VIÊM RỄ DÂY THẦN KINH HOẶC HỘI CHỨNG THẦN KINH THOÁNG QUA SAU TÊ TỦY SỐNG: NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP

VIÊM RỄ DÂY THẦN KINH HOẶC HỘI CHỨNG THẦN KINH THOÁNG QUA SAU TÊ TỦY SỐNG: NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP
Phạm Quang Minh1, Dương Thị Hoài1
1 Trường Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Bệnh nhân nam 73 tuổi, tiền sử đái tháo đường mới phát hiện, bệnh nhân bị u phì đại tiền liệt tuyến, được phẫu thuật cắt u nội soi, phương pháp vô cảm tê tủy sống. Sau mổ bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng tê bì, yếu, đau kiểu điện giật đùi 2 bên. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm rễ dây thần kinh, chưa loại trừ hội chứng thần kinh thoáng qua sau tê tủy sống. Sau khi loại trừ các nguyên nhân cần can thiệp thở máy hoặc can thiệp ngoại khoa, bệnh nhân được điều trị bằng thuốc chống viêm steroid, lyrica và thuốc giảm đau. Các triệu chứng giảm và hồi phục gần như hoàn toàn sau 1 tháng. Bác sỹ gây mê cần nắm chắc các hội chứng, các rối loạn sau tê tủy sống nhất là các tổn thương thần kinh cấp tính để phối hợp điều trị kịp thời. Các trường hợp còn lại cần chẩn đoán phân biệt để đưa ra chiến lược điều trị phù hợp và giải thích cho bệnh nhân.

Bệnh nhân nam 73 tuổi, tiền sử cao huyết áp điều trị thường xuyên, huyết áp kiểm soát tốt, chưa tai biến lầnnào. Đái tháo đường mới phát hiện,  đường  huyết  7.4mmol/l,  HbA1C  6.5%. Bệnh nhân bị u phì đại tiền liệt tuyến, được chỉ định phẫu thuật cắt u nội soi. Khám trước mổ: ASA II, Mal II. Các xét nghiệm cận lâm sàng: công thức máu, đông máu, điện tâm đồ, siêu âmtim,  chức  năng  hô  hấp  trong  giới  hạn  bình thường.  Thăm  khám  thần  kinh  trung  ương  và ngoại vi không có gì đặc biệt. Bệnh nhân được gây tê tuỷ sống L3-4 bằng thuốc Marcain 5mg, Fentanyl 0,03mg. Trong quá trình làm thủ thuật không có biến chứng gì, bệnh nhânkhông có dị cảm  trong  lúc  chọc  kim  hay  tiêm  thuốc.  Dự phòng  nôn  bằng  dexamethason,  ondasetron. Kháng sinh dự phòng, truyền dịch thường quy. Trong  mổ  bệnh  nhân  tê  tốt,  ca  mổ  tiến  hành thuận lợi, thời gian phẫu thuật 70 phút. Trong mổ huyết động ổn định, tựthở tốt, bệnh nhân hoàn  toàn  tỉnh  táo.  Sau  mổ  bệnh  nhân  được theo  dõi  120  phút  ở  phòng  hồi  tỉnh,  sau  khi phong bế dưới D12, vận động chi tốt bệnh nhân được chuyển về khoa ngoại tiết niệu điều trị tiếp.Ngày đầu sau mổ bệnh nhân xuất hiện tê bì, yếu 2 chân, mất cảm giác đau ở mặt ngoài đùi 2 bên kèm theo đau như kiểu điện giật mặt trong đùi phải và mặt ngoài đùi trái. Không được điều trị gì đặc biệt, bác sỹ khoa tiết niệu cho thuốc giảm  đau  chống  viêm  thông  thường  Ketorolac 40mg  x  3lần/ngày  và  Paracetamol  1g   x   3 lần/ngày.  Ngày  thứ  4  sau  mổ  các  triệu  chứng không cải thiện nhiều, Bác sỹ chuyên khoa thần kinh, bác sỹ gây mê được mời hội chẩn. Bệnh nhân  được  chẩn  đoán:  theo  dõi  viêm  rễ  thần kinh  đùi  ngoài  hai  bên  sau  tê  tuỷ  sống.  Bệnh nhân được dùng thuốc chống viêm Medrol 16mg x  3viên/ngày  và  Lyrica  75mg  x  1viên/ngày.  Các triệu chứng đau kiểu điện giật cải thiện nhưng tê bì vẫn còn. Bệnh nhân được chỉ định chụp MRI cột sống thắt lưng. Hình ảnh chủ yếu là thoái hoá cột sống do loãng xương ở người cao tuổi, thoát vị đĩa đệm vị trí L4-5,  không  có  chèn  ép thần kinh cùng mức. Bệnh nhân tiếp tục dược kê đơn  thuốc  như  trên  với  liều  medrol  giảm  dần, điều trị ngoại trú, hẹn khám lại sau 1 tháng. Sau một tháng điều trị triệu chứng tê bì giảm, nhưng chưa hết hoàn toàn. Bệnhnhân được hướng dẫn theo dõi tại nhà, giảm liều thuốc và dùng thêm các biện pháp y học cổ truyền.