Ca lâm sàng: Phẫu thuật lấy huyết khối cho bệnh nhân thuyên tắc động mạch phổi cấp tính có chấn thương sọ não

Ca lâm sàng: Phẫu thuật lấy huyết khối cho bệnh nhân thuyên tắc động mạch phổi cấp tính có chấn thương sọ não
Vũ Ngọc Tú, Nguyễn Duy Gia, Nguyễn Duy Thắng, Bùi Xuân Trường, Hoàng Bùi Hải
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thuyên tắc động mạch phổi do huyết khối là một cấp cứu nặng, đòi hỏi phải xử trí nhanh chóng và chính xác. Việc điều trị huyết khối động mạch phổi càng trở nên khó khăn ở những bệnh nhân có nguy cơ chảy máu cao. Chúng tôi xin báo cáo một trường hợp phẫu thuật lấy huyết khối điều trị thành công bệnh nhân thuyên tắc động mạch phổi cấp tính nguy cơ cao trên nền chấn thương sọ não, cũng như xem lại y văn về những trường hợp bệnh nhân tương tự.

Thuyên tắc động mạch phổi cấp tính ở các bệnh nhân nội viện vẫn là bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao mặc dù hiện nay đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị. Tỷ lệ tử vong do huyết khối động mạch phổi cấp nguy cơ cao là khoảng 25% nếu không có ngừng tim, còn nếu bệnh nhân đã xuất hiện ngừng tim, tỷ lệ này lên đến 65%.Trong nhóm các bệnh nhân bị huyết khối động mạch phổi, bệnh nhân chấn thương sọ não hay bệnh nhân có đa chấn thương là nhóm đặt ra nhiều thách thức trong việc điều trị: Sử dụng thuốc chống đông hay tiêu sợi huyết gây tăng đáng kể nguy cơ chảy máu não và tăng tỷ lệ tử vong, trong khi đó, nếu không sử dụng các  loại  thuốc  chống  đông,  huyết  khối  động mạch phổi sẽ tiến triển. Trong các biện pháp tái thông, sử dụng tiêu sợi huyết lại là chống chỉ định trên các bệnh nhân chấn thương sọ não,3chính vì vậy, có nhiều trường hợp, mặc dù bệnh nhân nhồi máu phổi nguy cơ cao, bác sĩ vẫn cân nhắc tiếp tục sử dụng thuốc chống đông tối ưu do lo ngại nguy cơ xuất huyết não thứ phát sau tiêu sợi huyết.4 Vì vậy, với các trường hợp này, phẫu thuật lấy huyết khối là phương pháp tái thông được chỉ định bên cạnh biện pháp can thiệp  khoan  phá,  hút  huyết  khối.1,3,5 Tùy  vào sự sẵn sàng của ê kíp chuyên khoa cũng như trang thiết bị phù hợp ở từng đơn vị để triển khai các kĩ thuật này. Hiện nay tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cũng như nhiều cơ sở can thiệp tim mạch khác ở Việt Nam chưa có đủ dụng cụ chuyên dụng để hút huyết khối, trong khi các phẫu thuật tim hở cấp cứu được thực hiện thường qui.6 Do đó, phẫu thuật lấy huyết khối là phương pháp đã được nhiều tác giả báo cáo là hiệu quả, an toàn và được ưu tiên hàng đầu trên các bệnh nhân huyết khối động mạch phổi có chấn thương các cơ quan khác.2,7,8Chúng tôi xin báo cáo trường hợp bệnh nhân thuyên tắc mạch phổi trên nền chấn thương sọ não, đa chấn thương được phẫu thuật lấy huyết khối đông mạch phổi điều trị thành công cũng như xem lại y văn về các trường hợp này.