Phẫu thuật vỡ phồng động mạch chậu vào đại tràng sigma: Báo cáo trường hợp lâm sàng và nhìn lại y văn

Phẫu thuật vỡ phồng động mạch chậu vào đại tràng sigma: Báo cáo trường hợp lâm sàng và nhìn lại y văn
Nguyễn Duy Thắng, Nguyễn Duy Gia, Nguyễn Văn Thịnh, Vũ Ngọc Tú
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Vỡ phồng động mạch chậu vào đại tràng sigma là một nguyên nhân chảy máu đường tiêu hóa hiếm gặp và khó chẩn đoán. Bệnh có tỉ lệ tử vong cao nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chúng tôi trình bày trường hợp lâm sàng bệnh nhân 89 tuổi, vào viện vì đi ngoài ra máu và được chẩn đoán vỡ phồng động mạch chậu phải vào đại tràng sigma. Bệnh nhân được phẫu thuật cấp cứu lấy khối phồng, bắc cầu đùi – đùi bằng mạch nhân tạo, cắt đoạn đại tràng sigma, làm hậu môn nhân tạo. Quá trình diễn biến sau mổ và ra viện thuận lợi. Qua đây, chúng tôi nhìn lại y văn về chẩn đoán, phương pháp điều trị và các biến chứng của bệnh này.

Phồng động mạch chậu đơn thuần không thường gặp. Nhìn chung thì tỉ lệ phát hiện phồng động mạch chậu đơn thuần ước tính khoảng 0,03% và nguyên nhân thường gặp liên quan tới rối loạn mô liên kết hoặc nhiễm trùng. Cơ chế của phồng là kết quả của thoái hóa thành động mạch, hoặc ít hơn như chấn thương, tổn thương mạch từ vết thương, sau phẫu thuật cột sống…1 Theo một nghiên cứu về tốc độ tăngđường kính trung bình của khối phồng là 1,1 mm với khối phồng < 3cm và 2,6mm với khối phồng > 3cm.2 Triệu chứng lâm sàng của bệnh cũng phụ thuộc vào đường kính khối phồng, khi khối phồng lớn (> 6cm) thường sẽ biểu hiện triệu  chứng  lâm  sàng  (chèn  ép,  huyết  khối, huyết khối tắc mạch).3 Biến chứng vỡ sau 5 năm của bệnh nhân từ 14 – 77% với kích cỡ trung bình của khối phồng động mạch chậu gốcđơn thuần từ 5 – 7cm.3 Bệnh nhân sẽ có biểu hiện đau đùi hoặc bẹn, thường xuyên huyết động không ổn định. Khối phồng có thể vỡ vào ổ bụng, sau phúc mạc hay vỡ vào đường tiêu hóa, trong đó vỡ vào đường tiêu hóa hiếm gặp hơn, khó chẩn đoán, xử trí hơn và người bệnh có thể tử vong trước khi đến bệnh viện.4 Tỉ lệ tử vong do vỡ phồng động mạch chậu gốc khi phẫu thuật là rất cao, có thể tới 60%.5Chúng tôi xin báo cáo một ca lâm sàng vỡ phồng động mạch chậu gốc phải vào đại tràng sigma, đồng thời nhìn lại y văn về chẩn đoán, điều trị phẫu thuật cũng như diễn biến sau mổ.