giá trị của các chỉ số Doppler trong thăm dò đánh giá tình trạng sức khoẻ của thai ở thai phụ tiền sản giật.
MỤC LỤC Nghiên cứu giá trị của siêu âm Doppler trong tiên lượng tình trạng sức khoẻ của thai ở thai phụ tiền sản giật
Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1 : TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Bệnh lý Tiền sản giật – Sản giật 3
1.2. Một số phương pháp đánh giá sức khỏe thai 15
1.3. Siêu âm Doppler trong thăm dò sức khỏe thai ở thai phụ tiền sản giật 19
1.4. Các nghiên cứu về giá trị chẩn đoán của Doppler trong tiên lượng tình trạng sức khỏe thai ở thai phụ tiền sản giật 32
Chương 2 : ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 39
2.1. Đối tượng nghiên cứu 39
2.2. Phương pháp nghiên cứu 40
2.3. Sơ đồ các bước nghiên cứu 50
2.4. Phương pháp xử lý số liệu 51
2.5. Đạo đức trong nghiên cứu 52
Chương 3 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 53
3.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu 53
3.2. Tình trạng trẻ sơ sinh sau sinh 57
3.3. Giá trị điểm cắt của các chỉ số Doppler Động mạch tử cung, động mạch rốn, động mạch não giưã trong tiên lượng thai suy và thai kém phát triển trong tử cung 59
3.4. So sánh hiệu quả của các chỉ số Doppler trong đánh giá tình trạng thai ở Thai phụ tiền sản giật 85
3.5. Mối tương quan giữa tỷ não rốn với sức khỏe thai 91
Chương 4 : BÀN LUẬN 93
4.1. Đặc điểm chung của mẫu 93
4.2. Tỷ lệ tiền sản giật theo nhóm tuổi thai 97
4.3. Phương pháp sinh 99
4.4. Giá trị các chỉ số Doppler 101
4.5. So sánh hiệu quả của các chỉ số Doppler trong thăm dò đánh giá tình trạng thai ở thai phụ tiền sản giật. 118
4.6. Kết hợp các giá trị Doppler động mạch rốn, động mạch não giữa và chỉ số não rốn 121
KẾT LUẬN 126
KIẾN NGHỊ 128
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 129
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 1.1. Phân loại TSG – SG theo Hướng dẫn quốc gia – Bộ Y Tế (2009) 5
Bảng 1.2. Phân loại rối loạn tăng huyết áp theo ACOG năm 2013 như sau 6
Bảng 1.3. Trắc đồ lý sinh Manning 17
Bảng 3.1. Phân bố nhóm tuổi của thai phụ 53
Bảng 3.2. Số lần mang thai 53
Bảng 3.3. Huyết áp trung bình của mẫu nghiên cứu 54
Bảng 3.4. Tỷ lệ nhóm tuổi thai 55
Bảng 3.5. Phân bố tình trạng bệnh lý của thai 56
Bảng 3.6. Phương thức kết thúc thai kỳ 56
Bảng 3.7. Chỉ số Apgar 5 phút 57
Bảng 3.8. Tình trạng trẻ sơ sinh sau 48 giờ 57
Bảng 3.9. Giá trị trung bình của các chỉ số ĐMTC, ĐMR và ĐMNG 58
Bảng 3.10. Điểm cắt của PI ĐMTC trong tiên lượng thai suy của các nhóm tuổi thai 59
Bảng 3.11. Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMTC trong tiên lượng thai suy 61
Bảng 3.12. Giá trị điểm cắt của chỉ số S/D ĐMTC tiên lượng thai suy 62
Bảng 3.13. Điểm cắt của PI ĐMTC trong tiên lượng thai kém phát triển 63
Bảng 3.14. Điểm cắt của chỉ số kháng RI ĐMTC tiên lượng thai kém phát triển 65
Bảng 3.15. Điểm cắt của tỷ số S/D ĐMTC tiên lượng thai kém phát triển 66
Bảng 3.16. Điểm cắt chỉ số xung PI ĐMR tiên lượng thai suy 67
Bảng 3.17. Điểm cắt chỉ số kháng RI ĐMR trong tiên lượng thai suy 69
Bảng 3.18. Giá trị điểm cắt tỷ S/D ĐMR trong tiên lượng thai suy 70
Bảng 3.19. Điểm cắt chỉ số PI ĐMR trong tiên lượng thai kém phát triển 71
Bảng 3.20. Điểm cắt chỉ số RI động mạch rốn trong tiên lượng thai kém phát triển 73
Bảng 3.21. Giá trị điểm cắt tỷ số S/D ĐMR trong tiên lượng thai kém phát triển 74
Bảng 3.22. Giá trị điểm cắt chỉ số xung PI ĐMNG trong tiên lượng thai suy 76
Bảng 3.23. Giá trị điểm cắt chỉ số RI động mạch não giưã tiên lượng thai suy 77
Bảng 3.24. Điểm cắt S/D động mạch não giữa trong tiên lượng thai suy 79
Bảng 3.25. Giá trị chỉ số PI ĐMNG trong tiên lượng thai kém phát triển 80
Bảng 3.26. Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMNG tiên lượng thai kém phát triển 82
Bảng 3.27. Giá trị điểm cắt tỷ S/D ĐMNG trong tiên lượng thai kém phát triển 83
Bảng 3.28. So sánh độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số xung PI trong tiên lượng thai suy tuổi thai từ 34 – 37 tuần 85
Bảng 3.29. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số RI trong tiên lượng thai suy tuổi thai từ 34 – 37 tuần 85
Bảng 3.30. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của tỷ S/D trong tiên lượng thai suy tuổi thai từ 34-37 tuần 86
Bảng 3.31. So sánh giá trị PI trong tiên lượng thai suy của các động mạch ở nhóm tuổi thai > 37 tuần 86
Bảng 3.32. So sánh độ nhạy và độ đặc hiệu của chỉ số kháng RI trong tiên lượng thai suy của các động mạch ở tuổi thai > 37 tuần 87
Bảng 3.33. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của tỷ S/D trong tiên lượng thai suy tuổi thai > 37 tuần 87
Bảng 3.34. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số xung PI của ĐMTC, ĐMR, ĐMNG trong tiên lượng thai kém phát triển ở nhóm 34-37 tuần 88
Bảng 3.35. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số kháng RI trong tiên lượng thai kém phát triển ở tuổi thai 34 -37 88
Bảng 3.36. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của tỷ S/D trong tiên lượng thai kém phát triển tuổi thai từ 34-37 tuần 89
Bảng 3.37. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số xung PI trong tiên lượng thai kém phát triển tuổi thai từ>37 89
Bảng 3.38. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của chỉ số kháng RI trong tiên lượng thai kém phát triển từ >37 tuần 90
Bảng 3.39. So sánh giá trị độ nhạy và đặc hiệu của tỷ S/D trong tiên lượng thai kém phát triển từ >37 tuần 90
Bảng 3.40. Giá trị tiên lượng thai suy và IUGR của trung bình tỷ não rốn 91
Bảng 3.41. Phân nhóm tỷ não rốn theo nhóm Apgar 5 phút 91
Bảng 3.42. Tương quan tỷ não rốn theo nhóm trọng lượng thai khi sinh 92
Bảng 4.1. Tuổi thai nghiên cứu của một số tác giả 94
Bảng 4.2. Thiết kế nghiên cứu của một số tác giả 95
Bảng 4.3. So sánh trị số huyết áp trong các nghiên cứu. 98
Bảng 4.4. Tỷ lệ mổ lấy thai trong tiền sản giật. 99
Bảng 4.5. Tình trạng sơ sinh sau đẻ theo một số tác giả. 100
Bảng 4.6. Bảng chỉ số Apgar trong các nghiên cứu . 101
Bảng 4.7. Giá trị của chỉ số xung (PI) ĐMR trong tiên lượng IUGR theo các tác giả 110
Bảng 4.8. Giá trị của chỉ số kháng trong tiên lượng thai theo một số tác giả. 113
Bảng 4.10. Trị số bình thường trung bình theo tuổi thai của chỉ số kháng ĐMNG theo Trần Danh Cường 118
Bảng 4.11: So sánh nghiên cứu của chúng tôi với giá trị tiên lượng thai của tỷ não rốn của các nghiên cứu trên thế giới 122
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 3.1: Triệu chứng lâm sàng của mẫu nghiên cứu 54
Biểu đồ 3.2. Phân loại tiền sản giật. 55
Biểu đồ 3.3: Trọng lượng thai khi sinh 57
Biểu đồ 3.4. Hình thái phổ Doppler động mạch tử cung 59
Biểu đồ 3.5: Giá trị điểm cắt của chỉ số xung PI ĐMTC trong tiên lượng thai suy 60
Biểu đồ 3.6. Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMTC trong tiên lượng thai suy 62
Biểu đồ 3.7. Giá trị điểm cắt tỷ S/D ĐMTC trong tiên lượng thai suy 63
Biểu đồ 3.8: Giá trị điểm cắt trong tiên lượng thaikems phát triển của PI ĐMTC 64
Biểu đồ 3.9. Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMTC trong tiên lượng thai kém phát triển 65
Biểu đồ 3.10. Giá trị điểm cắt chỉ số S/D ĐMTC trong tiên lượng IUGR. 67
Biểu đồ 3.11: Giá trị điểm cắt của PI ĐMR trong tiên lượng thai suy 68
Biểu đồ 3.12: Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMR trong tiên lượng thai suy 69
Biểu đồ 3.13. Giá trị điểm cắt chỉ số S/D ĐMR trong tiên lượng thai suy 71
Biểu đồ 3.14: Giá trị điểm cắt chỉ số PI ĐMR trong tiên lượng thai kém phát triển 72
Biểu đồ 3.15: Giá trị điểm cắt chỉ số RI ĐMR trong tiên lượng thai kém phát triển 74
Biểu đồ 3.16: Giá trị điểm cắt tỷ S/D ĐMR trong tiên lượng thai kém phát triển 75
Biểu đồ 3.17. Giá trị điểm cắt chỉ số PI ĐMNG trong tiên lượng thai suy 77
Biểu đồ 3.18. Giá trị điểm cắt RI ĐMNG tiên lượng thai suy 78
Biểu đồ 3.19. Giá trị điểm cắt chỉ số S/D ĐMNG trong tiên lượng thai suy 80
Biểu đồ 3.20. Giá trị điểm cắt chỉ số PI ĐMNG trong tiên lượng thai kém phát triển 81
Biểu đồ 3.21. Giá trị điểm cắt RI ĐMNG trong tiên lượng thai kém phát triển 83
Biểu đồ 3.22. Giá trị điểm cắt chỉ số S/D ĐMNG trong tiên lượng thai IUGR 84
Biểu đồ 3.23. RI tỷ não rốn với chỉ số Apgar và trọng lượng thai 92
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Trang
Hình 1.1: Động mạch ở tình trạng bệnh khác nhau 7
Hình 1.2: Tiểu động mạch trong tiền sản giật – sản giật 8
Hình 1.3 : Tuần hoàn tử cung – rau thai 9
Hình 1.4. Tuần hoàn mẹ và thai 9
Hình 1.5. Phổ Doppler ĐMTC bình thường 25
Hình 1.6. Phổ Doppler ĐTMC bất thường (Dấu hiệu NOTCH) 26
Hình 1.7. Sơ đồ tuần hoàn động mạch rốn và dây rốn 27
Hình 1.8. Doppler ĐMR bình thường 27
Hình 1.9. Phổ Doppler động mạch rốn bất thường mất thì tâm trương 28
Hình 1.10. Phổ Doppler động mạch rốn bất thường đảo ngược thì tâm trương 29
Hình 1.11. Phổ Doppler động mạch não giữa bình thường 30
Hình 1.12. Hiện tượng tái phân phối tuần hoàn não trong Doppler động mạch não giữa 31
Hình 1.13. Phổ Doppler động mạch não giữa bình thường và bất thường 32
Hình 2.1: Máy siêu âm hiệu Siemens Acuson X 300 41
Hình 2.2. Hình ảnh dấu hiệu giả bắt chéo của ĐMTC và động mạch chậu ngoài 44
Hình 2.3. Dấu hiệu giả bình nguyên 45
Hình 2.4: Hình ảnh dây rốn trên siêu âm 2D và bằng Doppler màu 46
Hình 2.5. Hình ảnh Doppler màu của động mạch rốn và cửa sổ Doppler do nghiên cứu sinh trực tiếp thực hiện 46
Hình 2.6. Doppler động mạch não giữa khi cắt ngang qua đa giác Willis 48
Hình 2.7. Hình ảnh đa giác Willis trên siêu âm Doppler màu 48
Hình 2.8. Hình ảnh phổ Doppler động mạch não giữa bình thường 49
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1. Trương Thị Linh Giang, Nguyễn Vũ Quốc Huy (2014), “Ứng dụng Doppler trong đánh giá sức khỏe thai”, Tạp chí Y Dược Học, số 22+23, 9-18.
2. Trương Thị Linh Giang và cs (2015), “Nghiên cứu giá trị siêu âm Doppler động mạch não giữa để dự báo thai suy ở thai phụ tiền sản giật”, Tạp chí Y Dược Học, số 27, 61-65.
3. Trương Thị Linh Giang, Nguyễn Vũ Quốc Huy, Trương Quang Vinh, Võ Văn Đức (2016), “Nghiên cứu giá trị siêu âm Doppler động mạch tử cung ở thai phụ tiền sản giật”, Tạp chí Y Dược Học, số 31, 57-64.
4. Trương Thị Linh Giang, Nguyễn Vũ Quốc Huy (2016), “Giá trị tỷ não rốn trong tiên lương sức khỏe thai kỳ ở thai phụ tiền sản giật”, Tạp chí Phụ Sản, Tập 14(03), 16-20.
5. Trương Thị Linh Giang, Nguyễn Vũ Quốc Huy (2016), “Correlation between uterine artery Doppler sonography and severity of pre-ecclampsia & fetal distress”; Poster presentation, 15th World Congress in Fetal Medicine, 26–30th, June, Palma-de-Mallorca, Barcelona, Spain.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Phạm Thị Mai Anh (2009), “Nghiên cứu thông số Doppler động mạch tử cung ở thai phụ Tiền sản giật”, Luận văn thạc sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội.
2. Bộ môn Phụ Sản, Trường Đại học Y Dược Huế (2007), “Tiền sản giật – Sản giật”, Bài giảng Sản Phụ khoa, Tập 1, Nhà xuất bản Y học, tr. 320 – 331.
3. Bộ môn Phụ Sản, Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh (2011), “Rối loạn cao huyết áp trong thai kỳ”, Bài giảng Sản Phụ khoa, Tập 1, Nhà xuất bản Y học, tr. 462 – 477.
4. Bộ Y Tế (2009), “Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản”, tr. 79 – 86.
5. Bộ Y Tế, quyết định số 3192/ QĐ –BYT “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp năm 2010”.
6. Bộ Y tế (2004), “Tăng huyết áp và thai nghén”, Hướng dẫn chuẩn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản”, tr. 276 – 285.
7. Bộ Y tế (2013), “Tăng huyết áp, tiền sản giật và sản giật”, Hướng dẫn chuẩn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản, tr.108-110.
8. Trần Danh Cường (2007), “Xác định một số thông số Doppler động mạch tử cung người mẹ, động mạch rốn, động mạch não thai nhi bình thường (28-40 tuần) ”, Luận án tiến sỹ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
9. Phan Trường Duyệt (1999), “Kỹ thuật siêu âm và ứng dụng trong sản phụ khoa”, Nhà xuất bản Y học, tr. 12 – 40.
10. Lê Thị Thu Hà (2000), “Dùng siêu âm Doppler phát hiện những dạng sóng động mạch rốn bất thường trong thai chậm phát triển”, Luận án tiến sỹ , Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh.
11. Đinh Thị Thuý Hằng (2005), “Giá trị của chỉ số xung Doppler động mạch rốn trong tiên lượng thai ở thai phụ bị tiền sản giật”, Luận văn thạc sỹ Y học, Trường Đại Học Y Hà Nội.
12. Phan Thị Duyên Hải (2009), “ Nghiên cứu ứng dụng siêu âm Doppler động mạch rốn, động mạch não và trắc đồ lý sinh cải biên để dự báo thai suy ở thai phụ tiền sản giật”, Luận án chuyên khoa cấp II, Trường Đại Học Y Dược Huế.
13. Đào Thị Hoa (2001), “Nghiên cứu sự thay đổi tim thai trên Monitor sản khoa ở bệnh nhân nhiễm độc thai nghén 3 tháng cuối”, Luận văn tốt nghiệp Bác Sỹ nội trú, Trường Đại Học Y Hà Nội.
14. Nguyễn Thị Thanh Loan (2012), “Nghiên cứu hiệu quả điều trị tiền sản giật nặng bằng phương pháp chấm dứt sớm thai kỳ hoặc điều trị duy trì”, Luận văn thạc sĩ y học, Trường Đại học Y Dược Huế.
15. Tạ Thị Xuân Lan (2004), “Trị số sóng xung Doppler của tốc độ dòng máu động mạch rốn trên thai bình thường từ 28 tuần đến lúc chuyển dạ đẻ”, Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Y Hà Nội.
16. Lê Thị Mai (2004), “Nghiên cứu tình hình sản phụ nhiễm độc thai nghén đẻ tại BVPSTƯ trong năm 2003”, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ chuyên khoa II, Trường Đại học Y Hà Nội.
17. Bạch Ngõ (2001), “Nghiên cứu các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị tiền sản giật – sản giật tại Khoa sản Bệnh viện Trung Ương Huế”, Luận văn thạc sĩ Y học, Trường Đại học Y Dược Huế.
18. Phan Lê Nam (2016), “Nghiên cứu nồng độ acid uric máu trong bệnh lý tiền sản giật – sản giật và mối liên quan với những biến chứng mẹ và kết quả thai nhi”, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú, Trường Đại học Y Dược Huế.
19. Ngô Văn Tài (2001), “Một số yếu tố tiên lượng trong nhiễm độc thai nghén”, Luận án tiến sĩ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
20. Nguyễn Văn Trí (2014), “Nghiên cứu các biểu hiện tim mạch và nồng độ NT –pro BNP huyết tương ở bệnh nhân tiền sản giật tại Bệnh viện Trung Ương Huế”, Luận văn thạc sĩ Y học, Trường Đại học Y Dược Huế.
21. Nguyễn Thị Bích Vân (2007), “Nghiên cứu giá trị tiên đoán tình trạng thai của một số chỉ số Doppler động mạch rốn, động mạch não thai nhi trong tiền sản giật”, Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ chuyên khoa cấp II, Trường Đại Học Y Hà Nội.
22. Nguyễn Thành Vinh (2013), “Nghiên cứu giá trị một số đặc điểm lâm sàng và Doppler động mạch tử cung tại thời điểm tuổi thai 11 tuần – 14 tuần trong dự báo tiền sản giật”, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú, Trường Đại học Y Dược Huế
23. Vũ Hoàng Yến (2007), “Nghiên cứu siêu âm Doppler ở động mạch tử cung người mẹ và động mạch rốn thai nhi trong tiền sản giật”, Luận văn thạc sỹ Y học, Trường Đại Học Y Hà Nội
TIẾNG ANH
24. Adiga P., Kantharaja I., Hebba S., et al.(2015), “Predictive Value of Middle Cerebral Artery to Uterine Artery Pulsatility Index Ratio in Hypertensive Disorders of Pregnancy”, Int. J. Reprod. Med, 2015, 1-5
25. Abdulrazak H, Zena Abass (2015), “Relationship between preeclamsia umbilical flow and perinatal outcome”, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 5, Issue 12, pp 2250 – 3153
26. Anthony C, Sciscione, Edward J, Hayes (2009), “Uterine artery Doppler flow studies in obstetric practice”, www. ajog.org.
27. Alfirevic Z, Stampalija T, Medley N (2015), “Fetal and umbilical Doppler ultrasound nomal pregnancy”, Cochrane database of systematic reviews (Online), Issue 4.Art.No: CD0001450.
28. Alfirevic Z, Tamara S., Gillian ML Gyte (2010), “Fetal and umbilical Doppler Ultrasound in high-risk pregnancies”, Cochrane database of systematic reviews (Online): DOI: 10.1002/14651858.CD007529.pub2
29. Alfirevic Z, Neilson JP (2013), “Fetal and umbilical Doppler ultrasound in high risk pregnancies”, Cochrane database of systematic reviews (Online),Issue 11.Art. No: CD007529.
30. Alfirevic Z, Neilson JP (2010), “Doppler Ultrasound for fetal assessment in high risk pregnancies”, Cochrane database of systematic reviews (Online)(2): CD000038.
31. Adisom A.K., Vorapong P. (2013), “Risk factors of early and late onset preeclampsia”, J.Obstet gynycol, Res, Vol 39, No 2, 00627 – 631.
32. ACOG (2015), “Diagnosis and management of preeclampsia and eclampsia”, ACOG practice bulletin 33, American College of Obstetricians and Gynecologists, Washington, DC.
33. ACOG (2013), “Report of the American College of Obstetricians and Gynecologists”, Vol. 122, No.5.
34. ACOG (2009), “ACOG Refines Fetal Heart Rate Monitoring Guidelines”, www.acog.org
35. Aardema M.W, De Wolf et al (2000), “Quantification of the diastonic notch in Doppler ultrasound screening of uterin arteries”, Ultrasound in Obstet and Gynecol, 16, pp 630-634.
36. Alban Mecinaj (2014), “Preeclampsia – from basic science to clinical management”, Student thesis at the Faculty of Medicine , University of oslo, Norway .
37. Atlinson M.W, James E.M, et al (1994), “The predictive value of umbilical artery Doppler studies for preeclampsia or fetal growth retardation in a preeclampsia prevention trial”, Obstet and Gynecol, Vol.83, No.4, pp.609-612.
38. Bhattacharyya Sanjoy K. (2012), “Prediction of preeclampsia by midtrimester Uterine artery Doppler velocity in high-risk and low- risk women”, The Journal of Obstetrics and Gynecology of India 62(3):297-300.
39. Backes C.H., Markham K., Moorehead P., et al.(2011), “Maternal preeclampsia and neonatal outcomes”, J. Pregnancy, pp. 214 – 365.
40. Bricker L., Medley N, Pratt JJ (2015), “Routine ultrasound in late pregnancy (after 24 weeks’gestation)”, Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. Art.No: CD001451, www.cochranelibrary.com.
41. Bilano VL, Ota E, Ganchimeg T, et al (2014), “Risk factors of pre-eclampsia/Ecclampsia and Its adverse outcome in low- and middle-income Countries : A WHO Secondary Analysis”, PLos ONE 9(3) : e91198. Doi:10.1371/jounal.pone.0091198.
42. Barati M., Shahbazian N., Ahmadi L., et al. (2014), “Diagnostic evaluation of uterine artery Doppler sonography for the prediction of adverse pregnancy outcomes”, J. Res. Med. Sci. Off. J. Isfahan Univ. Med. Sci.19(6), 515.
43. Baha M., Sibai, Caroline L., Stella (2009), “Diagnosis and management of atypical preeclampsia, eclampsia”, American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2009, 200: 481. e 1- 481.e7.
44. Baragou S., Goeh Akue E., Pio M., et al. (2014), “Hypertension and pregnancy in Lome (sub-Saharan Africa): epidemiology, diagnosis and risk factors”, 2014 Jun; 63 (3):145 -50.
45. Bricker L., Neilson J. P. (2007), “Routine Doppler ultrasound in pregnancy” , The Cochrane Collaboration, pp. 1 – 10.
46. Carl H. Backes, Kara Markham, Pamela Moorehead et al (2011), “Maternal Preeclampsia and Neonatal outcomes”, Journal of Pregnancy , Vol 20113, Article ID 213465, 7 pages
47. Campell S., Dia Z.R.J (1983), “New Doppler technic for assessment blood flow” , Lancet, 1, pp .675 – 677.
48. Coleman M.A.G, McCowan L.M.E et al (2000), “Mid-trimester uterin artery Doppler screening as a predictor of adverse pregnancy outcome in high-risk women”, Ultrasound in Obstet and Gynecol, 15, pp.7-12
49. Cheryl B., Monique Chireau (2011), “Preeclampsia and stroke: Risks during and after pregnancy”, Hindawi Access to Reaseach Stroke and Treatment, Volume 2011, article ID 858134, 9 pages.
50. Cruz – Martinez R, Savchev S, Cruz – Lemini M et al (2014), “Clinical utility of third trimester uterine artery Doppler in the prediction of brain hemodynamic deterioration and adverse perinatal outcome in small for gestational age fetuses”, 2014 Oct PubMed. doi:10.1002/uog.14706.
51. Chhakchhuak L., Ningthoukhongjam R.D. et al (2015), “Study on role of obstetrical Doppler in pregnancies with hypertensive disorders of pregnancies”, Journal of Medical Society 2015; 29 : 79 – 82.
52. Divon MY, Girz BA, Langer O (1989), “Clinical management of the fetus with markedly diminished umbilical artery end – diastolic flow”, Am J Obstet Gynecol, 161:1523-7
53. Dev Maulik, Erica H. (2010), “Evidence- based approach to umbilical artery Doppler fetal surveillance in high – risk pregnancies: An update”, Clinical obstetricsb and gynecology, 53(4): 869-878
54. Daniel M, Ioana Cristina R., Florin S. (2016), “The usefulness of fetal Doppler evaluation in early versus late onset intrauterine growth restriction Review of the literature”, Med Ultrason , Vol. 18, No. 1, 103-109.
55. Errol R Norwitz (2015), “Preeclampsia: Management and prognosis”, www.uptodate.com.
56. Emre E., Resul A., Pinar Kumru, et al (2014), “The role of first trimester uterine artery Doppler in the prediction of preeclampsia”, Perinatal Jounal 2014; 22(1):18 – 22.
57. Ebrashy A, Azmy O, Ibrahim M, et al (2005), “Middle cerebral/umbilical artery resistance index ratio as sensitive parameter for fetal well- being and neonatal outcome in patients with preeclamsia: case – control study”, Croatian Med J;46:821-825
58. Farid M., Baha M. Sibai (1999), “Preeclampsia: Clinical characteristics and pathogenesis”, Pregnancy and Liver disease, Vol 3, No 1,pp 25-34.
59. Flynn JT (2015), “Manegament of hypertensive emergencies and urgencies in children”, www.uptodate.com, pp 1-26.
60. Gomez- Roig, Mazarico E, Sabria J, et al ( 2015), “Use of placental growth factor and uterine artery Doppler pulsatility index in pregnancies involving intrauterine fetal growth restriction or preeclamsia to predict prenatal outcomes” , Gynecol Obstet Invest, Vol 3, pp 345-356.
61. Glaucimeire M.F., Marianne de Oliveira F (2015), “Using ultrasound and Doppler ultrasound to assess vascular changes in pre – eclampsia: a systematic review ”, http://www. sbrh.org.br/revista truy cập ngày 5/5/2015.
62. Hernandez S., Toh S., (2009), “Risk of pre-eclampsia in first and subsequent pregnancies: prospective cohort study”, BMJ, 338: b2255.
63. Hecher K, Bilardo CM et al (2001), “Monitoring of fetuses with intrauterine growth restriction: a longitudinal study”, Ultrasound Obstet Gynecol, 18(6): 564 – 70.
64. ISUOG Guidelines (2013), “ISUOG Practice Guidelines: use of Doppler ultrasonography in obstetrics”, Ultrasound Obstetrics & Gynaecology, 41: 233–239.
65. ISSHP (2014), “The classification, diagnosis and management of the hypertensive disorders of pregnancy”, The International Society for the Study of Hypertension in Pregnancy, Published by Elsevier B.V.
66. Juliana Gebb (2011), “Colour Doppler ultrasound of spiral artery blood flow in the prediction of pre – eclampsia and intrauterine growth restriction”, journal homepage: www.elsevier. com/ locate/bpobgyn, pp 1-12.
67. Judi A Turner (2010), “Diagnosis and management of pre- eclampsia: an update”, International Journal of Woman’s Health 2010:2 327-337.
68. Lopez- Mendez et al (2013) , “Doppler ultrasound evaluation in preeclamsia”, BioMed Central Research Notes, 6:477,http://www.biomedcentral.com/1756-0500/6/477
69. Laura A. Magee, Anouk Pels et al (2014), “Diagnosis, evaluation, and management of the hypertensive disorder of pregnancy” Pregnancy Hypertension: An International Jounal of Women’s Cardiovascular Health 4,105-145
70. Laura A. Magee, Peter Von D., Evelyne R., et al (2015), “Less – tight versus tight control of hypertension in pregnancy”, The New England journal of Medicine, Vol.372, No.5, pp 978 – 992.
71. Lissa Magloire ( 2015), “Gestational hypertension” , http://www.uptodate.com, truy cập ngày 5/6/2015.
72. Lev Peshev, Natalya A Lyalichkina (2013), “Risk factors and uterine artery doppler in the prediction of placental insufficiency in the first trimester of pregnancy”, American Journal of Medical Sciences and Medicine, 2013, Vol. 1, No. 4, 69 – 74.
73. Lalor JG, Fawol B, Alfirevic Z, et al (2012), “Biophysical profile for fetal assessment in high risk pregnancies (Review)”, http://www.thecochranelibrary.com truy cập ngày 4/5/2014.
74. Lijie L., Yanmei Zheng et al ( 2016), “Serum biomarkers combined with uterine artery Doppler in prediction of preeclamsia”, Experimental and therapeutic medicine 12: 2515 – 2520.
75. L Greerts, HJ Odendaal ( 2007), “Severe early onset pre-eclampsia: prognostic value of ultrasound and Doppler assessement”, Journal of Perinatology 2007,27, 335 – 342.
76. Mohammed I.S., M.V. Ramanappa et al ( 2014), “The role of umbilical artery Doppler in predicting the fetal out come in cases of Pregnancy induced hypertension”, Indian Journal of Mednodent and Allied Sciences , Vol.2, No.2, June-July, 2014, pp138-143
77. Muhammad W.A (2015), “Comparison of fetal umbilical artery Doppler indices between normal and hypertensive pregnant woman in the second trimester of pregnancy”, Ann.Pak.Inst.Med.Sci. 2015;11(2):95-99.
78. Monika S., Archana S., Parul S. (2013), “Role of Doppler indices in the prediction of adverse perinatal outcome in preeclamsia, National journal of medical research, 3(4)pp: 315
79. Mone F., McAuliffe F.M., Ong S. (2015), “The clinical application of Doppler ultrasound in obstetrics: Doppler in obstetrics”, Obstet.Gynaecol.,17(1), pp13 – 19.
80. Mozibur Rahman Laskar, Jyoti Prasad Deori (2016), “A study on role of Doppler ultrasound in normal and high-risk pregnancies with perinatal outcome”, Based Med. Healthc.,3(71).
81. Michel Odent (2015), Preeclampsia as a Maternal-Fetal Conflict, www.medscape.com, truy cập ngày 24/7/2015.
82. Makhseed M, Jirous J, Ahmed MA, et al (2000), “Middle cerebral artery to umbilical artery resistance index ratio in the prediction of neonatal outcome”, Int J Gynecol Obstet:71:119-311
83. Marie Bolin (2012), “Pre- eclampsia- Possible to Predict ?”, A Biochemical and Epidemiological Study of Pre- eclampsia, Digital comprehensive Summaries of Uppsala Dissertations from the Faculty of Medicine 835, ISSN 1651 – 6206.
84. Maulik D (2005), Doppler ultrasound in Obstetrics and Gynecology, 2nd Revised and Enlarged Edition, Springer, HeidelBerg – New York.
85. Mojgan B., Nahid S., Leila A. et al ( 2014), “Diagnostic evaluation of uterine artery Doppler sonography for the prediction of adverse pregnancy outcomes”, Fertility Infertility and Perinatology Reseach Center, J Res Med Sci 2014;19:515-9
86. National Institute for Health and Care Excellence (2010), “Hypertension in pregnancy:the management of hypertensive disorders during pregnancy”, NICE clinical guidelines 107 (https://www.nice.org.uk/guidance/cg107)
87. Najam R., Gupta S., Shalini (2016), “Predictive Value of Cerebroplacental Ratio in Detection of Perinatal Outcome in High-Risk Pregnancies”, J. Obstet. Gynecol. India,66(4), pp. 244 – 247.
88. Neilson JP, Alfirevic Z (2010), “Doppler ultrasound for fetal assessment in high risk pregnancies”, Cochrane database of systematic reviews (Online) 2010(2): DOI: 10.1002/14651858.CD000073.pub2.
89. Nguku SW, Wanyoike- Gichuhi J, Aywak A (2006), “Biophysical profile scores and resistance indices of the umbilical artery as seen in patients with pregnance induced hypertension ” , East Afr Med J., 83(3): 96 – 101
90. Nagar, T., Sharma, D., Choudhary M., et al. (2015), “The Role of Uterine and Umbilical Arterial Doppler in High-risk Pregnancy: A Prospective Observational Study from India”, Clinical medicine insights. Reproductive health, 9, 1.
91. Orabona R, Gregorini ME, et al (2015), “The prognostic role of various indices and ratios of Doppler velocimetry in patients with preeclamsia”, Clin Exp Hypertens ,37:57-62
92. Polat I, Gedikbasi A, Kiyak H, et al (2015), “Double notches: association of uterine artery nothch forms with pregnancy outcome and severity of preeclamsia”, Hypertens Pregnancy, 2015; 34(1): 90 -101.
93. Phyllis August, Vanessa A Barss (6/2015), Preeclampsia: Prevention, http://www.uptodate.com. Truy cập tháng 6/2015
94. Polina Shwarzman, Adi Y. Waintraub et al (2013), “Third – trimester abnormal uterine artery Doppler findings are associated with adverse pregnancy outcomes”, The American Institute of Utrasound in Medicine, J Utrasound Med ;32:2107-2113
95. Padmaja R. Desai, Rupesh P. Dahilkar et al. (2014), “Correlation of fetal middle cerebral artery Doppler indices in IUGR pregnancies”; 05(08),www.ssjournals.com
96. Padmini. P., Das P., Chaitra R., et al. (2016), “Role of Doppler indices of umbilical and middle cerebral artery in prediction of perinatal outcome in preeclampsia”. Int. J. Reprod. Contracept. Obstet. Gynecol. 845–849.
97. Prashanth A., Indumathi K. et al (2015), “Predictive value of middle cerebral artery to uterine artery pulsatility index ratio in hypertensive disorders of pregnancy”, International Journal of Reproductive Medicine, Volume 81(4) :199 – 205.
98. P. Komuhangi, R.K.Byanyima et al (2013), “Umbilical artery Doppler flow patterns in high – risk pregnancy and foetal outcome in Mulago hospital”, Case Reports in Clinical Medicine 2013, Vol2. No9 , 554 – 561.
99. Kshirsagar S., Shirodkar S., YadavS., et al (2016), “Role of Doppler indices in prediction of prerinatal outcome in preeclamsia”. Int. J. Reprod. Contracept. Obstet Gynecol. 3390 – 3397.
100. K. P., Farquharson, D. F., Bebbington, M.,et al (2003), “Screening for fetal well-being in a high-risk pregnant population comparing the nonstress test with umbilical artery Doppler velocimetry: a randomized controlled clinical trial”, American journal of obstetrics and gynecology, 188(5), 1366-1371.
101. K.S. Vedaraju, Suresh S. (2016), “USG doppler study of uterine, umbilical and foetal middle cerebral arteries among severe pre- eclamptic woman and their relation to perinatal outcomes”, International Journal of Anatomy, Radiology and Surgery, Apr, Vol 5(2) 14-18
102. Kypros Nicolaides, Giussepe R, Kurt H., et al. (2002), Doppler in Obstetrics, The Fetal Medicine Foundation.
103. Raffaele N., Karen M, Tiziana A.et al (2012), “Screening for pre-eclampsia by using changes in uterine artery Doppler indices with advancing gestation”, Prenatal Diagnosis 2012, 32,180 -184.
104. Robert Q., Elton K., Bledar B. et al (2015), “Cerebro – placental ratio: A useful predictor of perinatal outcomes in preeclamsia”, Albanian Medical Jounal 1-2015.
105. Rani, S., Huria, A., & Kaur, R. (2016), “Prediction of perinatal outcome in preeclampsia using middle cerebral artery and umbilical artery pulsatility and resistance indices ”, Hypertension in pregnancy, 35(2), 210-216.
106. Ranjan K. Sahoo, Sibananda N., Sitansu K. Panda et al (2015), “Doppler Assessment of the Fetus with Intrauterine Growth Restriction” , Int J. Pharm. Sci. Rev. Ré.,32(1), No 28, pp 162 – 170.
107. Rozeta S., Nikita M., Enriketa K. et al (2010), “The value of the middle cerebral to umbilical artery Doppler ratio in the prediction of neonatal outcome in patient with preeclamsia and hypertension”, Journal of Prenatal Medicine 2010, Apr – Jun;4(2):17-21.
108. Sibai B.M. and Mohamed K.R. (1996), “Pre-eclampsia and eclampsia”, Gynecology and Obstetrics. Sci., (3); 7: p1-7.
109. Shwarzman et al (2013), “Third trimester Abnomal Doppler findings”,J Utrasound Med 2013;32:2107 – 2113.
110. Samir K.H, Kamal K.D, Arunima C. et al ( 2013), “A prospective study of doppler velocimetry in pregnancy – induced hypertension in a rural population of a developing country”, Journal of Basic and Clinical Reproductive Sciences, July – December 2013, vol 2, issue 2.
111. S Ananth Karumanchi (2015), “Preeclampsia :Pathogenesis”, http://www.uptodate.com.
112. Sugam G, Dolly G., P A Amin (2014), “The second trimester uterine artery Doppler velocimetry in prediction of preeclamsia”, Int J Res; 3(4); pp 120 -123.
113. SOGC Clinical Practice Guideline (2014), “Diagnosis, Evalution, and Management of the Hypertensive Disorders of Pregnancy: Executive Summary”, J Obstet Gynaecol Can 2014; 36 (5): 416 – 438.
114. Swapnali C. Kshirsagar, Sneha S. Shirodkar et al (2016), “Role of Doppler indices in prediction of perinatal outcome in preeclamsia”, International Journal of Reproduction , Contraception, Obstetrics and Gynecology, 2016 Oct; 5 (10): 3390 – 3397.
115. Seema S., Manju M., Shubhra G. (2015), “Uterine artery diastolic Notch as a predictior of pregnancy induced hypertension”, Indian Journal of Obstetrics and Gynecology Reseach, April – June 2015; 2(2):97-100.
116. Shahinaj R, Manoku N, Kroi E et al. (2011), “The value of the middle cerebral to umbilical artery Doppler ratio in the prediction of neonatal outcome in patient with preeclampsia and gestational hypertension”, Journal of Prenatal Medicine Apr-Jun 2010;4(2)17
117. Sharma S., Singh S., Gujral U. et al (2012), “Uterine artery notching on color Doppler ultrasound and roll over test in prediction of pregnancy induced hypertension”, The journal of Obstetrics and Gynecology of India 61 (6): 649 – 651.
118. Tayyar, A., Guerra, L., Wright, A., et al. (2015). “Uterine artery pulsatility index in the three trimesters of pregnancy: effects of maternal characteristics and medical history”, Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 45(6), 689-697.
119. Tamara S., Zarko A., Gillian ML Gyte (2010), “Fetal and umbilical Doppler Ultrasound in normal pregnancies”, Cochrane database of systematic reviews (Online) 2010(2): DOI: 10.1002/14651858.CD007529.pub2.
120. Turner J.A. (2010), “Diagnosis prevention and management of preeclampsia: an update”, Int J Womens Health, 2, pp 327 – 337.
121. The 2016 Canadian Hypertension Education Program Recommendations (https://www.hypertension.ca/en/chep).
122. The American College of Obstetricians and Gynecologists (2013), “ Hypertension in Pregnancy: Report of the American College of Obstetricians and Gynecologists Task Force on Hypertension in Pregnancy”,vol.122,No.5.
123. Teena N., Deepak S., Mukesh C., et al (2015), “The role of uterine and umbilical arterial Doppler in high- risk pregnancy: A prospective observational study from India”, Clinical medicine insights: Reproductive Health 2015:9
124. Vijaykumar M., Vidya A G., Shailaja M. et al (2016), “Doppler changes in PIH”, International Journal Applied Research; 2(2): 541 – 544.
125. V.A.A Lakshmi, K. Indira, P . Chandra Sekhar Rao, M. Neeraja (2015), “Role of Doppler in PIH and IUGR”, International Journal of Research in Health sciences, Jan – Mar Volume 3, Issue 1: 2321- 7251.
126. Werner R., Thorsten F. (2009), “The diagnosis and treatment of hypertensive disorders of pregnancy”, New Findings for Antenatal and Inpatient care, 2009;106(45): 733 -8.
127. Williams, Vintzileos AM, Borowski D, et al. (2006), “Doppler assessment of the fetal asphyxia in pregnancies complicated by gestational hypertension and intrauterine growth retardation”, Ginekoi Pol, 77(3): 184-9.
128. Westergaard H.B., Langhoff – Roos, LingMan G. (2001), “A critical appraisal of the use of umbilical artery Doppler ultrasound in high-risk pregnancy: use of meta-analyses in evidence – based obstetrics”, Ultrasound Rev Obstet Gynecol, 17: 466 – 476.
129. Wladimiroff J.W (1989), “Fetal cerebral blood flow”. Clinical obstet and Gynecol; Vol 32,No 4: pp.710 -718.
130. W.A. Huisman Tjeerd (2001), “Doppler Assessment of the fetal Venous System”, Seminars in Perinatology, Vol 25, No 1:21-31.
131. Windrim R, Kingdom JC (2004), “Prognostic value of placental ultrasound in pregnancies complicated by absent end-diastolic flow velocity in the umbilical arteries Placenta”, Am J Obste Gynecol, 25 (8 – 9): 735 – 41.
132. Zafer E., Demircan Sezer S., Nergiz Avcioglu S., et al. (2016). “ Correlation between Maternal Serum-Amniotic Fluid Anti-angiogenic Factors and Uterine Artery Doppler Indices.” J. Matern. Fetal Neonatal Med. 1–15.
Nguồn: https://luanvanyhoc.com