Nghiên cứu kết quả phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái

Luận văn thạc sĩ y học Nghiên cứu kết quả phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái.Ung thư đại tràng là một bệnh hay gặp trên thế giới.Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tính chung cho cả nam và nữ thì ung thư đại tràng đứng hàng thứ 4 sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư vú. Đặc biệt ở các nước công nghiệp phát triển như Tây Âu và Bắc Mỹ, tỷ lệ ung thư đại tràng rất cao, đứng hàng thứ 2 sau ung thư phổi. Tỷ lệ chết vì bệnh này chiếm khoảng 12% trong các tử vong do ung thư nói chung [2],[39].
Bệnh có xu hướng ngày càng tăng. Theo số liệu của tổ chức nghiên cứu ung thư Thế giới IARC, ước tính năm 2013 có khoảng 1.917.000 trường hợp ung thư đại tràng mới mắc trên toàn cầu, tăng 5,8% so với năm 2012 và tăng 10,3% so với năm 2011.Trong đó có khoảng 556.500 trường hợp tử vong. Tại Mỹ hàng năm có khoảng 150.000 ca mắc mới và gần 50.000 trường hợp tử vong vì ung thư đại tràng [5], [73].Ở Pháp hàng năm có trung bình 33.500 ca ung thư đại tràng mới được chẩn đoán và có khoảng 16.000 người tử vong do căn bệnh này[19].

     Ở Việt Nam, ung thư đại tràng là bệnh đứng hàng thứ hai (sau ung thư dạ dày) trong các bệnh ung thư đường tiêu hóa, đứng hàng thứ năm trong các bệnh ung thư nói chung (sau ung thư phổi, dạ dày, gan, vú) và có xu hướng ngày càng gia tăng [4].Ước tính năm 2010, trên cả nước có khoảng 5434 người mới mắc, trong đó tỉ lệ mắc của nam và nữ tương ứng là 19,0 và 14,7 trên 100.000 dân. 
Theo nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, ung thư đại tràng thường gặp ở lứa tuổi trên 60 ở châu Âu và từ 40- 60 tuổi ở Việt Nam, bệnh gặp nhiều hơn ở nam giới [2], [42]. So với các ung thư  khác ở đường tiêu hóa, ung thư đại tràng thường tiến triển chậm, di căn muộn, do vậy có tiên lượng tốt hơn.Việc chẩn đoán sớm là rất cần thiết, góp phần cho điều trị đạt kết quả tốt hơn và thời gian sống sau mổ dài hơn [46].Vị trí của ung thư  đại tràng có thể gặp ở bất kỳ vùng nào của đại tràng, từ manh tràng đến đại tràng sigma. Trong đó ung thư đại tràng trái thường chiếm tỷ lệ cao hơn ung thư đại tràng phải[34],[54].Ung thư đại tràng trái chủ yếu là ung thư biểu mô tuyến, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị triệt để thì tiên lượng tốt. Cũng như ung thư đại tràng nói chung, ung thư đại tràng trái điều trị chủ yếu bằng phẫu thuật. Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật phụ thuộc vào vị trí, kích thước, giai đoạn và mức độ tiến triển của khối u[25].
Từ ca phẫu thuật nội soi đại tràng đầu tiên được Jacobs thực hiện vào năm 1991 tới những năm gần đây, nhờ các phương tiện chẩn đoán hiện đại và tiến bộ trong kỹ thuật mổ, phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái đã có những bước phát triển và ngày càng tỏ rõ những ưu việt so với phương pháp mổ mở. Đó là: trung tiện sớm, đau sau mổ ít hơn, tính thẩm mỹ cao, tỷ lệ nhiễm khuẩn thấp, thời gian hậu phẫu ngắn hơn tạo điều kiện cho người bệnh mau chóng trở lại cuộc sống lao động bình thường[50],[52]. Do đó, chỉ định phẫu thuật nội soi điều trịung thư đại tràng trái ngày càng được mở rộng. Ở Việt Nam, phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng  đã được áp dụng đầu tiên vào năm 2002 [6],[13]. Tại Bệnh viện Quân y 103 đã thực hiện phẫu thuật nội soi cho các bệnh lý của đại tràng từ năm 2004 và đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ[1], đặc biệt trong những năm gần đây đã có nhiều trường hợp điều trị ung thư đại tràng trái bằng phẫu thuật nội soi.Tuy vậy vẫn chưa có công trình nào nào đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống và đầy đủ về chỉ định, đặc điểm kỹ thuật cũng như đánh giá kết quả của phẫu thuật này.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên và để có những luận cứ khoa học về phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu kết quả phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái” nhằm hai mục tiêu:
1. Nhận xét về chỉ định và đặc điểm kỹ thuật phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái. 
2. Đánh giá kết quả bước đầu phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái tại Bệnh viện Quân y 103.

MỤC LỤC

Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
Danh mục các hình minh họa
ĐẶT VẤNĐỀ………………………………………………………………………………………1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU………………………………………………..3
1.1. GIẢI PHẪU VÀ CẤU TẠO MÔ HỌC ĐẠI TRÀNG TRÁI………………..3
1.1.1. Hình thể ngoài……………………………………………………………………………..3
1.1.2. Cấu tạo mô học…………………………………………………………………………….4
1.1.3. Mạch máu nuôi dưỡng…………………………………………………………………..5
1.1.4. Bạch huyết của đại tràng trái………………………………………………………….6
1.1.5. Thần kinh chi phối………………………………………………………………………..8
1.2. SINH LÝ ĐẠI TRÀNG TRÁI………………………………………………………….8
1.2.1. Vận động của đại tràng trái……………………………………………………………8
1.2.2. Quá trình tạo phân và bài tiết của đại tràng trái………………………………..8
1.3. DỊCH TỄ, SINH BỆNH HỌC,GIẢI PHẪU BỆNH UNG THƯ ĐẠI TRÀNG TRÁI………………………………………………………………………………………9
1.3.1. Dịch tễ………………………………………………………………………………………..9
1.3.2. Sinh bệnh học…………………………………………………………………………….10
1.3.3.Tổn thương giải phẫu bệnh ung thư đại tràng trái…………………………….12
1.3.4. Phân chia giai đoạn trong ung thư đại tràng……………………………………13
1.4. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG……………………………15
1.4.1. Triệu chứng lâm sàng………………………………………………………………….15
1.4.2.Triệu chứng cận lâm sàng……………………………………………………………..16
1.4.3. Chẩn đoán ung thư đại tràng trái…………………………………………………..18
1.4.4. Sự tiến triển, xâm lấn và di căn của ung thư đại tràng trái………………..18
1.4.5. Các biến chứng của ung thư đại tràng trái………………………………………20
1.5. ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ĐẠI TRÀNG TRÁI………………………………………21
1.5.1.Nguyên tắc chung………………………………………………………………………..21
1.5.2.Các phương pháp phẫu thuật điều trị triệt căn ung thư đại tràng trái…..21
1.5.3. Các phương pháp phẫu thuật tạm thời……………………………………………22
1.5.4. Phẫu thuật nội soi điều trị ung thư  đại tràng trái…………………………….23
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………27
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU…………………………………………………………27
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân…………………………………………………….27
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân………………………………………………………27
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………………………………27
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu…………………………………………………………………….27
2.2.2. Nghiên cứu một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu…………………..28
2.2.3. Nhận xét về chỉ định và đặc điểm kỹ thuật phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái……………………………………………………………………………31
2.2.4. Phương pháp đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái…………………………………………………………………………………………….41
2.3. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU………………………..42
2.3.1.Phương pháp thu thập số liệu………………………………………………………..42
2.3.2. Kỹ thuật xử lý và phân tích dữ liệu……………………………………………….42
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………….43
3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ CHỈ ĐỊNH VÀ KỸ THUẬT……………..43
3.1.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu…………………………………….43
3.1.2. Các đặc điểm liên quan đến chỉ định phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái………………………………………………………………………………………..45
3.1.3. Đặc điểm kỹ thuật mổ…………………………………………………………………53
3.2. KẾT QUẢ PHẪU THUẬT…………………………………………………………….55
3.2.1. Kết quả sớm sau phẫu thuật………………………………………………………….55
3.2.2. Thời gian sống thêm sau mổ………………………………………………………..56

CHƯƠNG 4:BÀN LUẬN……………………………………………………………………61
4.1.NHẬN XÉT CHỈ ĐỊNH VÀ ĐẶC ĐIỂM KỸ THUẬT PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ĐẠI TRÀNG TRÁI………………………………61
4.1.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu………………………………………….61
4.1.2. Nhận xét các yếu tố liên quan tới chỉ định phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái……………………………………………………………………………63
4.1.3. Nhận xét đặc điểm kỹ thuật phẫu thuật nội soi điều trị ung thư đại tràng trái……………………………………………………………………………………………………..74
4.2. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ĐẠI TRÀNG TRÁI……………………………………………………………………………..83
4.2.1. Kết quả sớm sau mổ……………………………………………………………………83
4.2.2. Thời gian sống thêm sau mổ………………………………………………………..86
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………….90
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC