ĐẶC ĐIỂM CHỨC NĂNG HÔ HẤP CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI MỘT NHÀ MÁY CỐC HOÁ THÁI NGUYÊN NĂM 2021

ĐẶC ĐIỂM CHỨC NĂNG HÔ HẤP CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI MỘT NHÀ MÁY CỐC HOÁ THÁI NGUYÊN NĂM 2021
Thân Đức Mạnh1, Nguyễn Việt Quang1
1 Đại học Y – Dược, Đại học Thái Nguyên
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Nghiên cứu cắt ngang nhằm mô tả đặc điểm chức năng hô hấp của công nhân tiếp xúc với hơi khí than cốc tại một nhà máy cốc hoá tại Thái Nguyên năm 2021. Phương pháp: Khám lâm sàng, đo chức năng hô hấp kết hợp với theo dõi hồ sơ quan trắc môi trường làm việc của người lao động trực tiếp làm việc tại các vị trí có tiếp xúc với hơi khí than cốc tại cơ sở nghiên cứu. Kết quả: Đối tượng nghiên cứu đa số trong nhóm tuổi từ 30-49 tuổi với tỉ lệ 74%. Đối tượng là nam giới chiếm tỉ lệ cao hơn nữ giới (58,4% so với 41,6%), đối tượng làm việc trên 20 năm chiếm phần lớn, với tỉ lệ 45,7%. Môi trường lao động có các yếu tố tác hại nghề nghiệp hay gặp nhất là tiếng ồn và bụi, với tỉ lệ gặp phải lần lượt là 76,8% và 73,3%. Kết quả đo các chỉ số chức năng hô hấp của đối tượng nghiên cứu, ta thấy phần lớn đối tượng nghiên cứu có rối loạn chức năng thông khí chiếm tỉ lệ 61%, số đối tượng có chức năng hố hấp bình thường chỉ chiếm 39%. Trong số các rối loạn chức năng hô hấp, phổ biến nhất là rối loạn kiểu hạn chế (gặp ở 58% đối tượng), hai hội chứng tắc nghẽn và hỗn hợp ít gặp hơn, với tỉ lệ lần lượt là 2% và 1%. Có sự khác nhau về tỉ lệ rối loạn thông khí, ở nhóm người lao động chia theo tuổi nghề, giới tính, sự phơi nhiễm với bụi.

Ngành luyện kim đã xuất hiện từ lâu trên thế giới. Các y văn cho thấy, các công nhân làm việc trong  môi  trường  lao  động  thường  xuyên  phải tiếp xúc với các yếu tố độc hại và có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Theo tác giả Jan Konieczynski, quá trình nhiệt phân than được sử dụng trong sản xuất than cốc dẫn đến việc giải phóng các tác hại nghề nghiệp cùng với các khí dễ bay hơi, các sản phẩm độc hại  dưới  dạng  khí  và  lỏng  và  bụi  có  thể  ảnh hưởng tới sức khoẻ của người lao động [6]. Theo  tác  giả  Lê  Trung,  khi  người  lao  động phải tiếp xúc với các yếu tố độc hại thì sự tiếp xúc chủ yếu qua đường hô hấp là chính. Từ đó bệnh tật sẽ phát triển ở toàn bộ bộ máy hô hấp từ  mũi,  họng,  thanh  quản,  tới  phế  quản,  phế nang và độngmạch nhỏ ở phổi. Có thể gây viêm phế  quản,  viêm  phổi,  nhiễm  khuẩn,  ung  thư…ảnh hưởng sâu sắc tới khả năng lao động qua những biến đổi về chức năng hô hấp [5]Theo tác giả Vũ Văn Triển, với điều kiện lao động nhiệt độ, độ ẩm cao, thiếu oxy, nồng độ hơi khí độc vượt quá tiêu chuẩn cho phép, môi trường làm việc nhiều bụi với, căng thẳng trong lao  động  là  các  yếu  tố  tác  động  trực  tiếp  lên chức năng đường hô hấp và khi kết hợp với nhau sẽ tạo ra tình trạng tăng hô hấp, thiếu oxy tổ chức gây rối loạn chức năng hô hấp  [4].Theo nghiên cứu của tác giả Lê Thanh Hoa và cộng  sự  năm  2015  trên  đối  tượng  công  nhân khai thác than cho thấy các chỉ số dung tích sống (VC)  đạt  87,4%  so  với  lý  thuyết,  FEV1  đạt 83,1%, Gaensler đạt 85,6% so với lý thuyết. Tỷ lệ suy giảm chức năng hô hấp ở nhóm hầm lò cao  hơn  so  với  nhóm  lộ  thiên  (28,42%  sovới 10,89%), trung bình 18,18%[2].Việc  đánh  giá  chức  năng  hô  hấp  của  công nhân làm việc tại các môi trường nặng nhọc nói chung, ở môi trường khai thác mỏ đa kim loại nói riêng  là  rất  quan  trọng,  bởi  người  lao  động thường xuyên phải tiếp xúc, phơi nhiễm với các yếu tố tác hại nghề nghiệp có thể ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp…Thông qua việc đánh giá chức năng  hô  hấp  sẽ  xác  định  được  phần  nào  tình trạng bệnh lý hô hấp của người lao động từ đó có  biện  pháp  phù  hợp  giảm  thiểu,  ngăn  chặn diễn biến xấu của bệnh lý hô hấp, đồng thời góp phần trong công tác xây dựng kế hoạch bảo vệ chăm sóc người lao động tại nhà máy. Vì vậy việc nghiên cứu đặc điểm chức năng hô hấp của người lao động tiếp xúc trực tiếpvới hơi khí than cốc là rất cần thiết. Nhằm góp phần chăm sóc sức khỏe cho người lao động phù hợp với thực tế lao động, đề tài đã được tiến hành nhằmmục tiêu: “Mô tả đặc điểm chức năng hô hấp của công nhân tiếp xúc với hơi khí than cốc tại một nhà máy cốc hoá tại Thái Nguyên năm 2021”.

Chi tiết bài viết
Từ khóa
chức năng hô hấp, khí than cốc, công nhân, bệnh nghề nghiệp

Tài liệu tham khảo
1. Anh N.N. (2009), Nghiên cứu đặc điểm môi trường lao động và áp dụng các biện pháp can thiệp dự phòng viêm phế quản ở công nhân luyện thép Thái Nguyên, Học viện Quân y. 
2. Lê Thị Thanh Hoa (2018), Thực trạng các bệnh hô hấp và kết quả một số giải pháp can thiệp ở công nhân khai thác than mỡ tại Thái Nguyên, Đại học Thái Nguyên. 
3. Đức Mạnh T., Ngọc Anh N., Thị Thanh Xuân L., et al. Đặc điểm chức năng hô hấp của người lao động tiếp xúc bụi silic ở một nhà máy luyện thép ở Thái Nguyên năm 2019, tạp chí Y học Việt Nam. 
4. Vũ Văn Triển (2014), Nghiên cứu một số triệu chứng, bệnh đường hô hấp và môi trường lao động của công nhân thi công cầu Nhật Tân, Đại học Y Hà Nội.