Đặc điểm tổn thương sợi trục của u thần kinh đệm trên cộng hưởng từ khuếch tán sức căng

Đặc điểm tổn thương sợi trục của u thần kinh đệm trên cộng hưởng từ khuếch tán sức căng
Nguyễn Thị Vân Anh, Nguyễn Duy Hùng
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu được tiến hành nhằm mô tả đặc điểm tổn thương sợi trục ở nhóm u thần kinh đệm bậc thấp và bậc cao trên cộng hưởng từ khuếch tán sức căng. Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang từ tháng 9/2019 đến tháng 4/2021 trên 46 bệnh nhân có giải phẫu bệnh là u thần kinh đệm và đều được chụp cộng hưởng từ khuếch tán sức căng trước phẫu thuật hoặc sinh thiết. Bó vỏ tuỷ có tổn thương phù và thâm nhiễm là hai hình thái hay gặp với tỷ lệ tương ứng là 21,7% và 45,7%, trong đó phù hay gặp ở nhóm u bậc thấp, thâm nhiễm hay gặp ở nhóm u bậc cao. Trong các bó thuộc đường ngôn ngữ, phù và đè đẩy là tổn thương hay gặp ở nhóm u bậc thấp, thâm nhiễm là tổn thương hay gặp ở nhóm u bậc cao. Phá huỷ sợi trục gặp ở 5/6 bó chất trắng trong nhóm u bậc cao, không gặp trường hợp nào ở nhóm u bậc thấp. Sự khác biệt về đặc điểm tổn thương sợi trục giữa hai nhóm u thần kinh đệm có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Qua nghiên cứu chúng tôi có kết luận, trên hình ảnh cộng hưởng từ khuếch tán sức căng, u thần kinh đệm bậc thấp thường gặp tổn thương phù và đè đẩy, u thần kinh đệm bậc cao hay gặp thâm nhiễm và phá huỷ sợi trục.

U thần kinh đệm (UTKĐ) là khối u có nguồn gốc từ các tế bào thần kinh đệm, đặc trưng bởi sự thâm nhiễm vào các bó sợi chất trắng.1  U  thần kinh đệm được chia làm hai nhóm bậc ác tính với tiên lượng và hướng điều trị khác nhau.2Phương pháp điều trị đa mô thức gồm phẫu thuật, hoá trị, xạ trị, miễn dịch… được áp dụng trong điều trị nhằm đem lại hiệu quả cao nhất, phẫu  thuật  vẫn  được  xem  là  phương  pháp chính trong điều trị ung thư nói chung, u thần kinh đệm nói riêng. Mục tiêu chính là kéo dài thời gian sống và tối ưu chất lượng sống còn lại cho bệnh nhân. Khác với các khối u ngoài trục, những khối u trong trục thường có mối liên quan với các bó sợi chất trắng lân cận, tuỳ theo mức độ tổn thương sợi trục mà mức độ khiếm khuyết chức năng thần kinh khác nhau, việc cố gắng bảo tồn tối đa chức năng thần kinh sau phẫu thuật đang là thách thức lớn cho các nhà phẫu thuật. Chính vì vậy vai trò chẩn đoán chính xác bệnh, mức độ ác tính cũng như đặc điểm tổn thương của các sợi trục trong u não trước phẫu thuật đóng vai trò then chốt trong việc tiên lượng và lên kế hoạch điều trị thích hợp.1Cộng hưởng từ khuếch tán sức căng (DTI) là kĩ thuật duy nhất dựa trên nguyên lý về sự khuếch tán bất đẳng hướng của các phân tử nước trong sợi trục có khả năng đánh giá mức độ tổn thương sợi trục trước phẫu thuật.3,4 Máy tính  sẽ  xử  lí  các  thông  số  định  tính  và  định lượng. Các thông số định lượng như chỉ số FA, MD, RD… đã được nghiên cứu và khẳng định vai trò trong phân bậc UTKĐ