STRESS VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN SAU MẮC COVID-19 TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

STRESS VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN SAU MẮC COVID-19 TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Huỳnh Giao1, Nguyễn Ngọc Lân1
1 Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Xác định tỷ lệ stress và các yếu tố liên quan trên bệnh nhân sau mắc COVID-19 đến khám tại hai bệnh viện tại thành phố Hồ Chí Minh năm 2022. Nghiên cứu cắt ngang mô tả được thực hiện từ tháng 01 đến tháng 03 năm 2022 trên người bệnh sau khi xác định mắc COVID-19 ít nhất 4 tuần tại hai bệnh viện tại thành phố Hồ Chí Minh. Sử dụng thang đo stress (Perceived Stress Scale) để đánh giá tình trạng stress của người bệnh. Số liệu được thu thập thông qua bộ câu hỏi tự điền. Có 325 người bệnh tham gia nghiên cứu, tuổi trung bình 42,5 (±15,3) tuổi, giới nữ (61,8%) chiếm đa số. Tỷ lệ stress ghi nhận 23,4% với mức độ nhẹ và nặng lần lượt là 14,8% và 8,6%. Nghiên cứu tìm thấy mối liên quan giữa stress với giới tính và bệnh lý đi kèm của đối tượng tham gia (p<0,05). Tỷ lệ và mức độ stress ở bệnh nhân sau mắc COVID-19 tương đối cao, điều này cho thấy sự cần thiết phải tầm soát các vấn đề tâm lý trên những bệnh nhân này.

Đại dịch COVID-19 bùng phát từ cuối tháng 12/2019 đã gây ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống, kinh tế, xã hội của tất cả các nước trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên  toàn  thế  giới  ghi  nhận  hơn  497  triệu  ca nhiễm và hơn 6,1 triệu ca tử vong theo kết quả báo  cáo  ngày  12/04/2022 [1]. Ngoài ảnh hưởng trực tiếp của COVID-19, người bệnh còn chịu ảnh hưởng về mặt sức khỏe tâm thần khi những biện pháp giãn cách xã hội, cách ly và những chính sách nhằm kiểm soát sự bùng phát của đại dịch theo từng giai đoạn dẫn đến giảm kinh tế, giảm thu nhập. Stress như là cách phản ứng của cơ thể trước một yếu tố tác động nào đó đe dọa đến sự tồn tại  của  con  người.  Nghiên  cứu  gần  đây  về  tác động của COVID-19 cho thấy 53,8% người tham gia chịu ảnh hưởng tâm lý từ đại dịch trong đó ghi nhận ảnh hưởng mức độ từ trung bình đến nghiêm  trọng  chiếm  8,1%  [2].  Hơn  nữa,  theo nghiên  cứu  từ  các  đại  dịch  SARS,  MERS  trước đây,  những  vấn  đề  về  sức  khỏe  tâm  thần  và triệu chứng ở người nhiễm bệnh có thể kéo dài hàng tháng sau khỏi bệnh [3].Điều này cho thấy vấn đề sức khỏe tâm thần nói chung hay stress trên  bệnh  nhân  sau  mắc  COVID-19  cần  được quan tâm. Tuy nhiên, các nghiên cứu đánh giá stress  trên  bệnh  nhân  hậu  COVID-19  tại  Việt Nam còn tương đối ít. Do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu  này nhằm đánh giá tác động của đại dịch đối  với gánh  nặng stress trên người bệnh cũng  như  tìm  hiểu  các  yếu  tố  liên  quan  nhằm góp phần đưa ra các biện pháp can thiệp trên đối tượng này.