Thực trạng mô hình cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang và đề xuất một số giải pháp

Luận văn Thực trạng mô hình cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang và đề xuất một số giải pháp.Mô hình, cơ cấu bệnh tật của mỗi Quốc gia, khu vực cộng đồng luôn mang tính đặc thù, phụ thuộc vào nhiều yếu tố kinh tế, xã hội [12], [25], [59]. Cơ cấu bệnh tật thường thay đổi, tương ứng với những biến động của môi trường tự nhiên cũng như xã hội [69]. Ở mỗi cộng đồng, mỗi quốc gia mô hình bệnh tật ở đó phản ánh tình trạng sức khỏe cũng như tình hình kinh tế, xã hội ở quốc gia hay cộng đồng đó. Việc xác định mô hình bệnh tật là hết sức cần thiết vì mô hình bệnh tật là một trong những cơ sở khoa học hết sức quan trọng để các nhà hoạch định chính sách y tế nói chung và các nhà quản lý bệnh viện nói riêng có cơ sở xây dựng kế hoạch đầu tư phát triển cho phù hợp. Nó là một trong những cơ sở để xác định các vấn đề sức khỏe ưu tiên của cộng đồng, do vậy, nghiên cứu mô hình bệnh tật của tổng thể cộng đồng hay bệnh viện là hết sức cần thiết. Tổ chức y tế thế giới (WHO) cũng thường xuyên xây dựng các thống kê về mô hình bệnh tật của các châu lục, các khu vực, các nước trên thế giới. Đây là cơ sở để Tổ chức y tế thế giới xây dựng một kế hoạch đầu tư hợp lý, cũng như kêu gọi chính phủ các quốc gia trên thế giới điều chỉnh một số chính sách về hỗ trợ nhằm cải thiện sức khỏe cho nhân dân trong khu vực hay trong các nước. Cũng theo WHO, sự chuyển đổi của mô hình bệnh tật (MHBT) được phân chia thành 4 giai đoạn:

1. Giai đoạn của dịch bệnh và đói kém
2. Giai đoạn rút lui của các đại dịch
3. Giai đoạn các bệnh không lây
4. Giai đoạn của các bệnh thoái hoá chậm.
Ở Việt Nam, nhờ những đổi mới về kinh tế xã hội, các chính sách về y tế của Đảng và Nhà nước, sự quan tâm của toàn xã hội, tình hình sức khỏe và cơ cấu bệnh tật của người dân đang thay đổi rõ rệt trên toàn quốc. Từ sau khi đất nước thống nhất đến nay, cơ cấu bệnh tật của nước ta đã thay đổi khá nhiều,2 các bệnh truyền nhiễm đã giảm từ 55,5% năm 1976 xuống còn 27,16% năm 2002. Tuy nhiên, các bệnh không lây, tai nạn, ngộ độc, chấn thương lại tăng lên từ 1,84% năm 1976 đến 9,18% năm 2002 [14]. Do đặc thù về thổ nhưỡng, khí hậu của các địa phương khác nhau nên cũng tạo ra những khác biệt về mô hình bệnh tật. Vì vậy mô hình bệnh tật của từng vùng, từng miền, từng bệnh viện cũng có những đặc điểm khác biệt so với mô hình chung của cả nước. Đồng Văn là một huyện vùng cao biên giới phía bắc của tỉnh Hà Giang, thuộc 62 huyện nghèo của cả nước, điều kiện kinh tế khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, khí hậu vùng cao nguyên đá lạnh và ẩm, mặt bằng chung về dân trí hạn chế, trong cộng đồng người dân nơi đây còn tồn tại một số hủ tục lạc hậu gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe [50].
Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn là bệnh viện đa khoa tuyến huyện hạng III. Bệnh viện là nơi tiếp nhận khám và điều trị nội trú, ngoại trú cho cán bộ và nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện cũng như một số xã lân cận của các huyện giáp danh. Bệnh viện cũng là nơi tiếp nhận và điều trị cấp cứu, tai nạn lao động, tai nạn giao thông … Do đó bệnh nhân của bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn là tương đối đa dạng.
Việc nghiên cứu mô hình, cơ cấu bệnh tật bệnh nhân điều trị nội trú có thể giúp cho ngành Y tế có kế hoạch phù hợp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu dịch vụ chăm sóc sức khỏe người dân địa phương.
Vấn đề được đặt ra là mô hình, cơ cấu bệnh tật của người bệnh điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn trong vài năm gần đây như thế nào? Có những yếu tố liên quan nào ảnh hưởng đến mô hình, cơ cấu bệnh tật? Có thể có giải pháp nào góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn? Những thông tin thu được trong nghiên cứu sẽ là cơ sở quan trọng cho việc xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực góp phần nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế trong tương lai. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu3 đề tài “Thực trạng mô hình cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang và đề xuất một số giải pháp”, nhằm đáp ứng 2 mục tiêu sau:
1. Mô tả thực trạng mô hình cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang trong 3 năm 2014 – 2016.
2. Phân tích một số yếu tố liên quan và đề xuất giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu dịch vụ khám, chữa bệnh nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ………………………………………………………………………………… i
LỜI CẢM ƠN…………………………………………………………………………………….. ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………………………………………..iii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ……………………………………………………………viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ………………………………………………………………….viii
DANH MỤC CÁC HỘP …………………………………………………………………….. ix
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………….. 1
Chương 1. TỔNG QUAN ……………………………………………………………………. 4
1.1. Một số khái niệm về sức khỏe, bệnh tật…………………………………………….. 4
1.2. Mô hình cơ cấu bệnh tật trên thế giới và trong nước…………………………… 8
1.2.1. Mô hình cơ cấu bệnh tật trên thế giới …………………………………………….. 8
1.2.2. Mô hình cơ cấu bệnh tật ở Việt Nam……………………………………………. 10
1.3. Các yếu tố liên quan, ảnh hưởng đến mô hình, cơ cấu bệnh tật ………….. 16
1.4. Các giải pháp đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân ………….. 18
1.5. Đặc điểm kinh tế, xã hội huyện Đồng Văn trong mối liên quan đến vấn
đề sức khỏe bệnh tật của cộng đồng………………………………………………………. 22
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………. 24
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………. 24
2.2. Địa điểm nghiên cứu: BVĐK huyện Đồng Văn ………………………………. 24
2.3. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 6/2016 đến tháng 6/2017…………………. 25
2.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………………….. 25
2.4.1. Phương pháp và thiết kế nghiên cứu…………………………………………….. 25
2.4.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu nghiên cứu…………………………………………………. 25
2.5. Phương pháp thu thập thông tin ……………………………………………………… 27
2.6. Các chỉ số nghiên cứu …………………………………………………………………… 27v
2.6.1.Thực trạng cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội tru tại bệnh viện
đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang ……………………………………………….. 27
2.6.2. Một số yếu tố liên quan và đê xuất giải pháp nhằm đáp ứng nhu cấu
dịch vụ khám chữa bệnh nội trú tại bệnh viện Đồng Văn tỉnh Hà Giang……. 28
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ……………………………………………………………… 28
2.7.1. Số liệu định lượng:…………………………………………………………………….. 28
2.7.2. Số liệu định tính ………………………………………………………………………… 28
2.8. Khống chế sai số ………………………………………………………………………….. 29
2.9. Đạo đức nghiên cứu ……………………………………………………………………… 30
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………………. 31
3.1. Thực trạng mô hình, cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú ……. 31
3.2. Một số yếu tố liên quan và đề xuất giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu dịch
vụ khám, chữa bệnh nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà
Giang ………………………………………………………………………………………………… 47
3.2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh ……………………………. 56
Chương 4. BÀN LUẬN ……………………………………………………………………… 59
4.1. Thực trạng mô hình, cơ cấu bệnh tật của bệnh nhân điều trị nội trú ……. 59
4.2. Một số yếu tố liên quan và giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa
bệnh nội trú tại Bệnh viện đa khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang …………. 71
4.2.1. Một số yếu tố liên quan………………………………………………………………. 71
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………. 78
KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………………………….. 81
TÀI LIỆU THAM KHẢOvi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Thông tin về tuổi của bệnh nhân……………………………………………….. 32
Bảng 3.2. Phân bố giới tính của nhóm bệnh nhân trong độ tuổi từ 18 đến 55…………33
Bảng 3.3. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp…………………………………………. 34
Bảng 3.4. Mô hình cơ cấu bệnh tật theo các chương bệnh (Theo ICD-10) ……. 37
Bảng 3.5. Mô hình cơ cấu các bệnh thuộc chương bệnh X …………………………. 38
Bảng 3.6. Mô hình cơ cấu các bệnh thuộc chương bệnh XI ………………………… 38
Bảng 3.7. Mô hình cơ cấu các bệnh nhân thuộc chương bệnh XV ……………….. 39
Bảng 3.8. Mô hình cơ cấu các bệnh thuộc chương bệnh XIX………………………. 39
Bảng 3.9. Mô hình cơ cấu các bệnh thuộc chương I …………………………………… 10
Bảng 3.10. Mô hình cơ cấu của 10 bệnh phổ biến nhất trong năm 2016……….. 40
Bảng 3.11. Cơ cấu tỷ lệ mắc 05 bệnh phổ biến nhất trong năm 2016 của người
trong độ tuổi lao động…………………………………………………………….. 41
Bảng 3.12. Mô hình phân bố cơ cấu 3 nhóm bệnh chính…………………………….. 42
Bảng 3.13. Cơ cấu bệnh tật theo các tháng trong năm ………………………………… 43
Bảng 3.14. Mô hình bệnh tật theo nhóm tại các khu vực, địa dư………………….. 45
Bảng 3.15. Mô hình bệnh tật theo trẻ dưới 6 tuổi và nhóm nghề nghiệp……….. 47
Bảng 3.16. Thực trạng nguồn lực cán bộ y tế đang làm việc tại bệnh viện Đa
khoa huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang năm 2016………………………… 49
Bảng 3.17. Tỷ lệ cán bộ phân theo trình độ chuyên môn…………………………….. 50
Bảng 3.18. Tỷ lệ cán bộ y tế được đào tạo lại trong năm 2016…………………….. 50
Bảng 3.19. Thực trạng về trang thiết bị Y tế phục vụ công tác khám chữa
bệnh của bệnh viện: ……………………………………………………………….. 51vii
Bảng 3.20. So sánh tỷ lệ bệnh nhân nhập viện theo mùa trong năm …………….. 52
Bảng 3.21. So sánh tỷ lệ bệnh nhân thuộc lứa tuổi lao động nhập viện theo
mùa trong năm ………………………………………………………………………. 52
Bảng 3.22. So sánh tỷ lệ bệnh nhân nhập viện (Chung) theo khu vực sinh
sống trong năm………………………………………………………………………. 53
Bảng 3.23. So sánh tỷ lệ bệnh nhân chấn thương, ngộ độc nhập viện theo khu
vực sinh sống trong năm…………………………………………………………. 53
Bảng 3.24. Liên quan giữa bệnh nhân ngộ độc nhập viện với các tháng trong năm
(Từ tháng 4 đến tháng 7) Các tháng nhập nhiều quả từ biên giới vào….54
Bảng 3.25. Liên quan bệnh ở mắt theo đặc điểm nguồn cung cấp nước sinh
hoạt………………………………………………………………………………………. 54

DANH MỤC CÁC HỘP
Hộp 3.1. Kết quả phỏng vấn lãnh đạo phòng Kế hoạch tổng hợp của bệnh
viện về lưu lượng bệnh nhân điều trị nội trú và những khó khăn
trong công tác khám chữa bệnh …………………………………………………. 34
Hộp 3.2. Kết quả thảo luận nhóm các thầy thuốc ở Khoa khám bệnh của bệnh
viện về mô hình bệnh tật và khả năng đáp ứng sự gia tăng lưu lượng
bệnh nhân tại khoa …………………………………………………………………. 41
Hộp 3.3. Kết quả thảo luận nhóm các thầy thuốc ở hai khoa có nhiều bệnh
nhân điều trị nhất về mô hình bệnh tật và khó khăn gặp phải ………… 44
Hộp 3.4. Kết quả thảo luận nhóm bệnh nhân về bệnh tật và tiếp cận dịch vụ y
tế của các nhóm bệnh nhập viện điều trị nội trú theo các khu vực và
dịch vụ khám chữa bệnh của bệnh viện………………………………………. 46
Hộp 3.5. Kết quả phỏng vấn lãnh đạo phòng khám của bệnh viện về những
vấn đề liên quan đến lưu lượng và mô hình bệnh tật của bệnh nhân
Hộp 3.6. Kết quả phỏng vấn lãnh đạo bệnh viện về các giải pháp ……………….. 48
nâng cao chất lượng điều trị nội trú tại bệnh viện …………………………. 55
Hộp 3.7. Kết quả thảo luận nhóm các thầy thuốc ở hai khoa có nhiều bệnh
nhân điều trị nhất của bệnh viện về các giải pháp nâng cao chất
lượng điều trị nội trú tại bệnh viện …………………………………………….. 56