ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ NỘI SOI VÀ XÉT NGHIỆM TẾ BÀO ÁP TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ DẠ DÀY TẠI BỆNH VIỆN K TRUNG ƯƠNG

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ NỘI SOI VÀ XÉT NGHIỆM TẾ BÀO ÁP TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ DẠ DÀY TẠI BỆNH VIỆN K TRUNG ƯƠNG

BÙI TIÊN DŨNG1, LÊ QUANG HẢI2, PHAM CẨM PHƯƠNG3
TÓM TẮT
Mục tiêu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, nội soi, kết quả tế bào áp và mô bệnh học trong chẩn đoán ung thư dạ dày.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả lâm sàng tiến cứu 205 bệnh nhân (BN) từ tháng 8/2015 đến tháng 8/2016.
Kết quả: 138 bệnh nhân được chẩn đoán xác định mô bệnh học là ung thư dạ dày và 67 bệnh nhân được chẩn đoán viêm loét lành tính; Nhóm mắc bệnh tỷ lệ nam/nữ là 2/1; tuổi trung bình 59,3 (khoảng 26-92); 90,6% số bệnh nhân UTDD có tiền sử viêm loét dạ dày, 98,5% bệnh nhân có triệu chứng đau bụng vùng thượng vị. Vị trí tổn thương hay gặp nhất là hang vị chiếm 83%; Vị trí sinh thiết chủ yếu tại bờ loét chiếm 71,7%, tỷ lệ chẩn đoán đúng của nội soi là 86,9% so với mô bệnh học sinh thiết. 94,8% tế bào ung thư có đặc điểm hình thái nhân trần đơn độc. Tế bào áp có độ nhạy 98,6%, độ chính xác 99,02% so với MBH sinh thiết, tỷ lệ âm tính giả là 1,4%; 94,9% số bệnh nhân là UTBM dạ dày; 5,1% u lympho ác tính không hogdkin.

Kết luận: Nội soi và xét nghiệm tế bào áp có giá trị cao trong chẩn đoán sàng lọc ban đầu ung thư dạ dày đặc biệt ở các tuyến y tế chưa được triển khai giải phẫu bệnh. Kết hợp 3 xét nghiệm nội soi, tế bào áp và mô học giúp nâng cao giá trị chẩn đoán xác định bệnh.

Ung thư dạ dày (UTDD) là một trong các loại ung thư phổ biến trên thế giới và đứng hàng đầu trong số các ung thư đường tiêu hóa. Theo Globocan năm 2012 đứng thứ 5 trong các bệnh ung thư thường gặp, tại Việt Nam, ung thư dạ dày có hơn 14.000 ca mắc mới, đứng hàng thứ 4 sau ung thư gan, phổi, vú, là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng hàng thứ 3 ở cả hai giới, sau ung thư gan và phổi[1], chiếm 13,5% trong tổng số các bệnh ung thư. Chính vì vậy vấn đề chẩn đoán và điều trị UTDD ở giai đoạn sớm đã trở thành nhu cầu bức xúc thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới y học nhiều nước trên thế giới.
Phương tiện ban đầu để chẩn đoán UTDD là nội soi sinh thiết làm tế bào học áp lam và mô bệnh học, phương pháp này có độ chính xác cao. Hiện nay ở Việt Nam nội soi dạ dày bằng ống mềm đã rất phổ biến ở các tuyến từ trung ương đến các cơ sở quận, huyện nhưng xét nghiệm mô bệnh học còn chưa làm được ở các bệnh viện tuyến huyện thậm chí là ở tuyến tỉnh ở một số tỉnh miền núi. Vì vậy mặc dù xét nghiệm tế bào học có độ chính xác thấp hơn so với mô bệnh học nhưng nó vẫn có vai trò rất quan trọng trong chẩn đoán ban đầu UTDD ở các tuyến dưới và nâng cao giá trị chẩn đoán xác định của bộ ba chẩn đoán là nội soi, mô bệnh học và tế bào học so với chỉ có nội soi và mô bệnh học.
Hiện nay tại Việt Nam có ít nghiên cứu về giá trị của nội soi dạ dày, xét nghiệm tế bào áp và mô bệnh học trong chẩn đoán UTDD. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với hai mục tiêu sau:
1. Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng và nội soi của bệnh nhân ung thư dạ dày.
2. Đánh giá kết quả xét nghiệm tế bào học áp và mô bệnh học trong chẩn đoán ung thư dạ dày