SO SÁNH NHU CẦU SỬ DỤNG GIÃN CƠ TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI Ổ BỤNG TRÊN BỆNH NHÂN CÓ HOẶC KHÔNG ĐƯỢC THEO DÕI BẰNG MÁY TOF WATCH

SO SÁNH NHU CẦU SỬ DỤNG GIÃN CƠ TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI Ổ BỤNG TRÊN BỆNH NHÂN CÓ HOẶC KHÔNG ĐƯỢC THEO DÕI BẰNG MÁY TOF WATCH
Phạm Quang Minh1, Nguyễn Xuân Anh2
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Tai mũi họng trung ương
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Phẫu thuật nội soi ổ bụng cần giãn cơ để duy trì trường phẫu thuật, ổn định tim mạch và bảo đảm thông khí trong lúc bơm hơi. Trước đây thuốc giãn cơ được sử dụng lúc khởi mê và bổ sung trong duy trì mê dựa vào kinh nghiệm lâm sàng, động học của thuốc. Máy TOF Watch cho phép đánh giá mức độ giãn cơ và hướng dẫn bổ sung thuốc dựa vào các thông số khách quan. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm so sánh nhu cầu sử dụng thuốc giãn cơ trong phẫu thuật nội soi ổ bụng có hoặc không được theo dõi bằng máy TOF Watch. Nghiên cứu tiến cứu, can thiệp lâm sàng ngẫu nhiên trên 60 bệnh nhân, chia làm 2 nhóm, tại Bệnh Viện Việt Đức từ tháng 4 – 11/2017. Kết quả: tỷ lệ tuổi, giới, ASA, thời gian phẫu thuật, thời gian gây mê tương tự nhau ở hai nhóm. Đánh giá của phẫu thuật viên về tình trạng phẫu trường giữa 2 nhóm cũng không có sự khác biệt. Nhóm được theo dõi bằng máy TOF Watch có tổng lượng giãn cơ sử dụng trong mổ ít hơn so với nhóm theo dõi bằng lâm sàng 45,327 ± 5,298 (mg) so với 46,524 ± 5,386(mg). Lượng thuốc giãn cơ sử dụng trong mổ theo cân nặng và thời gian cũng tương tự (0,216 ± 0,361 mg/kg/h so với 0,224 ± 0,362 mg/kg/h), sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05. Kết luận bệnh nhân được theo dõi bằng máy TOF Watch có lượng thuốc giãn cơ sử dụng trong mổ ít hơn nhóm theo dõi bằng lâm sàng nhưng khác biệt không có ý nghĩa thống kê.

Chi tiết bài viết
Từ khóa
phẫu thuật nội soi, giãn cơ, máy TOF Watch

Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Quốc Kính (2013), Gây mê hồi sức cho phẫu thuật nội soi, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Tr 35. 
2. M.H. Bruintjes et al (2017), Deep neuromuscular block to optimize surgical space conditions during laparoscopic surgery: a systematic review and meta-analysis. British Journal of Anesthesia. 118(6): 834-842. 
3. Nguyễn Hữu Tú (2014), Gây mê hồi sức – Thuốc giãn cơ, Nhà xuất bản Y học, Tr 43 
4. Nguyễn Thụ (2006), Bài giảng Gây mê hồi sức – Thuốc giãn cơ, Nhà xuất bản Y học, Tr 517 
5. Thomas Fushs-Buder (2010), Neuromuscular monitoring in clinical practice and research, Springer, p:130. 
6. Vương Hoàng Dung (2010), So sánh ảnh hưởng của gây mê bằng TCI Propofol vời Servofluran lên nhu cầu giãn cơ và tình trạng tồn dư giãn cơ ở bệnh nhân phẫu thuật bụng. Luận văn thạc sỹ Y học. Trường Đại học Y Hà Nội. 
7. T.Wang et al (2014), Comparison of the duration of neuromuscular blockade following a single bolus dose of rocuronium during laparoscopic gynaecological surgery vs conventional open surgery. Anesthesia. 69(8): 854 – 859. 
8. Yang Liu 1, Wen Cao et al (2017), Changes in duration of action of rocuronium following decrease in hepatic blood flow during pneumoperitoneum for laparoscopic gynaecological surgery. BMC Anesthesiol. 17(1):45. 

Ngày  nay  phẫu  thuật  nội  soi  đã  phát  triển nhanh chóng và là một kỹ thuật không thể thiếu trong điều trị các bệnh lý ngoại khoa của nhiều chuyên  ngành,  đặc  biệt  trong  phẫu  thuật  tiêu hóa. Bơm hơi trong phẫu thuật nội soi tiêu hóa làm tăng áp lực trong ổ  bụng  gây  nên  những thay đổi về áp lực trong lồng ngực, ảnh hưởng đến tim mạch, thông khí của bệnh nhân. Do đó ngoài việc sử dụng thuốc giảm đau, thuốc mê ít ức chế tim mạch và hô hấp nhất thì việc lựa chọn thuốc giãn cơ cũng rất quan trọng. Thuốc giãn cơ  trong  phẫu  thuật  nội  soi  phải  đạt  được  độ giãn cơ tốt, giữ được sự ổn định khi bơm khí, giúp làm giảm áp lực lực trong ổ bụng mà không ảnh hưởng đến trường mổ và ít ảnh hưởng đến huyết động cũng như thông khí [1].Theo  quan  điểm  tăng  cường  hồi  phục  sau phẫu  thuật  (ERAS),  các  bác  sỹ  gây  mê  được khuyến cáo sử dụng giãn cơ sâu để chỉ cần áp lực  bơm  hơi  tối  thiểu  mà  vẫn  có  thể  tạo  ra trường mổ đủ rộng [2]. Trong các thuốc giãn cơ được sử dụng hiện nay, Rocuronium (Esmeron) là lựa chọn hàng đầu trong gây mê nội khí quản bởi  nhiều  ưu  điểm  như  thời  gian  khởi  phát nhanh, bán thải ngắn, íttác dụng phụ [3]. Trừ những chỉ định chuyên biệt của các thuốc giãn cơ  nhóm  Actracurium  hay  Succinylcholin, Esmeron  đang  được  sử  dụng  chủ  yếu  tại  các phòng mổ. Để theo dõi và khẳng định giãn cơ đang ở mức độ nào, khi nào cần bổ sung giãn cơ, bác sỹ gây mêchủ yếu dựa vào lâm sàng, liều sử dụng, thời gian bán thải [4].  Máy  đo  độ  giãn  cơ  TOF  watch  được  Ali  và cộng sự đưa vào sử dụng từ đầu năm 70 của thế kỷ XX. Với thiết bị theo dõi này, bác sỹ gây mê sẽ biết được mức độ giãn cơ, thời điểm cần bổ sung thuốc giãn cơ, đây là sự lựa chọn tốt trong phẫu thuật nội soi [5]. Tuy nhiên không phải cơ sở ngoại khoa nào cũng được trang bị máy này. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm so sánh nhu cầu sử dụng giãn cơ trong phẫu thuật nội soi ổ bụng trên bệnh nhâncó hoặc không được theo dõi bằng máy TOF Watch.