Viêm gan tự miễn khởi phát sau nhiễm Epstein-Barr virus: Báo cáo ca bệnh

Viêm gan tự miễn khởi phát sau nhiễm Epstein-Barr virus: Báo cáo ca bệnh
Đỗ Thị Đài Trang, Đỗ Thị Thúy Nga
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
 Epstein – Barr virus (EBV) là một nguyên nhân gây viêm gan, mức độ viêm gan thường nhẹ và thoáng qua. Ngoài ra, EBV còn là tác nhân quan trọng có khả năng gây khởi phát viêm gan tự miễn. Chúng tôi báo cáo một trường hợp trẻ nữ, tuổi thiếu niên được chẩn đoán viêm gan do EBV. Sau khi điều trị bằng thuốc kháng virus thì tình trạng transaminase máu vẫn tăng cao, Immunoglobulin G (IgG) tăng cao kéo dài, kháng thể kháng cơ trơn (LC-1) trở nên dương tính và sinh thiết gan cho thấy hình ảnh điển hình của viêm gan tự miễn. Trẻ được chẩn đoán viêm gan tự miễn type 2 khởi phát sau nhiễm EBV. Kết luận: Ở trẻ nhiễm EBV mà có biểu hiện viêm gan kéo dài cần loại trừ viêm gan do các căn nguyên khác. Khi xuất hiện các tự kháng thể đặc hiệu với viêm gan tự miễn nên cân nhắc sinh thiết gan và phối hợp các xét nghiệm để chẩn đoán viêm gan tự miễn.

Epstein – Barr virus (EBV) hay còn gọi là Human Herpesvirus-4 là là tác nhân chính gây ra bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (Infectious  mononucleosis  –  IM).  Hơn   90%   người trưởng thành đã từng bị nhiễm EBV. Sau giai đoạn nhiễm trùng cấp tính, phần lớn bệnh nhân bình phục. Tuy nhiên, dù có hay không có biểu hiện lâm sàng thì EBV vẫn tiến triển sang trạng thái nhiễm tiềm ẩn trong tế bào lympho B và tồn tại suốt cuộc đời con người.1Chẩn đoán tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng dựa vào triệu chứng lâm sàng (sốt, viêm họng, hạch to), tăng bạch cầu lympho > 4 G/l (> 50%) hoặc tỉ lệ tế bào lympho không điển hình  >  10%  và  xét  nghiệm  huyết  thanh  học dương tính với EBV. Hiện nay, phương pháp cận lâm sàng chủ yếu chứng minh nhiễm EBV là Realtime PCR EBV. Các xét nghiệm kháng thể sử dụng để phân biệt tình trạng nhiễm gần đây hay đã nhiễm trong quá khứ. Nhiễm EBV nguyên phát giai đoạn sớm khi có kháng thể VCA-IgM dương tính, VCA-IgG âm tính, EAD-IgG âm tính. Nhiễm EBV cấp khi có kháng thể VCA-IgM dương tính hoặc âm tính, VCA-IgG dương tính, EAD-IgG dương tính và kháng thể EBNA-IgG âm tính. Nhiễm EBV trong quá khứ khi kháng thể VCA-IgG và EBNA-IgG dương tính, kháng thể VCA-IgM âm tính và kháng thể EAD-IgG âm tính.2Viêm gan do EBV thường không có biểu hiện lâm sàng, gan to nhẹ (20% trường hợp), vàng da (5%), chủ yếu là tăng transaminase nhẹ và thoáng qua khoảng 2 – 3 lần giới hạn trên của giá trị bình thường, hiếm gặp hơn có thể tăng gấp 5 – 10 lần, hiếm khi gây ra tình trạng vàng da ứ mật và suy gan cấp tính.3 Ngoài ra, EBV được coi là tác nhân quan trọng có khả năng gây khởi phát các bệnh tự miễn, trong đó có viêm gan tự miễn.Cho tới nay, cơ chế khởi phát và tồn tại của các bệnh lý tự miễn vẫn chưa được làm rõ. Các nghiên cứu trước đây cho rằng đó là sự phối hợp của yếu tố gen,