Thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh trước phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022

Luận văn thạc sĩ điều dưỡng Thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh trước phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022.Sức khỏe là một trạng thái thoải mái hoàn toàn về thể chất, tâm thần và xã hội [16, 75]. Trong đó thể chất và tính thần có một mối liên quan chặt chẽ và ảnh hưởng, tác động qua lại lẫn nhau theo cả hai chiều tích cực và tiêu cực. Điều này cảng quan trọng hơn ở các người bệnh, họ không chỉ mang trong mình bệnh tật, đau đớn về cơ thế mà còn căng thẳng lo lắng về tinh thần [34]. Chính vì vậy, người bệnh vào bệnh viện ngoài nhu cầu muốn được chữa khỏi bệnh còn mong muốn được quan tâm, chia sẻ, động viên, hỗ trợ tinh thần để giúp họ có thêm niềm tin, nghị lực chiến thắng bệnh tật [44]. 
Hiện nay, ở các nước trên thế giới, việc hỗ trợ tâm lý cho người bệnh đã được quan tâm và triển khai thực hiện ở nhiều cơ sở y tế [54]. Nhất là những người bệnh ung thư đã nhận được sự chăm sóc tâm lý đặc biệt nhằm giúp họ kiểm soát được cảm xúc của bản thân, chủ động đổi mặt với bệnh tật, giảm bớt căng thẳng, góp phần năng cao hiệu quả điều trị và chất lượng cuộc sống [81]. Tuy nhiên ở Việt Nam, vẫn để này chưa được chú ý đùng mức. Một thời gian dài, việc chăm sóc tâm lý cũng như các nguồn kinh phí cho hoạt động này chủ yếu tập trung ở các bệnh viện tâm thần. Năm 2003 Bộ Y tế Việt Nam đã để ra chỉ thị về tăng cường chăm sóc toàn diện nhằm nâng cao chất lượng điều trị người bệnh nội trú tại các bệnh viện [8]. Từ đó đến nay, mặc dù công tác này đã được triển khai ở nhiều cơ sở y tế nhưng theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện vẫn còn khoảng 50% các bệnh viện chưa thực hiện chăm sóc người bệnh toàn diện hoặc chỉ tập trung ở một số khoa trọng điểm như hồi sức cấp cứu, khoa ngoại [27]. Điều đáng quan tâm là trong nội dung chăm sóc toàn diện cho người bệnh cũng chưa chú trọng đến chăm sóc sức khỏe tỉnh thần, tâm lý hoặc nếu có chỉ dừng lại ở mức độ động viên, giải thích. Điều này có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả hoạt động chăm sóc và điều trị. 

Trên thế giới hiện nay có khoảng 200 triệu người mắc bệnh tuyến giáp [62]. Riêng tại Việt Nam, chỉ tính tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương, những NB mắc bệnh lý tuyến giáp đến khám và điều trị ngày càng tăng với lượt tăng gấp 4 lần chỉ trong vòng 4 năm (2014-2017). Theo nghiên cứu của Trần Ngọc Lương (2012) cho biết đại đa số các bệnh về tuyến giáp được điều trị bảo tồn bằng thuốc uống hoặc bằng chất đồng vị phóng xa 1131 (khoảng 60%), khoảng 30% tổng số người bệnh cần điều trị bằng phẫu thuật vì điều trị bảo tồn không có kết quả hoặc vì có biến chứng này hay biển chứng khác ví dụ như ung thư tuyến giáp… còn 10% thuộc về các NB được phẫu thuật với mục đích thẩm mỹ [11]. Theo Mavridou (2013), 80% NB lo âu trước PT, những vấn đề lo âu chính của NB là đau sau PT (84%), không tỉnh sau PT (64,8%), nôn và buồn nôn (60,2%) [59]. Và nghiên cứu của Meryem tại Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy 62% NB lo âu trước PT ở mức độ vùa [82]. Tại Việt Nam, nghiên cứu của Nguyễn Tấn Việt (2018) tại BV Y dược TP. Hồ Chí Minh đã chỉ ra 16,7% NB lo âu trước PT tiết niệu [27]. Bên cạnh đó, trong tình hình đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, người bệnh còn lo lắng nguy cơ mắc Covid-19, hạn chế khả năng di chuyển và người chăm sóc trong quá trình điều trị. 
Vì vậy, việc tìm hiểu nhu cầu được hỗ trợ về tâm lý đối với người bệnh phẩu thuật tuyến giáp là hết sức cần thiết. Với mục đích nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc toàn diện, đáp ứng tốt những mong muốn, nhu cầu cần thiết của người bệnh, để đưa ra những biện pháp giúp người bệnh giải tỏa lo âu, căng thẳng, giảm bớt sự sợ hãi, chuẩn bị tâm lý sẵn sàng yên tâm phẫu thuật với sự tin tưởng của bác sỹ điều dưỡng. Chúng tôi thực hiện đề tài: “Thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh trước phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022“. 
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 
1. 
Mô tả thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh trước phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022. 
2. 
Nhận xét một số yếu tố liên quan tới thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh trước phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương.

MỤC LỤC
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………. i
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………………….. ii
LỜI CAM ĐOAN ……………………………………………………………………………………. iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ………………………………………………………….. v
DANH MỤC BẢNG ………………………………………………………………………………… vi
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ …………………………………………………… viii
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………………….. 1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………………. 2
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU …………………………………………………………. 3
1.1. Đại cương phẫu thuật các bệnh tuyến giáp …………………………………………….. 3
1.2. Khái quát rối loạn lo âu ……………………………………………………………………… 5
1.3. Một số yếu tố liên quan tới tâm lý lo âu trước phẫu thuật ………………………… 9
1.4. Nhu cầu hỗ trợ tâm lý của người bệnh trước phẫu thuật …………………………. 14
1.5. Tình hình nghiên cứu về sự lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý của người bệnh
trước phẫu thuật tuyến giáp …………………………………………………………………….. 16
1.6. Học thuyết điều dưỡng …………………………………………………………………….. 19
1.7. Khung lý thuyết ………………………………………………………………………………. 20
1.8. Một số nét cơ bản về cơ sở nghiên cứu ……………………………………………….. 20
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………. 22
2.1. Đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………………………. 22
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ………………………………………………………. 22
2.3. Thiết kế nghiên cứu …………………………………………………………………………. 22
2.4. Cỡ mẫu cho nghiên cứu định lượng ……………………………………………………. 22
2.5. Phương pháp chọn mẫu ……………………………………………………………………. 23
2.6. Phương pháp thu thập số liệu …………………………………………………………….. 23
2.7. Các nhóm biến số nghiên cứu ……………………………………………………………. 24
2.8. Các khái niệm, thang đo, tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá ……………………….. 302.9. Xử lý số liệu …………………………………………………………………………………… 31
2.10. Đạo đức nghiên cứu ……………………………………………………………………….. 32
2.11. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục……………………….. 32
2.12. Sơ đồ nghiên cứu …………………………………………………………………………… 34
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………… 35
3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu …………………………………………… 35
3.2. Thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh phẫu thuật tuyến giáp
tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022 …………………………………………….. 42
3.3. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người
bệnh phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022 ………. 48
Chương 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………………… 58
4.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu …………………………………………… 58
4.2. Thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người bệnh phẫu thuật tuyến giáp
tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022 …………………………………………….. 63
4.3. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng lo âu và nhu cầu hỗ trợ tâm lý ở người
bệnh phẫu thuật tuyến giáp tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương năm 2022 ………… 67
4.4. Hạn chế của nghiên cứu ……………………………………………………………………. 75
4.5. Ứng dụng cho thực hành, nghiên cứu, giáo dục: …………………………………… 75
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………………. 77
KHUYẾN NGHỊ …………………………………………………………………………………….. 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục 1: BẢN ĐỒNG THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU
Phụ lục 2: BỘ CÂU HỎI THỰC TRẠNG LO ÂU VÀ NHU CẦU HỖ TRỢ Ở
NGƯỜI BỆNH TRƯỚC PHẪU THUẬT TUYẾN GIÁP TẠI
BỆNH VIỆN NỘI TIẾT TRUNG ƯƠNG NĂM 2022
Phụ lục 3: DANH SÁCH NGƯỜI BỆNH THAM GIA NGHIÊN CỨU

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Các nhóm biến số chỉ số cho mục tiêu 1 ………………………………………… 24
Bảng 3.1. Đặc điểm nhân khẩu học của người bệnh ……………………………………….. 35
Bảng 3.2. Khu vực sinh sống …………………………………………………………………….. 36
Bảng 3.3. Tình trạng hôn nhân …………………………………………………………………… 37
Bảng 3.4. Tình trạng kinh tế …………………………………………………………………….. 37
Bảng 3.5. Người thân chăm sóc lúc nằm viện ……………………………………………… 38
Bảng 3. 6. Khoa điều trị …………………………………………………………………………… 39
Bảng 3.7. Số lần phẫu thuật trước ……………………………………………………………… 39
Bảng 3.8. Phương pháp PT ……………………………………………………………………….. 40
Bảng 3. 9. Chỉ định phẫu thuật …………………………………………………………………… 40
Bảng 3.10. Thời gian chờ PT …………………………………………………………………….. 41
Bảng 3.11. Tiền sử mắc Covid-19 ………………………………………………………………. 41
Bảng 3.12. Phân loại lo âu của người bệnh trước phẫu thuật …………………………… 42
Bảng 3. 13. Các vấn đề lo âu của người bệnh trước phẫu thuật ……………………….. 42
Bảng 3. 14. Sự hỗ trợ xã hội ……………………………………………………………………… 43
Bảng 3. 15. Sự hỗ trợ từ gia đình bạn bè ……………………………………………………… 44
Bảng 3. 16. Sự hỗ trợ từ nhân viên y tế ……………………………………………………….. 45
Bảng 3. 17. Nhu cầu hỗ trợ cảm xúc/thông tin ……………………………………………… 46
Bảng 3.18. Nhu cầu hỗ trợ các hoạt động thiết thực ………………………………………. 47
Bảng 3. 19. Nhu cầu hỗ trợ tình cảm …………………………………………………………… 47
Bảng 3. 20. Nhu cầu hỗ tợ tâm lý của người bệnh …………………………………………. 48
Bảng 3. 21. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tuổi …………………………………… 48
Bảng 3. 22. Mối liên quan giữa lo âu của NB với giới tính …………………………….. 49
Bảng 3. 23. Mối liên quan giữa lo âu của NB với dân tộc ………………………………. 49
Bảng 3. 24. Mối liên quan giữa lo âu của NB với khu vực sinh sống ……………….. 49
Bảng 3. 25. Mối liên quan giữa lo âu của NB với trình độ học vấn ………………….. 50
Bảng 3. 26. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tình trạng hôn nhân ……………… 50vii
Bảng 3.27. Mối liên quan giữa lo âu của NB với nghề nghiệp ………………………… 51
Bảng 3. 28. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tình trạng kinh tế …………………. 51
Bảng 3. 29. Mối liên quan giữa lo âu của NB với sự có mặt của người thân chăm sóc
lúc nằm viện ………………………………………………………………………… 52
Bảng 3. 30. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tình trạng bảo hiểm ………………. 53
Bảng 3. 31. Mối liên quan giữa lo âu của NB với khoa điều trị ………………………… 53
Bảng 3. 32. Mối liên quan giữa lo âu của NB với chẩn đoán bệnh ung thư ……….. 54
Bảng 3. 33. Mối liên quan giữa lo âu của NB với số lần phẫu thuật trước ………….. 54
Bảng 3. 34. Mối liên quan giữa lo âu của NB với phương pháp PT …………………… 55
Bảng 3. 35. Mối liên quan giữa lo âu của NB với bệnh mạn tính kèm theo ……….. 55
Bảng 3. 36. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tiền sử mắc Covid-19 ……………. 56
Bảng 3. 37. Mối liên quan giữa lo âu của NB với tiền sử tiêm vacxin ……………….. 56
Bảng 3. 38. Mối liên quan giữa lo âu của NB với nhu cầu hỗ trợ tâm lý …………… 5