Kết quả phẫu thuật điều trị chấn thương động mạch khoeo do trật khớp gối tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức

Kết quả phẫu thuật điều trị chấn thương động mạch khoeo do trật khớp gối tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức
Duong Ngoc Thang, Vu Ngoc Tu, Tran Trung Kien, Nguyen Huu
Tóm tắt
Nghiên cứu mô tả các bệnh nhân chấn thương động mạch khoeo do trật khớp gối được điều trị phẫu thuật tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ tháng 01/2017 đến tháng 07/2019. Có tổng số 21 bệnh nhân, 19/21 là nam giới, tuổi trung bình: 35,6 ± 13. Thời gian thiếu máu chi trung bình 22,4 ± 31,9 giờ. Mất mạch ngoại vi gặp ở tất cả bệnh nhân. 52,4% được phẫu thuật tái lập tuần hoàn bằng ghép đoạn tĩnh mạch hiển. Không có trường hợp nào tử vong, cắt cụt sau mổ. Chấn thương động mạch khoeo do trật khớp gối là tổn thương nặng, đe dọa sự sống còn của chi thể cũng như tính mạng người bệnh. Phẫu thuật cố định xương đồng thời tái lập lưu thông mạch máu cần được thực hiện cấp cứu để đạt được hiệu quả điều trị tối đa.

Trật  khớp  gối  chiếm tỉ lệ từ 0,02% đến 0,1% tổng số các chấn thương xương khớp nói chung [1]. Nguyên nhân thường là các tai nạn với lực tác động rất mạnh trực tiếp vào vùng gối hoặc những chấn thương nhẹ ở bệnh nhân béo phì [2]. Động mạch khoeo bám sát vào các thành phần xung quanh khớp gối nên dễ bị tổn thương khi sang chấn xương khớp vùng này xảy ra. Đây là tổn thương mạch máu phối hợp khá thường gặp và nặng nề của trật khớp gối, với tỉ lệ từ 7- 40% [3], và tỉ lệ cắt cụt khoảng 10% [4]. Do đó, khi chấn thương vùng gối có tổn thương động mạch khoeo đi kèm, phẫu thuật tái lập tuần hoàn cần được thực hiện sớm nhất có thể với mục đích bảo tồn chi thể cũng như tránh các biến chứng nguy hiểm khác.1II.  ĐỐI  TƯỢNG  VÀ  PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUNghiên cứu mô tả tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán trật khớp gối có tổn thương động mạch khoeo được điều trị phẫu thuật tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức  từ  tháng 01/2017 đến tháng 07/2019. Trật khớp gối được chẩn đoán dựa vào lâm sàng: sưng đau, tụ máu, hạn chế vận động vùng gối, khớp gối lỏng… và phim chụp XQuang. Chẩn đoán tổn thương động mạch khoeo dựa vào các dấu hiệu lâm sàng: mất mạch mu chân, chày sau, cẳng bàn chân lạnh, tím, giảm hoặc mất vận động, cảm  giác…  kết  hợp  với  siêu  âm  doppler mạch  hoặc chụp  MSCT  mạch  chi  dưới. Tổn thương giải  phẫu  bệnh  đại  thể của  động  mạch khoeo trong  mổ gồm  hai dạng chính đụng dập, huyết khối kém đứt rời hoặc không đứt rời và co thắt, không thấy thương tổn thực thể thành mạch.