Đánh giá hiệu quả an thần của propofol kết hợp với fentanyl trong nội soi dạ dày

Luận văn chuyên khoa II Đánh giá hiệu quả an thần của propofol kết hợp với fentanyl trong nội soi dạ dày.Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng là một thủ thuật phổ biến và có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý đường tiêu hóa hiện nay. Qua nội soi, các bác sĩ quan sát trực tiếp và đánh giá chính xác các bệnh lý ở thực quản, dạ dày và tá tràng, các tổn thương như viêm loét, polyp, hay các bất thường khác để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều này góp phần cải thiện hiệu quả trong việc chẩn đoán và điều trị, mang lại sự an toàn và hiệu quả cao cho người bệnh [5], [10]. Ngoài khả năng chẩn đoán, nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng còn để thực hiện qua các thủ thuật can thiệp. Các bác sĩ có thể thực hiện nhiều kỹ thuật như thất búi phình tĩnh mạch thực quản để điều trị xuất huyết, cắt bỏ polyp dạ dày hay loại bỏ dị vật trong lòng dạ dày. Những can thiệp này giúp người bệnh tránh khỏi các cuộc phẫu thuật lớn, giảm thời gian điều trị và nguy cơ biến chứng [13], [37]. 

Trong quá khứ, khi thực hiện nội soi, người bệnh thường không được sửdụng thuốc an thần. Việc thiếu thuốc an thần khiến người bệnh dễ cảm thấy khó chịu, lo lắng, sợ hãi, và gây nên tâm lý e dè khi phải thực hiện nội soi lần sau. Hệ quả là một số trường hợp bệnh lý của thực quản – dạ dày – tá tràng không được phát hiện kịp thời, hoặc chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn nặng hơn [26], [31]. Sự khó chịu và lo sợ của người bệnh trong quá trình nội soi còn có thể dẫn đến các phản ứng như cử động, nôn mữa hay không giữ được tư thế cố định, làm giảm độ chính xác trong việc quan sát của bác sĩ và tăng nguy cơ bỏ sót tổn thương [17], [55], [74]. 
Để nâng cao hiệu quả và giảm bớt sự khó chịu trong quá trình nội soi tiêu hóa, việc sử dụng thuốc an thần đã trở thành một biện pháp hỗ trợ thiết yếu. Thuốc an thần giúp người bệnh giảm căng thẳng, tạo điều kiện thuận lợi cho bác sĩ thực hiện thủ thuật một cách nhanh chóng và chính xác hơn [40], [53], [56].

Trong số các thuốc an thần, propofol là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhờ khởi phát tác dụng nhanh, thời gian bán hủy ngắn và khả năng phục hồi tỉnh táo nhanh sau khi kết thúc thủ thuật [29], [44], [65]. Tuy nhiên, nhược điểm của propofol là có thể gây ra tác dụng không mong muốn nghiêm trọng như tụt huyết áp và suy hô hấp, đặc biệt khi sử dụng liều cao [15], [51], [68]. 
Vì vậy, để giảm các tác dụng không mong muốn của propofol, các nghiên cứu đã tập trung vào việc kết hợp thuốc này với các loại thuốc khác nhằm giảm liều sử dụng nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả an thần. Trong đó, nhóm thuốc opioid, điển hình như fentanyl, đã được nghiên cứu rộng rãi nhờ khả năng tăng cường hiệu quả an thần, giảm liều propofol và đồng thời giảm thiểu các tác dụng không mong muốn [61], [75], [91]. Fentanyl, với đặc tính giảm đau mạnh và tác dụng nhanh, khi kết hợp với propofol đã mang lại hiệu quả an thần cao hơn, tăng tính an toàn và ổn định trong quá trình nội soi [38], [48], [67]. Tuy vậy, số lượng nghiên cứu chuyên sâu về việc sử dụng propofol, đặc biệt khi kết hợp với fentanyl, trong an thần cho người bệnh nội soi dạ dày chẩn đoán còn hạn chế [39], [47], [78]. 
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Đánh giá hiệu quả an thần của propofol kết hợp với fentanyl trong nội soi dạ dày”, với các mục tiêu: 
1. Đánh giá hiệu quả an thần của propofol kết hợp với fentanyl để nội soi dạ dày chẩn đoán so với sử dụng propofol đơn thuần. 
2. Khảo sát sự biến đổi các thông số mạch, huyết áp, SpO2, tần số thở và tác dụng không mong muốn trong quá trình thực hiện thủ thuật nội soi dạ dày dưới an thần của hai phương pháp trên.

MỤC LỤC 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU. 
1.1. Giải phẫu thực quản dạ dày tá tràng liên quan nội soi. 3 
1.2. Nội soi thực quản dạ dày tá tràng. 6 
1.4. Các nghiên cứu về propofol trong nội soi tiêu hóa trên thế giới và ở Việt Nam….. 
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 
2.1. Đối tượng nghiên cứu. 27 
2.2. Phương pháp nghiên cứu 28 
Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU. 42 
3.1. Đặc điểm chung của người bệnh nghiên cứu 42 
3.2. Đánh giá hiệu quả của an thần. 46 
3.3. Khảo sát sự biến đổi các thông số mạch, huyết áp, SpO, và tần số thở và tác dụng không mong muốn 52 
Chương 4 BÀN LUẬN. 
4.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu 58 
4.2. Hiệu quả an thần. 63 
4.3. Thay đổi các chỉ số sinh tồn trong khi nội soi. 76 
4.4. Các tác dụng không mong muốn. 80 
KẾT LUẬN. 
KIẾN NGHỊ 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC