RỐI LOẠN NUỐT VÀ MỘT SỐ YẾU TỔ LIÊN QUAN TRÊN BỆNH NHÂN PARKINSON GIAI ĐOẠN MUỘN

RỐI LOẠN NUỐT VÀ MỘT SỐ YẾU TỔ LIÊN QUAN TRÊN BỆNH NHÂN PARKINSON GIAI ĐOẠN MUỘN
Nguyễn Thị Thuỳ Linh1, Nguyễn Thị Kim Liên1, Nguyễn Thanh Bình1
1 Trường Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Bệnh Parkinson là một bệnh lí thoái hoá thần kinh trung ương thường gặp ở người cao tuổi, đặc trưng bới sự kết hợp triệu chứng vận động và ngoài vận động. Rối loạn nuốt là vấn đề thường gặp ở bệnh Parkinson đặc biệt trong giai đoạn muộn. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến lượng dinh dưỡng người bệnh đưa vào cơ thể cũng như việc chuyển hoá và có tác dụng của thuốc điều trị, làm tăng nguy cơ bị viêm phổi sặc (Aspiration pneumonia) đe dọa tính mạng người bệnh. Mục tiêu: Mô tả đặc điểm rối loạn nuốt và phân tích một số yếu tố liên quan đến rối loạn nuốt ở người bệnh Parkinson giai đoạn muộn tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương từ tháng 8 năm 2021 đến tháng 6 năm 2022. Phương pháp: Đặc điểm rối loạn nuốt được đánh giá theo đặc điểm lâm sàng, thang Tầm soát Nuốt theo Gugging (GUSS). Kết quả: Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là: 71,22 ± 8,61 tuổi, tuổi chủ yếu > 60 tuổi, tỷ lệ nam: nữ: 1,58:1. Thời gian mắc bệnh trung bình là 6,80 ± 4,13 năm. Biểu hiện rối loạn nuốt hay gặp nhất là thay đổi giọng nói và nuốt vướng. Các biến chứng thường gặp bao gồm: thay đổi thói quen ăn uống, suy dinh dưỡng và viêm phổi. Bệnh nhân có triệu chứng vận động nặng hơn (điểm UPDRS phần III cao hơn), thời gian mắc bệnh lâu hơn, có điểm GUSS thấp hơn. Kết luận: Trong nghiên cứu của chúng tôi, rối loạn nuốt ở bệnh nhân Parkinson hay biểu hiện là thay đổi giọng nói và nuốt vướng. Biến chứng thường gặp là thay đổi thói quen ăn uống và suy dinh dưỡng. Bệnh nhân có càng nhiều triệu chứng vận động và thời gian mắc bệnh kéo dài thì điểm GUSS càng thấp, tương ứng với mức độ rối loạn nuốt nặng hơn.

Bệnh Parkinson là một bệnh lí thoái hoá thần kinh trung ương thường gặp ở người cao tuổi. Rối  loạn  nuốtlà  một  triệu  chứng  quan  trọng trong bệnh Parkinson, ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, hơn 80% bệnh nhân Parkinson có rối loạn nuốt trong quá trình bị bệnh1. Rối loạn nuốt gây ảnh hưởng trực tiếp đến lượng dinh dưỡng ăn uống hằng ngày của bệnh nhân cũng như khó khăn trong việc uống và chuyển hoá thuốc điều trị. Rối loạn nuốt còn làm tăng nguy cơ bị viêm phổi sặc đe dọa tính mạng bệnh nhân. Tại Việt Nam, việc nghiên cứu các triệu chứng ngoài vận động, cụ thể hơn là rối loạn nuốt trên bệnh nhân Parkinson  đã  được  thực  hiện,  tuy  nhiên  việc đánh giá còn sơ bộ và chưa hệ thống. Do đó, đánh giá rối loạn nuốt trên bệnh nhân Parkinson, đặc  biệt  ở  giai  đoạn  muộn  giúp  đưa  ra  các phương pháp điều trị, góp phần cải thiện chất lượng điều trị, chất lượng cuộc sống cũng như tiên lượng bệnh.