SO SÁNH TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ TỤT HUYẾT ÁP CỦA HAI LIỀU BOLUS TĨNH MẠCH PHENYLEPHRIN 50 MCG VÀ 100 MCG SAU GÂY TÊ TUỶ SỐNG MỔ LẤY THAI

SO SÁNH TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ TỤT HUYẾT ÁP CỦA HAI LIỀU BOLUS TĨNH MẠCH PHENYLEPHRIN 50 MCG VÀ 100 MCG SAU GÂY TÊ TUỶ SỐNG MỔ LẤY THAI
Trần Thị Hồng Vân1, Đỗ Văn Lợi2
TÓM TẮT
Mục tiêu: So sánh tác dụng điều trị tụt huyết áp của hai liều bolus tĩnh mạch phenylephrin 50 mcg với 100 mcg sau gây tê tuỷ sống (GTTS) mổ lấy thai. Đối tượng và phương pháp:
Nghiên cứu mô tả tiến cứu trên 60 sản phụ, được phân chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm: Nhóm I (n = 30): Tiêm bolus tĩnh mạch 50 mcg/lần phenylephrin; Nhóm II (n = 30): Tiêm bolus tĩnh mạch 100 mcg/lần phenylephrin. Tất cả bệnh nhân (BN) được tiêm bolus ngay khi tụt huyết áp.
Kết quả: Huyết áp trung bình của nhóm II cao hơn nhóm I tại nhiều thời điểm nhưng cả hai liều đều có hiệu quả tương đương. Tần số tim của nhóm II thấp hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm I từ T3 đến T10 sau GTTS (p < 0,05). Tổng lượng phenylephrin được sử dụng ở nhóm I thấp hơn nhóm II có ý nghĩa thống kê (65 ± 47,4 mcg so với 180 ± 103,3 mcg; p < 0,05). Kết luận:
Phương pháp tiêm bolus tĩnh mạch phenylephrin liều 50 mcg/lần sau GTTS để mổ lấy thai trongđiều trị tụt huyết áp có hiệu quả tương đương so với liều 100 mcg/lần. Tuy nhiên, tỷ lệ làm chậm nhịp tim phản xạ ở liều 100 mcg cao hơn liều 50 mcg

Gây tê tuỷ sống hiện là phương pháp vô cảm chủ yếu trong mổ lấy thai do nhiều ưu điểm vượt trội. Tuy nhiên, tác dụng không mong muốn hay gặp nhất của phương pháp này là tụt huyết áp [1]. Có nhiều thuốc co mạch có thể sử dụng để nâng huyết áp như là phenylephrin, ephedrin, noradrenalin, adrenalin… nhưng phenylephrin là thuốc mới được nhiều bác sỹ và cơ sở sản khoa khuyến cáo nên dùng để xử trí tụt huyết áp do GTTS trong mổ lấy thai. Phenylephrin có tác dụng chọn lọc trên thụ thể α1 – giao cảm gây co mạch làm tăng huyết áp, thuốc có thời gian khởi phát tác dụng ngắn khoảng 20 phút, không gây toan máu thai, giảm nôn – buồn nôn, không gây giãn cơ tử cung nhưng làm chậm nhịp tim mẹ do phản xạ phụ thuộc liều [6]. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm: Tạo sự cân bằng giữa hiệu quả điều trị tụt huyết áp và tác dụng phụ của phenylephrin đặc biệt là chậm nhịp tim để đưa ra liều tối ưu.