NHỒI MÁU NÃO SAU CHẤN THƯƠNG ĐỘNG MẠCH CẢNH – BÀN VỀ THÁI ĐỘ XỬ TRÍ MỘT CA BỆNH

NHỒI MÁU NÃO SAU CHẤN THƯƠNG ĐỘNG MẠCH CẢNH – BÀN VỀ THÁI ĐỘ XỬ TRÍ MỘT CA BỆNH
Dang Quang Huy, Han Van Hoa
Tóm tắt
Nhồi máu não là biến chứng khá thường gặp sau chấn thương động mạch cảnh. Mặc dù đã có những hướng dẫn điều trị chung, cách tiếp cận cũng như chiến lược điều trị trong nhiều trường hợp vẫn còn tranh cãi. Báo cáo bệnh nhân nam 33 tuổi, tai nạn cọc sắt đầm vào vùng III cổ trái. Sau tai nạn bệnh nhân tỉnh, được chẩn đoán chấn thương động mạch cảnh độ IV, huyết khối lan tới động mạch cảnh trong đoạn trong sọ.  Không được sử dụng thuốc chống đông, bệnh nhân xuất hiện nhồi máu não, hôn mê sau tai nạn 7 giờ. Người bệnh được mổ tái thông động mạch cảnh trong và lấy huyết khối. MRI sọ não sau mổ thấy tắc hoàn toàn động mạch não giữa và nhồi máu não diện rộng. Người bệnh ra viện với di chứng liệt nửa người. Mục đích của bài báo nhằm phân tích vai trò của điều trị chống đông và tính khả thi của chiến lược điều trị phối hợp giữa phẫu thuật và can thiệp nội mạch ở bệnh nhân chấn thương động mạch cảnh độ IV có huyết khối lan vào động mạch trong sọ.

Chấn thương động  mạch  cảnh cho đến  nay vẫn được  báo  cáo  chiếm  tỷlệthấp,  1 –2%  chấn thương  chung,  9  %  chấn  thương  nặng ởđầu, cổ[1].  Theo  Denver,  chấn  thương  động  mạch cảnh  được  chia  thành  5  cấp  độ;  trong  đó  chấn thương  độIV  (tắc  hoàn  toàn  động  mạch  cảnh) hay được  ghi  nhận  trên  lâm  sàng  với  tỉlệbiến chứng  nhồi  máu  não  khá  cao,  khoảng  10 –40% [2].  Theo  Berlew  cùng  cộng  sự,  nhồi  máu  não xuất  hiện  muộn  trong  vòng  72  giờsau  tai  nạn chiếm  tỉlệ61%[3].  Vì  vậy,  dựphòng  nhồi  máu não sau chấn thương động mạch cảnh bằng thuốc chống  đông  đã  được  khuyến  cáo  trong  nhiều hướng  dẫn  điều  trị[4, 5].Mặc  dù  phưng  pháp phối  hợp  phẫu  thuật  và  can  thiệp  nội  mạch  đã được  nhắc  đến  trong  một  sốbáo  cáo,  chưa  có hướng  dẫn  áp  dụng  trong  những trường  hợp  cụthể[6, 7]. Dưới đây là ca chấn thương động mạch cảnh độIV;mặc  dùđược  chẩn đoán sớm nhưngchiến lược điều trịchưa phù hợp khiến bệnh nhân phải chịu di chứng thần kinh sau mổ.