NHẬN XÉT HIỆU QUẢ KỸ THUẬT DẪN LƯU NÃO THẤT RA NGOÀI TRÊN BỆNH NHÂN CHẢY MÁU NÃO THẤT TẠI TRUNG TÂM ĐỘT QUỴ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ

NHẬN XÉT HIỆU QUẢ KỸ THUẬT DẪN LƯU NÃO THẤT RA NGOÀI TRÊN BỆNH NHÂN CHẢY MÁU NÃO THẤT TẠI TRUNG TÂM ĐỘT QUỴ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ
Nguyễn Quang Ân1, Nguyễn Huy Ngọc2
1 Bệnh viện Đa Khoa tỉnh Phú Thọ
2 Sở Y Tế Phú Thọ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Chảy máu não chiếm từ 10% đến 15% các trường hợp đột quỵ não đại diện cho khoảng hai triệu trường hợp hàng năm trên toàn thế giới. Điều trị chảy máu não thất có biến chứng giãn não thất cấp phổ biến hiện nay là đặt dẫn lưu não thất ra ngoài. Mục tiêu: Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hiệu quả kỹ thuật dẫn lưu não thất ra ngoài trên bệnh nhân chảy máu não thất tại Trung tâm đột quỵ Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả ca bệnh được thực hiện trên 19 bệnh nhân chảy máu não thất có giãn não thất cấp được điều trị tại Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ từ tháng 06/2020 đến tháng 09/2021. Kết quả: Tại thời điểm nhập viện, điểm hôn mê Glasgow trung bình (9,68[6-15]) đều thấp. Kể từ ngày thứ nhất, điểm hôn mê Glasgow trung bình bắt đầu có sự cải thiện. Tại thời điểm nhập viện, điểm Graeb trung bình của bệnh nhân trong nghiên cứu (6,72[0-10]), cải thiện nhanh và sớm sau ngày thứ nhất. Các biến chứng liên quan tới dẫn lưu não thất ra ngoài chủ yếu là viêm màng não mủ (15,8%) và chảy máu tái phát (15,8%). Tỷ lệ tử vong của bệnh nhân nghiên cứu tại thời điểm 1 tháng là 36,84%, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân nghiên cứu tại thời điểm 3 tháng là 21,05%. Tỷ lệ tử vong tính từ thời điểm 0-3 tháng là 57,89%. Kết luận:  Kỹ thuật dẫn lưu não thất ra ngoài trên bệnh nhân chảy máu não thất không góp phần làm giảm tỷ lệ di chứng và tử vong của chảy máu não thất.

Chảy máu nãochiếm từ 10% đến 15% các trường hợp đột quỵ não đại diện cho khoảng hai triệu trường hợp hàng năm trên toàn thế giới. Tại  Australia,  Anh  và  Hoa  Kỳ,  chảy  máu  não chiếm từ 8% đến 15% tất cả các trường hợp đột quỵ não. Ở Nhật Bản, chảy máu não chiếm tỷ lệ khá cao, khoảng 25% các trường hợp đột quỵ não  [9]. Tương tự, chảy máu não chiếm 40,8% các trường hợp đột quỵ não tại các bệnh viện đa khoa từ tuyến tỉnh trở lên ở Việt Nam [4]. Chảy máu não thất thường là thứ phát sau chảy máu não,  xảy  ra  vào  khoảng  40%  các  trường  hợp chảy máu não, góp phần làm tăng mức độ nặng, tăng tỷ lệ di chứng và tử vong ở bệnh nhân chảy máu não. Tỷ lệ tử vong tại thời điểm 30 ngày liên quan tới chảymáu não thất chiếm từ 40% đến 80% và thể tích máu được cho là một yếu tố dự  báo  tử  vong  độc  lập  sau  chảy  máu  não [Error!  Reference  source  not  found.].  Điều trị chảy máu não thất có biến chứng giãn não thất cấp phổ biến hiện nay là đặt dẫn lưu não thất  ra  ngoài.  Tuy  nhiên  dẫn  lưu  não  thất  ra ngoài trong điều trị không góp phần làm giảm tỷ lệ di chứng và tử vong của chảy máu não thất. Tắc dẫn lưu thường xảy ra khi thể tích chảy máu não thất lớn khiến việc kiểm soát áp lực nội sọ khó khăn đòi hỏi phải thông rửa hoặc thay thế dẫn lưu và đẩy bệnh nhân vào nguy cơ tăng áp lực nội sọ thứ phát sau giãn não thất, nguy cơ chảy máu và nhiễm khuẩn [6].Giãn não thất là một biến chứngsớm hay gặp ở các bệnh nhân đột quỵ chảy máu não thất tiên phát, chảy máu nhu mô não hay chảy máu dưới nhện có máu tràn vào não thất. Các trường hợp chảy máu hay nhồi máu vùng hố sau chèn ép não thất IV gây giãn não thất. Giãn não thất cấp ở các bệnh nhânđột quỵ là một cấp cứu ngoại khoa cần được can thiệp đặt dẫn lưu não thất kịp thời.Trung tâm Đột quỵ -Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ đã phối hợp rất chặt chẽ với Khoa ngoại thần kinh thực hiện kịp thời ngay khi có chỉ định kỹ thuật đặt dẫn lưu não thất cho bệnh nhân đột quỵ não. Trong những năm vừa qua, nhờ có sự phối  hợp  chặt  chẽ  nhiều  chuyên  ngành  khác nhau, Trung tâm đột quỵ đã góp phần điều trị hiệu  quả  nhiều  bệnh  nhân  đột  quỵ  não  nặng, trong đó có các bệnh nhân biến chứng giãn não thất  cấp.  Tuy  nhiên  điều  trị  trên  những  bệnh nhân này tỷ lệ tử vong còn cao, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ chưa có đề tài nào nghiên cứu về hiệu quả của dẫn lưu não thất ra ngoài trong điều trị chảy máu não thất có giãn não thất cấp. Trên cơ sở đó chúng tôi thực hiện đề tài “Nhận xét hiệu quả kỹ thuật dẫn lưu não thất ra ngoài trên bệnh nhân chảy máu não thất tại Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện đa khoa Tỉnh Phú Thọ”với hai mục tiêu:1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân dẫn lưu não thất ra ngoài tại Trung tâm đột quỵBệnh viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ.2. Nhận xét hiệu quả kỹ thuật dẫn lưu não thất ra ngoài trên bệnh nhân chảy máu não thất tại Trung tâm đột quỵBệnh viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ.