Chỉ định phẫu thuật vòi voi cải tiến tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và nhìn lại y văn

Chỉ định phẫu thuật vòi voi cải tiến tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và nhìn lại y văn
Phùng Duy Hồng Sơn, Đoàn Quốc Hưng
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Kỹ thuật “vòi voi cải tiến” đã được thực hiện thường quy tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm phân tích chỉ định cho kỹ thuật này và đối chiếu với các hướng dẫn quốc tế. Nghiên cứu mô tả, hồi cứu các chỉ định của phương pháp vòi voi cải tiến tại Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức giai đoạn 12/2019 – 06/2021. Có 33 bệnh nhân, gồm 22 nam (66,7%) với tuổi trung bình 54,4 ± 11,7 (33 – 72) tuổi. Chỉ định mổ gồm: Phồng quai động mạch chủ và phồng đoạn gần động mạch chủ xuống 5 bệnh nhân (15,2%), lóc động mạch chủ ngực type A có 18 bệnh nhân (54,5%), trong đó cấp tính là 13 bệnh nhân (39,4%). Phồng quai động mạch chủ và động mạch chủ xuống sau mổ lóc động mạch chủ type A có 07 bệnh nhân (21,2%). Máu tụ trong thành type A cấp tính và loét xuyên thành động mạch chủ xuống có 3 bệnh nhân (9 %). Như vậy chỉ định phẫu thuật vòi voi cải tiến tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức phù hợp với khuyến cáo trên thế giới.

Kỹ thuật vòi voi điều trị bệnh lý động mạch chủ (ĐMC) ngực phức tạp được Borst và cộng sự¹ đề xuất năm 1953, hạn chế của kỹ thuật này là miệng nối xa nằm sâu, khó cầm máu, thời  gian  mổ  kéo  dài,  tổn  thương  thần  kinh trong mổ và cần mổ 2 cuộc mổ lớn, khác nhau. Phẫu thuật vòi voi cải tiến sử dụng phương pháp hybrid (FET- frozen elephant trunk) ra đời từ năm 2003² và trở thành tiêu chuẩn vàng cho điều trị bệnh lý động ĐMC ngực phức tạp, khi các phương pháp mổ truyền thống hoặc can thiệp  đơn  thuần  không  thể  thực  hiện.3–6  Với phương pháp này, phần vòi voi thay vì sử dụng đoạn  mạch  nhân  tạo  thì  đươc  sử  dụng  ống ghép nội mạch (stent graft), đây là một đột phá lớn trong điều trị bệnh lý ĐMC ngực phức tạp với 1 lần mổ, giảm thời gian mổ và biến chứng. Song song cùng với sự hoàn thiện về kỹ thuật, sự  ra  đời  của  các  vật  tư  chuyên  dụng  như Thoraflex, Evita Open Plus… thì chỉ định cho kỹ thuật FET cũng được cập nhật. Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thực hiện ca phẫu thuật FET đầu tiên tháng 12/2019⁷ và đến nay phẫu thuật FET đã được thực hiện thường quy. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm hồi cứu chỉ định các bệnh nhân đã phẫu thuật FET và y văn trên thế giới