DỊ DẠNG MẠCH MÁU TỬ CUNG: BÁO CÁO CHÙM CA LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN VÀ CÁCH XỬ TRÍ

DỊ DẠNG MẠCH MÁU TỬ CUNG: BÁO CÁO CHÙM CA LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN VÀ CÁCH XỬ TRÍ
Lê Thị Anh Đào1, Nguyễn Duy Ánh2
1 Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Phụ Sản Hà Nôi
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Băng huyết do dị dạng mạch máu tử cung hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Ba trường hợp lâm sàng được mô tả dưới đây đều có những đợt chảy máu dữ dội dẫn tới thiếu máu nặng và không tìm được bất kỳ nguyên nhân thực thể hoặc cơ năng thông thường dẫn tới băng huyết. Siêu âm 2D kết hợp với Doppler mầu phát hiện được các bất thường mạch máu tại tử cung. Hai trường hợp được nút mạch thành công và một trường hợp phải cắt tử cung để cầm máu. Kết luận: nghĩ đến các dị dạng mạch máu thông động tĩnh mạch (AVM) ở những trường hợp băng huyết âm đạo không tìm thấy nguyên nhân và siêu âm 2D và siêu âm mầu thấy hình ảnh mạch máu bất thường. Nút mạch là phương pháp điều trị băng huyết do AVM hiệu quả và bảo tồn được khả năng sinh sản.

CA LÂM SÀNG 01Bệnh nhân nữ Cao Thị Thu P, sinh năm 1984, tiền sử 2 con mổ đẻ:năm 2007, 2011; hút thai5 tuần (vì thai ngoài ý muốn) năm 2019. Bệnh nhân có tiền sử kinh nguyệt đều, chu kỳ 28-30 ngày. Lượng máu kinh trung bình 4,5 ngày.Trong 5 ngày, bệnh nhân có 3 đợt băng huyết âm đạo dữ dội dẫn tới tình trạng shock, trong khi siêu âm phụ khoa và các xét nghiệm đông cầm máu đều bình thường. Cách xử trí tại một bệnh viện  tuyến  huyện  tại  khu  vực  Hà  Nội  và  bệnh viện Phụ  Sản  Hà Nội là  hút buồng tử  cung và khâu động mạch cổ tử cung và hồi sức truyền máu. Chỉ khi lần băng huyết thứ 4 chúng tôi mới phát hiện đượcqua siêu âm đầu dò âm đạo hình ảnh trong lớp cơ cổ tử cung có vùng âm vang trống âm dạng ống, siêu âm Doppler và siêu âm mầu  thấy  có  hình  ảnh  dòng  chảy  tốc  độ  lớn, trong khi buồng tử cung sạch. Bệnh nhân được xử trí đặt bóng chèn ống cổ tử cung bằng sondefoley  số  12  bơm  20  ml  dịch  và  đặt  2  đường truyền  tĩnh  mạch  để  hồi  sức  và  được  chuyển sang  đơn  vị  Hồi  sức  cấp  cứu-Bệnh  viện  Bạch Mai. Tại đây, bệnh nhân được xử trí truyền máu và chụp cắt lớp vi tính nhiều lớp (MSCT) với 1 bóng foley chèn tại vị trí ống cổ tử cung. Kết quả MSCT  không  quan  sát  thấy  dị  dạng  mạch  tại động mạch lớn trong tiểu khung và ổ bụng. Ngày 31/12/2020,  bóng  foley  bên  trong  cổ  tử  cung tuột, bệnh nhân lại một lần nữa băng huyết nặng nề. Ngay lập tức bệnh nhân được chụp mạch cấp cứu, kết quả chụp mạch cho thấy có hình ảnh giả phình  động  mạch  tử  cung  trái,  hình  ảnh  thoát thuốc rõ ràng trên phim chụp DSA (chụp mạch máu số hóa xóa nền). Bệnh nhân được nút mạch bằng dung dịch histoacryl và lipiodol. Ngay khi ổ giả phình được gây tắc, mạch huyếtáp của bệnh nhân  đã  ổn  định.