Nghiên cứu biến đổi hình thái, chức năng thất phải bằng siêu âm tim ở bệnh nhân Lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì có tăng áp động mạch phổi

Nghiên cứu biến đổi hình thái, chức năng thất phải bằng siêu âm tim ở bệnh nhân Lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì có tăng áp động mạch phổi
Trần Thị Linh Tú, Trương Thanh Hương
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Tăng áp động mạch phổi (TAĐMP) ở nhóm bệnh nhân tự miễn là yếu tố báo hiệu tiên lượng xấu của bệnh và gây ảnh hưởng nặng nề hơn so với nhóm bệnh nhân TAĐMP khác. Đánh giá biến đổi về hình thái và chức năng của thất phải (TP) có vai trò quan trọng trong xác định tiến triển bệnh, hướng dẫn quyết định điều trị và tiên lượng cho bệnh nhân mắc bệnh tự miễn có tăng áp động mạch phổi. Nghiên cứu của chúng tôi tiến hành nhằm đánh giá sự biến đổi hình thái, chức năng thất phải trên bệnh nhân xơ cứng bì (XCB), lupus ban đỏ hệ thống (LPBĐHT). Nghiên cứu tiến hành trên 194 bệnh nhân phát hiện ra 64 bệnh nhân có TAĐMP trên siêu âm tim tại Trung tâm Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, Viện Da liễu Trung ương từ tháng 8 năm 2016 đến tháng 8 năm 2020. Kết quả cho thấy bệnh nhân LPBĐHT có sự tăng bù trừ chức năng tâm thu thất phải ở phân nhóm TAĐMP nhẹ sau đó giảm dần ở các phân nhóm có mức áp lực động mạch phổi cao hơn, có sự rối loạn chức năng tâm trương TP ở các phân nhóm có mức áp lực động mạch phổi tăng dần. Trong khi, bệnh nhân XCB, chức năng tâm thu TP giảm dần ở các phân nhóm có mức áp lực động mạch phổi tăng dần, chức năng tâm trương có xu hướng rối loạn ngay khi chưa có TAĐMP và mức độ rối loạn có xu hướng tăng dần theo mức tăng áp lực động mạch phổi.

Tăng  áp  động  mạch  phổi  là  quá  trình  rối loạn chức năng tế bào nội mô và tái cấu trúc mạch máu ở các động mạch phổi nhỏ, dẫn đến tăng kháng lực mạch phổi và áp lực động mạch phổi.1,2Tỷ lệ tăng áp động mạch phổi trong các bệnh tự miễn không giống nhau, hàng đầu gặp trong xơ cứng bì hệ thống, với tỷ lệ 3,6 – 32%, ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống là 4,2%.3,4Tuy  được  xếp  vào  cùng  nhóm  1  trong  bảng phân loại tăng áp phổi nhưng tiên lượng của bệnh nhân mắc bệnh tự miễn đi kèm tăng áp động mạch phổi lại không tốt khi so với tăng áp động mạch phổi do các nguyên nhân khác.5Siêu    âm tim ngày càng được sử dụng rộng rãi và trở thành thường quy trong chẩn đoán các bệnh tim mạch do những ưu điểm nổi bật của siêu   âm tim là thuận tiện, không độc hại, giá thành không quá cao và cung cấp nhiều thông tin quý báu cho lâm sàng, góp phần chẩn đoán và theo dõi diễn biến bệnh kịp thời chính xác. Đối với bệnh lý tăng áp động mạch phổi, siêu âm  tim  là  phương  tiện  chẩn  đoán  hình  ảnh được sử dụng phổ biến nhất trong sàng lọc và chẩn đoán. Tử vong và bệnh tật ở bệnh nhân tăng áp động mạch phổi  có liên quan mật thiết đến chức năng và kích thước của thất phải