Xác định tần suất mang các gen – lactamse phổ rộng thường gặp ở các chủng eaec

Cho đến nay, tiêu chảy vẫn còn là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất về tỷ lệ mắc và tử vong cho trẻ em ở những nước đang phát triển [3]. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ở các nước này, hàng năm có khoảng 1,3 tỷ lượt trẻ em bị tiêu chảy và từ 4 đến 10 triệu trường hợp tử vong, phần lớn là trẻ em dưới 5 tuổi [1]. Escherichia coli  đứng đầu các  căn  nguyên gây  tiêu chảy. Trong các loại E. coli gây tiêu chảy, đáng chú ý hơn cả là E. coli bám dính kết tập đường ruột (enteroaggregative E. coli – EAEC) vì chúng chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các chủng E. coli phân lập được từ phân [5]. Vấn đề điều trị cho các trường hợp nhiễm trùng do E. coli rất đáng quan ngại do ngày càng gia tăng sự xuất hiện của các chủng sinh  – lactamase phổ rộng (Extended – spectrum  – lactamase – ESBL) có khả năng kháng lại các cephalosporin phổ rộng [2]. Điều trị  bằng các  – lactam sẽ thất bại khi chủng vi khuẩn được xác nhận có khả năng sinh ESBL. Do đó, việc phát hiện ESBL có mặt trong các chủng E. coli có vai trò quan trọng cho chiến lược điều trị [4]. Các gien mã hóa cho  – lactamase phổ rộng gồm nhiều loại nhưng phổ biến nhất là blaTEM, blaSHV, blaCTX – M, và blaOXA. Các gen này thường nằm trên R – plasmid lớn, đồng thời chứa các gien kháng các nhóm kháng sinh khác nên tạo ra tình trạng đa kháng thuốc [10]. Đã có nhiều nghiên cứu xác định sự có mặt của các gien này ở E. coli nhưng chủ  yếu  tập  trung  nghiên cứu  trên  các  chủng E.    coli gây nhiễm trùng bệnh viện [2; 6].  Các cepalosporin không được chỉ định cho điều trị tiêu nhưng do việc sử dụng kháng sinh rộng rãi và tùy tiện trong cộng đồng đã làm  tăng nguy cơ sản sinh và chọn lọc các chủng E. coli gây tiêu chảy sinh các  – lactamase phổ rộng. Do vậy, tìm hiểu sự  có  mặt  của   các  gien  mã  hóa  cho  các  – lactamase  phổ rộng này ở EAEC có ý nghĩa trong việc điều trị và ngăn chặn sự lan tràn tính kháng thuốc của vi khuẩn. Nghiên cứu này được tiến hành với mục tiêu:
Các gen blaTEM, blaSHV, blaCTX – M, và blaOXA  mã hóa cho  – lactamase phổ rộng giúp cho vi khuẩn đề kháng được với các cephalosporin phổ rộng. Các gien này chủ yếu tìm thấy ở các loài thuộc họ Enterobac- teriaceae. Mục tiêu: Xác định tần suất mang gen blaTEM, blaSHV, blaCTX – M – 1, và blaOX  ở các chủng EAEC. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 67 chủng EAEC gây tiêu chảy và 18 chủng EAEC phân lập ở trẻ lành. Kỹ thuật PCR với các cặp mồi đặc hiệu được sử dụng để phát hiện các gen này. Kết quả: các chủng EAEC gây tiêu chảy và các chủng phân lập từ trẻ lành đều mang các gen ESBL với tỷ lệ tương ứng là 83,6% và 72,2%. blaTEM  chiếm tỷ lệ cao nhất (82và 72,2%), tiếp đến là blaOXA  (11,9 và 11,1%) tương ứng với ở nhóm EAEC gây tiêu chảy và EAEC phân lập ở trẻ lành. Chỉ có 2 chủng EAEC có blaSHV. Không phát hiện được chủng nào có blaCTX – M – 1. Kết luận: kết quả của nghiên cứu cho thấy cả EAEC gây tiêu chảy và EAEC phân lập ở trẻ em lành đều có mang gen ESBL với tỷ lệ trên 70%, trong đó blaTEM  hay gặp nhất. Hiểu biết về sự phân bố của các gen blaTEM, blaSHV, blaCTX-M-1  và blaOXA  ở các chủng EAEC tạo cơ sở cho định hướng trong việc chọn lựa kháng sinh điều trị.