Bộc lộ Protein sửa chữa ghép cặp sai AND ở bệnh nhân ung thư dạ dày điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ XELOX

Bộc lộ Protein sửa chữa ghép cặp sai AND ở bệnh nhân ung thư dạ dày điều trị hóa chất bổ trợ phác đồ XELOX
Lê Thị Thu Nga1, Lê Thị Thanh Xuân1, Ngô Thị Minh Hạnh1, Lê Minh Sơn2, Nguyễn Thị Minh Phương2, Lê Đình Roanh3, Trịnh Tuấn Dũng1
1 Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
2 Bệnh viên Trung ương Quân đội 108
3 Trường Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Sự thiếu hụt protein sửa chữa ghép cặp sai ADN (MMRP) (gồm MLH1, PMS2, MSH2, MSH6) gây ra sự mất ổn định vi vệ tinh (MSI-H), một trong những yếu tố tiên lượng quan trọng đang được nghiên cứu trong ung thư dạ dày. Ở Việt Nam chưa có nghiên cứu đầy đủ với thời gian theo dõi kéo dài. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này để xác định tỷ lệ bộc lộ MMRP; mối liên quan giữa bộc lộ MMRP với đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học, thời gian sống thêm. 67 bệnh nhân ung thư biểu mô dạ dày giai đoạn pT3, N (+), M0 điều trị phẫu thuật và hóa chất bổ trợ phác đồ XELOX; được nhuộm hóa mô miễn dịch để xác định tình trạng MMRP. Không bộc lộ ít nhất một protein bất kỳ được xem là thiếu hụt protein sửa chữa ghép cặp sai ADN (dMMR). Tỷ lệ dMMR là 14,9% và liên quan đến giới nữ, nhóm tuổi ≤ 60, Không có mối liên quan giữa MMRP với vị trí u, kích thước u, giai đoạn di căn hạch, thể mô bệnh học. Nhóm bệnh nhân có dMMR cải thiện rõ rệt sống thêm không bệnh (p = 0,039) và có xu hướng cải thiện sống thêm toàn bộ (p = 0,073) so với nhóm bộc lộ MMRP (pMMR).

Ung thư dạ dày là một trong những loại ung thư thường gặp với tỷ lệ tử vong đứng hàng thứ 3. Tuy được phát hiện sớm, điều trị phẫu thuật triệt căn và hóa chất bổ trợ nhưng tỷ lệ tái phát vẫn cao. Giai đoạn TNM là yếu tố tiên lượng quan trọng nhất nhưng bệnh nhân trong cùng giai đoạn vẫn có thời gian sống thêm khác nhau do các yếu tố khác như thể mô bệnh học, mất ổn định vi vệ tinh (MSI-H). MSI-H gây ra do sự thiếu hụt protein sửa chữa ghép cặp sai ADN.  Những  protein  sửa  chữa  ghép  cặp  sai ADN  (MMRP)  gồm  có  MLH1,  PMS2,  MSH2 và MSH6; có thể được xác định bằng hóa mô miễn dịch. MSI-H có thể gặp trong hội chứng Lynch hoặc trong ung thư dạ dày đơn lẻ do các thay đổi không di truyền như methyl hóa gen điều hòa sửa chữa ghép cặp sai ADN (MMR). Phương pháp xét nghiệm cũng như vai trò của MSI trong tiên lượng ung thư đại tràng đã được xác định, MSI-H là yếu tố tiên lượng tốt nhưng cũng là yếu tố kháng với điều trị 5-FU (dạng truyền hoặc dạng uống – capecitabine), đặc biệt khi u ở giai đoạn II. Trong ung thư dạ dày áp dụng các xét nghiệm MSI giống như ung thư đại tràng, vai trò trong tiên lượng cũng như định hướng điều trị còn nhiều tranh cãi: hóa chất hay hóa xạ trị bổ trợ, giai đoạn nhận được lợi ích từ điều trị bổ trợ, nên dùng 5FU trong trường hợp nào và thời gian bao lâu.2 – 6 Ở Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào đánh giá bộc lộ MMRP cùng với thời gian theo dõi kéo dài. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này với 2 mục tiêu: (1) đánh giá bộc lộ MMRP ở bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn pT3, N (+), M0, (2):