CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ ÁP XE THẬN VÀ ÁP XE QUANH THẬN
Luận văn thạc sĩ y học CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ ÁP XE THẬN VÀ ÁP XE QUANH THẬN.Áp xe thận và áp xe quanh thận là những thể đặc biệt của nhiễm khuẩn ở thận, là hậu quả của tình trạng nhiễm khuẩn trong hoặc quanh thận [49]. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi với các hình thái lâm sàng đa dạng. Tại Mỹ, tần suất của áp xe thận hoặc áp xe quanh thận dao động từ 0,9-13 trên mỗi 10000 trường hợp nhập viện hàng năm, với tỉ lệ tử vong 21- 56 % [74].
Việc chẩn đ oán và đi ều trị áp xe thận và áp xe quanh thận vẫn còn là một thách thức không nhỏ đối với các bác sĩ do triệu chứng lâm sàng mờ nhạt và kém đặc hiệu. Chỉ 15-25% bệnh nhân được chẩn đoán chính xác ở thời điểm nhập viện [82]. Chẩn đ oán và xử trí chậm trễ sẽ đưa đến những biến chứng nặng nề cho người bệnh như áp xe dưới hoành, tràn mủ màng phổi, rò vào đường tiêu hoá, áp xe cơ thắt lưng chậu, vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc nhiễm khuẩn thứ phát, hoặc nhiễm khuẩn huyết, nếu nhiễm khuẩn nặng có thể tiến triển đến suy thận và đòi hỏi phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thận. Những biến chứng này có tiên lượng xấu và tỉ lệ tử vong cao. Vì thế vấn đ ề cấp thiết là làm sao đ ể chẩn đoán sớm và chính xác áp xe thận cũng như áp xe quanh thận.
Điểm then chốt của điều trị áp xe thận và áp xe quanh thận là dẫn lưu có hiệu quả và kháng sinh trị liệu tối ưu. Điều trị kinh điển cho áp xe thận gồm phẫu thuật thám sát, dẫn lưu hoặc cắt thận[31]. Tuy nhiên, với sự ra đời của điều trị ít xâm hại vào đầu những năm 1970, và xu hướng đi ều trị bảo tồn ngày càng phổ biến hơn nhờ vào sự tiến bộ trong kỹ thuật hình ảnh và kháng sinh thế hệ mới[47]. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều quan đi ểm điều trị khác nhau và hiện chưa có một phác đ ồ hướng dẫn đi ều trị thống nhất cho các bác sĩ lâm sàng. Trong Hướng dẫn điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu của hội Tiết Niệu Châu Âu năm 2016 vẫn chưa có hướng dẫn đi ều trị cụ thể áp xe thận và áp xe quanh thận. Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về áp xe thận và áp xe quanh thận. Với những đặc thù riêng về vi khuẩn học của nước ta, nên các hướng dẫn thực hành kháng sinh của nước ngoài về nhiễm khuẩn tiết niệu không thể áp dụng trong mọi tình huống ở Việt Nam[1],[18],[29],[36],[53],[54]. Tại Việt Nam đã có những báo cáo riêng lẽ nhưng chưa có một báo cáo tổng kết. Bên cạnh đó sự ra đời của những thế hệ kháng sinh mới đã làm thay đổi về phổ vi khuẩn gây bệnh. Do đó cần thiết phải có nghiên cứu để giúp người bác sĩ có định hướng về chọn lựa kháng sinh điều trị theo kinh nghiệm cho phù hợp.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi thực hiện đề tài nghiên cứu này với mục tiêu: Đánh giá kết quả chẩn đoán và đi ều trị áp xe thận và áp xe quanh thận. Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu này bao gồm:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của áp xe thận và áp xe quanh thận
2. Đánh giá kết quả điều trị của áp xe thận và áp xe quanh thận.
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục một số thuật ngữ Anh-Việt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
Danh mục các hình
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1 Giải phẫu học ứng dụng của thận và khoang quanh thận: 3
1.2 Lịch sử nghiên cứu: 6
1.3 Những khái niệm cơ bản: 7
1.4 Áp xe thận: 8
1.5 Áp xe quanh thận 16
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 25
2.1 Đối tượng nghiên cứu: 25
2.2 Phương pháp nghiên cứu: 25
2.3 Vấn đề y đức: 35
2.4 Lợi ích mong đợi: 35
Chương 3: KẾT QUẢ 36
3.1. Đặc điểm bệnh nhân: 36
3.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng: 38
3.3. Đặc điểm vi khuẩn trong AXT và AXQT: 46
3.4. Kết quả điều trị: 56
Chương 4: BÀN LUẬN 67
4.1. Đặc điểm bệnh nhân: 67
4.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng: 69
4.3. Đặc điểm vi khuẩn trong AXT và AXQT 73
4.4. Bàn luận về điều trị 79
KẾT LUẬN 83
KIẾN NGHỊ 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục 1: Bệnh án nghiên cứu
Phụ lục 2: Chấp thuận của hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh
Phụ lục 3: Danh sách bệnh nhân tham gia nghiên cứu tại BV Chợ Rẫy
Nguồn: https://luanvanyhoc.com