Phổi biệt lập: Tổng quan tài liệu và báo cáo 10 ca bệnh điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương

Phổi biệt lập: Tổng quan tài liệu và báo cáo 10 ca bệnh điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương
Cung Văn Công
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Phổi biệt lập (PBL) là một bất thường bẩm sinh, có thể phát hiện thấy ở thời niên thiếu hoặc giai đoạn trưởng thành của người bệnh. Lâm sàng thường thể hiện như là một viêm phổi tái diễn trong suốt phần đời mà người bệnh đã trải qua. Về bệnh học, PBL là một vùng nhu mô phổi vô tổ chức, không có động mạch phổi cấp máu và không có đường dẫn khí liên thông kết nối. Có 2 loại phân biệt đó là PBL trong thuỳ và PBL ngoài thuỳ. Đại đa số phần PBL được cấp máu từ nhánh mạch bất thường xuất phát từ hệ đại tuần hoàn, số rất ít (rất hiếm) được cấp máu từ hệ tĩnh mạch chủ. Chụp CT mạch hoặc chụp mạch máu bằng phương pháp Catheter giúp xác định chắc chắn mạch bất thường, vừa để phục vụ chẩn đoán và phục vụ cho phẫu thuật cắt bỏ. Chúng tôi giới thiệu 10 ca PBL trong thuỳ được chẩn đoán xác định bằng CT mạch, được phẫu thuật tại Bệnh viện Phổi trung ương, thời gian từ 4/2021 – 4/2022 với mong muốn có tổng kết nhỏ về các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng cũng như các đặc điểm hình ảnh chụp cắt lớp vi tính của căn bệnh này. Qua đó các bác sỹ có thể tham khảo, để từ đó có cách tiếp cận chẩn đoán tốt hơn khi gặp ca bệnh tương tự.

Các bất thường phổi bẩm sinh có thể được phân loại theo một số cách. Cách phân loại đơn giản thường xem xét ở hai nhóm: (1) những bất thường không liên kết với các bất thường mạch máu; và (2) những bất thường có liên kết với/ hoặc bao gồm các bất thường mạch máu.1 Phổi biệt lập là bất thường bẩm sinh, hiếm gặp, có nguồn gốc từ bất thường nụ ống tiêu hóa nguyên thủy và sự phát triển bất thường các cấu trúc có liên quan xảy ra trong suốt quá trình phát triển của phổi, phế quản và mạch phổi. Phổi biệt lập thuộc nhóm bất thường phổi có liên kết với bất thường mạch phổi. Có hai dạng thường gặp đó là phổi biệt lập trong thuỳ và phổi biệt lập ngoài. Mặc dù chúng có chung một số đặc điểm song cũng có sự khác nhau đáng kể trong một vài đặc điểm quan trọng về lâm sàng và điệnquang. Phổi biệt lập trong thùy thường gặp hơn trong hai loại phổi biệt lập. Trong trường hợp này tổ chức phổi biệt lập nằm trong lá tạng của một thùy phổi, thường gặp ở bên trái và khoảng 2/3  được  tìm  thấy  ở  vùng  cạnh  vòm  hoành thuộc phân thùy đáy trong thuộc thùy dưới phổi trái. Trong 75% các trường hợp, động mạch cung  cấp  cho  vùng  phổi  biệt  lập  trong  thùy thường xuất phát từ động mạch chủ ngực, từ động mạch chủ bụng hoặc các nhánh của ĐMC bụng, hoặc từ các động mạch liên sườn; số ít (rất hiếm) có thể được cấp máu từ hệ thống tĩnh mạch chủ. Những động mạch bất thường xuất phát từ động mạch hệ thống thường đi vào phổi qua các dây chằng đáy phổi. Thông thường tĩnh mạch hồi lưu là tĩnh mạch phổi, số hiếm có thể đổ về hệ tĩnh mạch đơn hoặc bán đơn.1,2 Trường hợp phần PBL được cấp máu từ hệ tĩnh mạch chủ là vô cùng hiếm trong các báo cáo ca bệnh trên thế giới