HIỆU QUẢ CAN THIỆP DINH DƯỠNG THEO CHƯƠNG TRÌNH ERAS TRÊN BỆNH NHÂN CẮT ĐOẠN DẠ DÀY DO UNG THƯ

HIỆU QUẢ CAN THIỆP DINH DƯỠNG THEO CHƯƠNG TRÌNH ERAS TRÊN BỆNH NHÂN CẮT ĐOẠN DẠ DÀY DO UNG THƯ
Nguyễn Thị Phương1, Trịnh Thị Thanh Bình2, Ngô Thị Linh2, Thạch Minh Trang2, Đặng Đức Huấn2, Nguyễn Thu Huyền2, Lê Thị Hương1, Đỗ Thị Hòa1, Quách Văn Kiên1,3, Nguyễn Xuân Hòa1, Đỗ Tất Thành1,2
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện HN Việt Đức
3 Vietnam-Germany Friendship Hospital
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thực hành nhịn ăn đến khi xuất hiện trung tiện theo quan điểm truyền thống đã được chứng minh không đem lại lợi ích và hiện nay đang dần được thay đổi. Nuôi dưỡng đường miệng sớm sau phẫu thuật được khuyến cáo trong hầu hết hướng dẫn của các Hiệp hội Dinh dưỡng lớn và các chương trình tăng cường hồi phục sau mổ trên thế giới. Chúng tôi tiến hành thử nghiệm lâm sàng có đối chứng trên 42 bệnh nhân cắt đoạn dạ dày do ung thư được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm. Nhóm can thiệp được nuôi dưỡng đường miệng sớm trong vòng 24-48 giờ sau phẫu thuật. Nhóm chứng được nuôi dưỡng theo thực hành thường quy của bệnh viện. Thời điểm khởi động ruột trung bình của nhóm can thiệp và nhóm chứng lần lượt là 35,4±27,9 giờ và 91,5± 29,9 giờ. Kết quả cho thấy nuôi dưỡng đường miệng sớm thúc đẩy sự phục hồi chức năng ruột: Thời điểm xuất hiện nhu động ruột (27,7±14,6 và 39,6±12,7 giờ; p=0,008 ) và trung tiện (51,0 ± 4,9 và 76,6±7,0 giờ) sớm hơn có ý nghĩa thống kê ở nhóm can thiệp so với nhóm chứng (p=0,008 và p=0,0047). Tỷ lệ các triệu chứng tiêu hóa(27,3% và 36,4%) và biến chứng sau phẫu thuật (4,5% và 4,5%), giữa 2 nhóm không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê, không ghi nhận trường hợp nào có rò bục miệng nối. Ngoài ra, nồng độ Prealbumin máu được cải thiện có ý nghĩa thống kê ở nhóm can thiệp (22,5 ± 0,62 và 16,5 ± 0,71 g/l; p=0,0021).

Ung thư dạ dày là một trong số năm loại ung thư phổ biến nhất và là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu do ung thư trên thế giới.Suy dinhdưỡng là một vấn đề phổ biến ở những bệnh  nhân này do ảnh hưởng  của  khối  u, tác động của phẫu thuật lớn, rối loạn chuyển hóa, miễn dịch, và nhiều yếu tố làm giảm khẩu phần ăn của người bệnh. Đây là một trong các yếu tố rất quan trọng liên quan đến các biến chứng và kết quả lâm sàng sau phẫu thuật cắt dạ dày do ung thư.Tăng cường  hồi phục sau phẫu thuật ERAS (Enhanced  recovery  after  surgery)  là  một  quy trình chăm sóc phẫu thuật với sự phối hợp đa chuyên  khoa  đem  lại  nhiều  lợi  ích,giúp  bệnh nhân hồi phục sớm hơn, giảm biến chứng hậu phẫu và rút ngắn thời gian nằm viện.Nuôi dưỡng đường miệng sớm sau phẫu thuật là một thành phần quan trọng của ERAS.Dinh dưỡng sớm làm giảm dị hóa sau phẫu thuật, đẩy nhanh sự hồi phục  chức  năng  đường  ruột  và  giảm  nguy  cơ biến  chứng  hậu  phẫu. Hiện  tại,  nuôi  dưỡng đường miệng sớm trong vòng 24 giờ sau phẫu thuật đã được thực hành rộng rãi ở nhóm bệnh nhân phẫu thuật đường tiêu hóa dưới và lợi ích đã  được  chứng  minh  trong  trong  nhiều  thử nghiệm  lâm  sàng  có  giá  trị  cao.  Đối  với  phẫuthuật dạ dày, một số nghiên cứu đã chứng minh rằng nuôi dưỡng đường miệng sớm là khả thi và an toàn ngay cả khi bắt đầu vào ngày đầu tiên sau phẫu thuật, bất kể mức độ cắt dạ dày và loại phẫu thuật [1]. Tại Việt Nam,rất sớm đã có một số báo cáo về hiệu quả của nuôi ăn sớm sau phẫu thuật cắt dạ dày, tuy nhiên, những lo ngại về nguy cơ rò bục miệng nối, tắc ruột sau mổ dẫn đến người bệnh vẫn phải nhịn ăn sau phẫu thuật cho đến khi trung tiệnvẫn còn là thực hành phổ biến.Việc trì hoãn nuôi dưỡng đường tiêu hóa có thể dẫn tới teo niêm mạc ruột, giảm sự hấp thu các chất dinh  dưỡng và suy giảm  chức  năng miễn dịch ruột. Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là bệnh viện ngoại khoa hàng đầu cả nước, nhằm xây dựng hướng dẫn điều trị chung,nâng cao chất lượng chăm sóc điều trịbệnh nhân phẫu thuật ung thư dạ  dày,  chúng  tôi  tiến  hành  nghiên  cứu  “Hiệu quả của can thiệp dinh dưỡng theo chương trình tăng cường hồi phục sau phẫu thuật (ERAS) trên bệnh nhân cắt đoạn dạ dày do ung thư tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2021-2022”

Chi tiết bài viết
Từ khóa
nuôi dưỡng đường miệng sớm, nhịn ăn sau phẫu thuật, cắt đoạn dạ dày, tăng cường hồi phục sau mổ, ERAS

Tài liệu tham khảo
1. He H, Ma Y, Zheng Z, Deng X, Zhu J, Wang Y. Early versus delayed oral feeding after gastrectomy for gastric cancer: A systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud. 2022;126:104120. 
2. Lewis SJ, Egger M, Sylvester PA, Topic ST. Early enteral feeding versus “nil by mouth” after gastrointestinal surgery: systematic review and meta-analysis of controlled trials. 2001;323:5. 
3. Mortensen K, Nilsson M, Slim K, et al. Consensus guidelines for enhanced recovery after gastrectomy. Br J Surg. 2014;101(10):1209-1229. 
4. Brandstrup B. Fluid therapy for the surgical patient. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. 2006;20(2):265-283. 
5. Desiderio J, Trastulli S, D’Andrea V, Parisi A. Enhanced recovery after surgery for gastric cancer (ERAS-GC): optimizing patient outcome. Transl Gastroenterol Hepatol. 2020;5:11 
6. Wang Q, Guo BY, Zhao QC, et al. Safety of early oral feeding after total laparoscopic radical gastrectomy for gastric cancer (SOFTLY): Study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2019;20. 
7. Lưu Ngân Tâm, Lâm Việt Trung và cộng sự. (2016). Đánh giá kết quả nuôi ăn sớm qua đường miệng sau phẫu thuật cắt dạ dày do ung thư. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh. 20 (2). 
8. Trương Thị Thư và cộng sự. (2018). Hiệu quả nuôi ăn sớm sau phẫu thuật cắt đoạn dạ dày nội soi điều trị ung thư dạ dày tại bệnh viện quân y 103. Tạp chí Y-Dược học Quân sự.