ĐÁNH GIÁ MỐI LIÊN HỆ GIỮA MỘT SỐ XÉT NGHIỆM SINH HÓA, CHỈ SỐ SINH HỌC VỚI CHỈ SỐ LỌC CẦU THẬN THIẾT LẬP TRÊN ĐỐI TƯỢNG SUY THẬN MẠN

ĐÁNH GIÁ MỐI LIÊN HỆ GIỮA MỘT SỐ XÉT NGHIỆM SINH HÓA, CHỈ SỐ SINH HỌC VỚI CHỈ SỐ LỌC CẦU THẬN THIẾT LẬP TRÊN ĐỐI TƯỢNG SUY THẬN MẠN
Võ Minh Tuấn1, Văn Hy Triết1,2, Nguyễn Thị Lệ1,2, Lê Quốc Tuấn1,2, Đoàn Thanh Hải2, Lê Thị Mai Dung1
1 Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
2 Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cơ sở 2
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Khảo sát mối liên hệ giữa một số xét nghiệm sinh hóa và thông số sinh học với chỉ số lọc cầu thận thiết lập bởi các công thức Cockcroft – Gault, MDRD, CKD – EPI 2009, độ thanh thải creatinine 24 giờ trên đối tượng suy thận mạn.Phương pháp nghiên cứu: Cắt ngang mô tả trên 44 người là công dân Việt Nam, từ đủ 18 tuổi trở lên và mắc bệnh suy thận mạn đến khám tại phòng Khám thận, Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 2.Kết quả: Độ tuổi tương quan nghịch mức độ thấp với Cockcroft – Gault (r=-0,39); nồng độ glucose tương quan nghịch mức độ thấp với Cockcroft – Gault (r=-0,37), MDRD (r=-0,32), CKD – EPI 2009 (r=-0,34); nồng độ creatinine tương quan nghịch mức độ cao với Cockcroft – Gault (r=-0,82), MDRD (r=-0,92), CKD – EPI 2009 (r=-0,90), CrCl 24h (r=0,71); nồng độ urea tương quan nghịch mức độ cao với Cockcroft – Gault (r=-0,63), MDRD (r=-0,73), CKD – EPI 2009 (r=-0,73), CrCl 24h (r=-0,48); giới tính, chỉ số BMI, huyết áp, nồng độ albumin, nồng độ protein và nồng độ acid uric không có mối tương quan với eGFR được tính bởi các công thức. Bên cạnh đó, CrCl 24h tương quan thuận mức độ cao với Cockcroft – Gault (r=0,72), MDRD (0,77), CKD – EPI 2009 (0,78). eGFR được tính bởi MDRD có sai lệch thấp nhất với CrCl 24h (hiệu số -1,44). Kết luận: Có mối liên hệ giữa độ tuổi, nồng độ glucose máu, nồng độ urea và nồng độ creatinine, CrCl 24h với độ lọc cầu thận thiết lập; công thức eGFR MDRD ước đoán tốt nhất với CrCl 24h.

Độ lọc cầu thận (glomerular filtration rate –GFR) được đo chính xác bằng các kỹ thuật như đo độ thanh lọc inulin, đồng vị phóng xạ. Tuy nhiên, triển khai các phương pháp này gặp nhiều trở ngại do mất nhiều thời gian, đắt tiền và khó thực hiện. Công thức tính độ lọc cầu thận thiết lập  (esteminated  glomerular  filtration   rate –eGFR) đơn giản, dễ thực hiện dựa trên chuyển đổi giá trị creatinine huyết thanh thành kết quả độ lọc cầu thận, có tính đến nhân khẩu học (tuổi, giới tính, dân tộc và trọng lượng cơ thể) như các công  thức  MDRD  (The  Modification  of  Diet  in Renal Disease), CKD-EPI (Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration), Cockcroft-Gault (CG).Một số nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ của nồng độ glucose, albumin, protein, acid uric, urea,  creatinine  với  các  eGFR  trên  người  bệnh thận [7]. Ngoài ra, độ lọc cầu thận bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: tuổi, giới, kích thước cơ thể, chế độ ăn uống tập luyện, tăng huyết áp, béo phì, bên cạnh các bệnh lý thận cấp và mạn tính [4],  [6]. Một nghiên cứu ở Đài Loan nhận định, một mình chỉ số BMI không đủ là yếu tố quyết định tiến triển bệnh thận mạn [8]. Tăng huyết áp và bệnh thận mạn cũng có một mối liên hệ mật thiết. Tăng huyết áp vừa là nguyên nhân, cũng vừa là hậu quả của bệnh thận mạn. Tại Việt Nam, nghiên cứu về mối liên hệ của các  xét  nghiệm  sinh  hóa  (glucose,  albumin, protein,  acid  uric,  urea,  creatinin)  và  thông  số sinh học (tuổi, giới, chỉ số BMI, huyết áp) với độ lọc cầu thận ở bệnh nhân suy thận mạn còn hạn chế, cần có nghiên cứu khảo sát mối liên hệ của các thông số trên với độ lọc cầu thận thiết lập, và mối liên hệ của các công thức thiết lập với độ thanh thải creatinine 24 giờ. Trong nghiên cứu này sẽ đánh giá mối liên hệ một  số  xét  nghiệm  sinh  hoá  máu   (glucose, albumin,  protein,  acid  uric,  urea,  creatinine)  và thông số sinh học (tuổi, giới, chỉ số BMI, huyết áp) với độ lọc cầu thận thiết lập theo các công thức MDRD, CKD-EPI, Cockcroft -Gault và độ thanh thải creatinine 24 giờ ở đối tượng suy thận mạn. Mục tiêu nghiên cứu:-Xác  định  mối  liên  hệgiữa  một  sốxét nghiệm  sinh  hóa  với  các  công  thức  lọc  cầu  thận ước đoán.-Xác định công thức tính độlọc cầu thận ước đoán tương quan chặt chẻnhất với CrCl24h