Đặc điểm thể chất y học cổ truyền và thực trạng hút thuốc lá của người dân tại phường 5 quận 10, TP.HCM

Luận văn thạc sĩ y học Đặc điểm thể chất y học cổ truyền và thực trạng hút thuốc lá của người dân tại phường 5 quận 10, TP.HCM.Hiện nay, việc ứng dụng y học cổ truyền trong công tác quản lý sức khỏe được mọi người hướng đến. Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của y học cổ truyền trong việc hỗ trợ điều trị cũng như nâng cao thể trạng và phòng ngừa bệnh tật. Trong đó nhiều nghiên cứu cho thấy có mối liên quan của tình trạng sức khỏe và bệnh tật với sự thay đổi tình trạng thể chất theo y học cổ truyền. Các nghiên cứu cho thấy phương pháp y học cổ truyền có thể phát hiện ra sự thay đổi thể chất của một người trước khi có bệnh thật sự, giúp ích cho việc quản lý sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật sớm hơn[1],[2],[3],[4]. Xu hướng nghiên cứu mối liên quan của các yếu tố lối sống, khí hậu, thói quen ăn uống lên sự thay đổi thể chất y học cổ truyền là hướng đi mới trên thế giới, góp phần kiểm soát những bệnh mãn tính; các công trình nghiên cứu về thể chất y học cổ truyền trong nước đa số với cỡ mẫu nhỏ, đối tượng chủ yếu là người bệnh mắc bệnh mãn tính đang điều trị nội trú tại bệnh viện chưa cho thấy được đặc điểm thể chất y học cổ truyền của cộng đồng dân cư trong nước nói riêng và từng địa phương nói chung[6],[7],[8],[9]. Ngoài ra, các nghiên cứu quốc tế và trong nước chưa mô tả kỹ mối liên quan giữa hút thuốc lá với thể chất y học cổ truyền, đây là một thiếu sót lớn vì thuốc lá nguy hiểm cho toàn nhân loại dù dùng ở bất kỳ dạng nào, dù với một lượng rất nhỏ, dù là hít phải khói thuốc lá thụ động. Vào năm 2007, WHO đã giới thiệu sáu biện pháp chiến lược MPOWER là những hướng dẫn thực tế và hiệu quả với chi phí phù hợp cho các quốc gia để từng bước kiểm soát mức độ tiêu thụ thuốc lá. Trong đó đề cao vai trò của mục tiêu cảnh báo về sự nguy hiểm của thuốc lá và bảo vệ mọi người khỏi việc sử dụng thuốc lá[10],[11]. Từ năm 2007 đến nay, nước ta vẫn còn gánh nặng bệnh tật và gánh nặng kinh tế xã hội liên quan đến thuốc lá, tỉ lệ hút thuốc lá còn đông nên cần thiết nghiên cứu thêm về tác hại của thuốc lá lên sức khỏe con người theo góc nhìn y học cổ truyền.

Hiện tại Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu tiến hành khảo sát thể chất y học cổ truyền trên cộng đồng dân cư, nhất là khảo sát thể chất y học cổ truyền của người hút thuốc lá[6],[7],[8]. Nhằm kế thừa, phát huy vốn quý của YHCT và góp phần nghiên cứu lĩnh vực này, chúng tôi tiến hành đề tài “Đặc điểm thể chất y học cổ truyền và thực trạng hút thuốc lá của người dân tại phường 5 quận 10, TP.HCM”
thông qua bộ câu hỏi Constitution in Chinese Medicine Questionnaire (CCMQ) với 2 mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm thể chất y học cổ truyền của người dân tại phường 05 quận 10 Thành phố Hồ Chí Minh năm 2022.
2. Phân tích mối liên quan thể chất y học cổ truyền và hút thuốc lá của người dân tại phường 05 quận 10 Thành phố Hồ Chí Minh năm 2022

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………………………1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU…………………………………………………………3
1.1. Tổng quan về thể chất Y học cổ truyền………………………………………………………3
1.2. Tổng quan về thuốc lá …………………………………………………………………………….11
1.3. Các nghiên cứu về thể chất y học cổ truyền và hút thuốc lá trên thế giới và Việt
Nam ………………………………………………………………………………………………….25
1.4. Giới thiệu tóm tắt về địa bàn nghiên cứu …………………………………………………..30
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………….32
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………………..32
2.2. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………………………………32
2.3. Liệt kê và định nghĩa các biến số nghiên cứu …………………………………………….33
2.4. Phương pháp thu thập số liệu …………………………………………………………………..38
2.5. Các loại sai số và biện pháp khắc phục sai số:……………………………………………38
2.6. Phương pháp phân tích số liệu: ………………………………………………………………..39
2.7. Hạn chế của nghiên cứu…………………………………………………………………………..40
2.8. Đạo đức trong nghiên cứu ……………………………………………………………………….40
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………………..42
3.1. Đặc điểm người tham gia nghiên cứu………………………………………………………..42
3.2. Đặc điểm thể chất y học cổ truyền của người tham gia nghiên cứu……………….48
3.3. Mối liên quan giữa hút thuốc lá và thể chất y học cổ truyền…………………………60
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………………..66
4.1. Bàn luận về đặc điểm của người tham gia nghiên cứu…………………………………66
4.2. Bàn luận về đặc điểm thể chất của người tham gia nghiên cứu …………………….70
4.3. Bàn luận về mối liên quan thể chất YHCT và hút thuốc lá của người dân tại
phường 05 quận 10 Thành phố Hồ Chí Minh. ………………………………………..77
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………………..83
KHUYẾN NGHỊ…………………………………………………………………………………………8

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1 Tiêu chuẩn phân loại để xếp thể chất dựa vào AS………………………………..5
Bảng 3.1 Đặc điểm về giới tính của đối tượng hút thuốc lá ………………………………42
Bảng 3.2 Số lượng nam-nữ của mẫu nghiên cứu……………………………………………..42
Bảng 3.3 Phân bố theo tuổi của mẫu nghiên cứu……………………………………………..43
Bảng 3.4 Trình độ học vấn của mẫu nghiên cứu ……………………………………………..43
Bảng 3.5 Đặc điểm nghề nghiệp của mẫu nghiên cứu……………………………………..44
Bảng 3.6 Đặc điểm của nhóm đối tượng hút thuốc lá……………………………………….45
Bảng 3.7 Đặc điểm của người hít khói thuốc lá thụ động theo giới tính ……………..47
Bảng 3.8 Tỉ lệ các dạng thể chất y học cổ truyền của mẫu nghiên cứu……………….48
Bảng 3.9 Tần suất yếu tố tuổi theo thể chất YHCT ………………………………………….49
Bảng 3.10 Tần suất yếu tố giới tính theo thể chất YHCT………………………………….50
Bảng 3.11 Tần suất trình độ học vấn theo thể chất YHCT ………………………………..50
Bảng 3.12 Tần suất nghề nghiệp theo thể chất YHCT………………………………………51
Bảng 3.13 Tần suất và tỉ lệ BMI theo thể chất YHCT………………………………………52
Bảng 3.14 Tần suất và tỉ lệ mất ngủ theo thể chất YHCT …………………………………52
Bảng 3.15 Tần suất và tỉ lệ sử dụng bia rượu theo thể chất YHCT …………………….53
Bảng 3.16 Tần suất và tỉ lệ tập thể dục hàng ngày theo thể chất YHCT ……………..53
Bảng 3.17 Tần suất và tỉ lệ bệnh mãn tính theo thể chất YHCT ………………………..54
Bảng 3.18 Tần suất các bênh mãn tính theo thể chất y học cổ truyền …………………55
Bảng 3.19 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Bình hòa ………………………55
Bảng 3.20 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Khí hư………………………….56
Bảng 3.21 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Dương hư …………………….56
Bảng 3.22 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Âm hư………………………….57
Bảng 3.23 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Huyết ứ……………………….57
Bảng 3.24 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Đàm thấp ……………………..58
Bảng 3.25 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Thấp nhiệt…………………….58
Bảng 3.26 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất Khí uất…………………………59
Bảng 3.27 Mối tương quan của các yếu tố với thể chất cơ địa, bẩm sinh ……………59Bảng 3.28 Tần suất và tỉ lệ hút thuốc lá theo thể chất y học cổ truyền ……………….60
Bảng 3.29 Ảnh hưởng của thuốc lá lên thể chất y học cổ truyền ……………………….61
Bảng 3.30 Tỉ lệ thể chất y học cổ truyền theo đối tượng thuốc lá ……………………..62
Bảng 3.31 Tỉ lệ bệnh mãn tính theo đối tượng hút thuốc lá………………………………63
Bảng 3.32 Tỉ lệ sử dụng bia rượu theo đối tượng hút thuốc lá …………………………..64
Bảng 3.33 Tỉ lệ mất ngủ theo đối tượng hút thuốc lá ………………………………………64
Bảng 3.34 Mối tương quan của hút thuốc lá với thể chất y học cổ truyền …………..6