Tuân thủ chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy của nhân viên y tế và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Vinmec Central Park-Tp. Hồ Chí Minh năm 2020

Luận văn thạc sĩ quản lý bệnh viện Tuân thủ chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy của nhân viên y tế và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Vinmec Central Park — Tp. Hồ Chí Minh năm 2020.Viêm phổi liên quan đến thở máy (VAP) là viêm phổi bệnh viện xuất hiện sau khi nguời bệnh (NB) có đặt ống nội khí quản trên 48 giờ và thông khí nhân tạo [1]. Tại Mỹ, VAP chiếm tỷ lệ từ 25 – 42% các truờng hợp nhiễm khuẩn thuờng gặp tại các khoa hồi sức tích cực (ICU) [7]. Tại Việt Nam, tỷ lệ VAP đặc biệt cao trong nhóm NB điều trị tại khoa ICU 43 – 63.5/1000 ngày thở máy [1]. VAP kéo dài thời gian thở máy từ 7.6 đến 11.5 ngày và kéo dài thời gian nằm viện từ 11.5 đến 13.1 ngày chi phí điều trị cũng từ đó mà tăng lên – uớc tính khoảng 40.000 USD cho mỗi NB [9],[10] và Tỷ lệ tử vong ở các NB có VAP là 46% [8] so với nhóm NB tuơng tự không có VAP. Vì vậy, công việc phòng ngừa VAP đuợc cho là công việc uu tiên hàng đầu trong chăm sóc các bệnh nhân nặng.

Năm 2001, Viện cải tiến y tế (Institute for Healthcare Improvement – IHI) giới thiệu gói thở máy hay còn gọi là gói chăm sóc dự phòng viêm phổi liên quan đến thở máy (VAP bundle) bao gồm 4 can thiệp y tế: đầu cao 300 – 450 nếu không có chống chỉ định; đánh giá an thần – cai thở máy hàng ngày; phòng ngừa loét dạ dày; phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu đuợc nhiều khoa ICU của các bệnh viện trên thế giới áp dụng và kết quả tỷ lệ VAP đã giảm đáng kể.
Năm 2010, IHI đua thêm 01 can thiệp y tế – vệ sinh răng miệng hàng ngày bằng Chlorhexidine. Dựa trên báo cáo của nhiều bệnh viện áp dụng gói VAP bundle của IHI khuyến cáo cho thấy tỷ lệ VAP giảm trung bình khoảng 45% [8]. Là một hệ thống chuỗi các bệnh viện, bệnh viện Vinmec Times City (VMTC) đã đi đầu cho việc nghiên cứu với hai mục tiêu: Mô tả thực trạng VAP truớc và sau khi áp dụng gói chăm sóc dự phòng VAP và Mô tả thực trạng tuân thủ gói chăm sóc dự phòng VAP tại khoa ICU. Kết quả đã nhận thấy sự giảm đáng kể tỷ lệ mắc phải VAP của nhóm A và nhóm B từ 7.4/1.000 ngày thở máy xuống còn 1.2/1.000 ngày thở máy. Tuy nhiên, tỷ lệ tuân thủ của điều duỡng cho NB nằm đầu cao 300 – 450 khi thực hiện VAP bundle tăng giảm qua các quý: quý I 92.5% – quý II 81.1% – quý III 96% không có tính ổn định trong tuân thủ. Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh răng miệng bằng Chlorhexidine 0.12% giảm đáng kể từ 100% xuống còn 83.1% [52].
Từ kết quả nghiên cứu của VMTC cho thấy các thủ thuật chăm sóc NB thở máy bao gồm: kiểm tra áp lực bóng chèn; vệ sinh tay 5 thời điểm; thủ thuật hút đờm vô khuẩn đuợc đua vào công tác dự phòng chuẩn cùng với việc VAP bundle mang lại hiệu quả tốt cho NB cùng với chỉ định điều trị của bác sỹ, các hoạt động chăm sóc của điều duỡng góp phần không nhỏ vào công tác phòng ngừa VAP này nên việc thực hiện các buớc kỹ thuật trong gói VAP là bắt buộc và sự tuân thủ phải là 100%. Hệ thống BV Vinmec cho triển khai áp dụng VAP bundle toàn BV trong chuỗi trong đó có BV Vinmec Central Park từ tháng 10/2019 đến nay, tuy nhiên vẫn chua có đánh giá nào đuợc thực hiện nhằm xác định những tuân thủ, những kiến thức hiểu biết về gói dự phòng VAP trong công tác điều trị và chăm sóc của NVYT hay ghi nhận những thao tác thực hiện kỹ thuật đúng, đầy đủ và các yếu tố ảnh huởng đến sự tuân thủ này nhu thế nào lên NB có thở máy tại Khoa ICU. Vì vậy tôi thực hiện đề tài “Tuân thủ chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy của nhân viên y tế và một số yếu tố ảnh hưởng tại Bệnh viện Vinmec Central Park — Tp. Hồ Chí Minh năm 2020”. 
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.    Mô tả thực trạng tuân thủ gói chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy của nhân viên y tế tại Khoa ICU – Bệnh viện Vinmec Central Park – Tp. Hồ Chí Minh năm 2020.
2.    Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến sự tuân thủ gói chăm sóc dự phòng viêm phổi thở máy của nhân viên y tế tại Khoa ICU – Bệnh viện Vinmec Central Park năm 2020.

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU    3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    4
1.1.    Thông tin chung về viêm phổi liên quan thở máy (VAP)    4
1.1.1.    Định nghĩa:    4
1.1.2    Tác nhân gây viêm phổi liên quan đến thở máy:    4
1.1.3    Các định nghĩa về VAP khởi phát sớm và khởi phát muộn    5
1.1.4.    Tình hình viêm phổi liên quan thở máy trên thế giới:    6
1.1.5.    Tình hình viêm phổi liên quan thở máy trong nuớc:    6
1.1.6.    Hậu quả của VAP:    7
1.1.7.    Hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa VAP:    7
1.1.8.    Team base care – chăm sóc theo đội nhóm:    13
1.2.    Thực trạng tuân thủ gói chăm sóc dự phòng VAP    15
1.3.    Các thực hành phòng ngừa viêm phổi liên quan thở máy    17
1.4.    Giới thiệu bệnh viện Vinmec Central Park    21
1.5.    Khung lý thuyết:    24
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    25
2.1.    Đối tuợng nghiên cứu:    25
2.1.1.    Đối tuợng nghiên cứu định luợng:    25
2.1.2.    Đối tuợng nghiên cứu định tính    25
2.2.    Thời gian và địa điểm nghiên cứu    25
2.3.    Thiết kế nghiên cứu:    25
2.4.    Cỡ mẫu nghiên cứu    26
2.4.1.    CỠ mẫu nghiên cứu định luợng:    26
2.4.2.    CỠ mẫu nghiên cứu định tính:    27
2.5.    Phuong pháp chọn mẫu:    27
2.6.    Phuong pháp thu thập số liệu:    28
2.7.    Các biến số trong nghiên cứu:    30
2.8.    Phương pháp phân tích số liệu    31
2.9.    Đạo đức trong nghiên cứu    31
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    33
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN    54
4.1.    Thực trạng tuân thủ chăm sóc dự phòng VAP của NVYT tại Khoa ICU    54
4.2.    Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự tuân thủ gói chăm sóc dự phòng viêm phổi thở
máy tại Khoa ICU    62
4.3.    Ưu điểm và hạn chế của Nghiên cứu:    66
KẾT LUẬN    68
KHUYẾN NGHỊ    70
TÀI LIỆU THAM KHẢO    71
PHỤ LỤC 1: PHIẾU THU THẬP    THÔNG    TIN    76
PHỤ LỤC 2: BẢNG KIỂM    GIÁM SÁT THỰC HÀNH BUNDLEVAP    82
PHỤ LỤC 3: PHỎNG VẤN    SÂU GIÁM ĐỐC BỆNH VIỆN VMCP    84
PHỤ LỤC 4: PHỎNG VẤN    TRƯỞNG PHÒNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG . 86
PHỤ LỤC 5: PHỎNG VẤN    TRƯỞNG PHÒNG KIỂM SOÁT NHIỄM
KHỦẩN    88
PHỤ LỤC 6: PHỎNG VẤN    ĐIỀU DƯỠNG    TRƯỞNG KHOA ICU    90
PHỤ LỤC 7: HƯỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM BÁC SỸ ĐIỀU TRỊ    92
PHỤ LỤC 8: HƯỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM ĐIỀU DƯỠNG CHĂM
SÓC TạI KHOA ICU    IT.    94
PHỤ LỤC 09: MÔ TẢ CÁC BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU    96
PHỤ LỤC 10: DỰ TRÙ KINH PHÍ    104 

DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU
Bảng 1: Các mầm bệnh gây ra VAP và tần số của chúng    5
Bảng 2: Các định nghĩa về VAP sớm và khởi phát muộn    6
Bảng 3: Tình hình viêm phổi liên quan thở máy trên thế giới    6
Bảng 4: Tình hình viêm phổi liên quan thở máy tại Việt Nam    6
Hình 1: kết quả số ngày VAP sau áp dụng gói dự phòng VAP của CDC    8
Bảng 5: Gói Phòng ngừa VAP đang thực hiện tại Bv Chợ Rẫy    9
Bảng 6: Các biện phát thực hành tuân thủ cao và hiệu quả cho VAP    10
Bảng 7: Vai trò và nhiệm vụ nhóm chăm sóc dự phòng VAP    15
Bảng 3.1. Thông tin chung của nhân viên y tế    33
Bảng 3.2. Thực trạng số lượt tuân thủ của NVYT    34
Biểu đồ 3.1. Số lượt tuân thủ thực hiện gói VAP của nhóm Điều dưỡng    35
Bảng 3.3. Thực trạng tuân thủ thực hiện của NVYT về số lượt trong gói chăm sóc dự phòng VAP tại Khoa ICU    36
Bảng 3.4. Đặc điểm về việc giám sát NVYT thực hành    37
Bảng 3.5. Thông tin về kiến thức, đào tạo và cập nhật chuyên môn gói chăm sóc dự phòng VAP     38
Bảng 3.6. Kiến thức về gói dự phòng VAP tại VMCP    40
Bảng 3.7 Đặc điểm về số buổi trực, số bệnh nhân được phân chia chăm sóc, quá tải trong công việc, sự phối hợp qua lại của NVYT tại khoa ICU    41
Bảng 3.8. Thông tin về việc thực hiện chăm sóc đội nhóm gói chăm sóc dự phòng
VAP    43
Bảng 3.9. Sự hài lòng của nhân viên tham gia mô hình Team Based Care – VAP
Bundle     43
Bảng 3.10. Thông tin về trang thiết bị máy móc và cung cấp VTTH được trang bị tại khoa ICU    46