Thực trạng quản lý người bệnh đái tháo đường típ 2 điều trị ngoại trú tại bệnh viện Quân y 109 và các yếu tố ảnh hưởng năm 2022

Luận văn thạc sĩ y tế công cộng Thực trạng quản lý người bệnh đái tháo đường típ 2 điều trị ngoại trú tại bệnh viện Quân y 109 và các yếu tố ảnh hưởng năm 2022.Những năm đầu thế kỷ 21, các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization – WHO) đã dự báo ―Thế kỷ 21 sẽ là thế kỷ của các bệnh nội tiết và rối loạn chuyển hoá, đặc biệt bệnh Đái tháo đƣờng (ĐTĐ) sẽ là bệnh không lây phát triển nhanh nhất‖. Bệnh ĐTĐ đang gia tăng nhanh chóng ở các nƣớc có thu nhập cao, nhƣng còn nhanh hơn ở một số nƣớc có thu nhập trung bình và thấp (1).
Sự phổ biến toàn cầu của bệnh ĐTĐ, đặc biệt là ĐTĐ típ 2 đang trở thành mối lo ngại lớn đối với tất cả các quốc gia. Gánh nặng bệnh tật do ĐTĐ đang đè nặng lên không chỉ ngành y tế mà còn tác động đến cả nền kinh tế và toàn xã hội. Theo ƣớc tính của Liên đoàn Đái tháo đƣờng Quốc tế (International Diabetes Federation – IDF), năm 2015 trên thế giới có hơn 415 triệu ngƣời từ 20 – 79 tuổi mắc bệnh ĐTĐ và ƣớc tính sẽ tăng lên 642 triệu ngƣời vào năm 2040. Năm 2015, ĐTĐ là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến 5 triệu ca tử vong trên toàn cầu. Hàng năm, chi phí cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho ngƣời ĐTĐ chiếm tới 5 – 10% tổng ngân sách y tế của mỗi quốc gia, trong đó chủ yếu cho điều trị biến chứng (2).
Xu hƣớng bệnh tật ở Việt Nam không nằm ngoài quy luật chung của thế giới. Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển dịch dịch tễ học với gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh ĐTĐ đang có xu hƣớng ngày càng tăng lên (3).

Để quản lý ĐTĐ hiệu quả, tăng cƣờng năng lực cho y tế cơ sở là một trong những mục tiêu quan trọng của ngành y tế. Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố, đã nỗ lực để đƣa các bệnh không lây nhiễm nhƣ tăng huyết áp, ĐTĐ quản lý tại trạm y tế xã, phƣờng, thị trấn. Sở Y tế tỉnh, thành phố đề xuất thành lập Ban chỉ đạo triển khai quản lý tăng huyết áp, đái tháo đƣờng tại các trạm y tế xã (4). Quản lý ngoại trú NB ĐTĐ típ 2 bao gồm các hoạt động khám sàng lọc chẩn đoán; đánh giá toàn diện ngƣời bệnh; xây dựng kế hoạch điều trị; phòng ngừa và kiểm soát biến chứng cho NB ĐTĐ và chuyển tuyến sau khi vƣợt quá khả năng điều trị (5,6).
Bệnh viện Quân y 109 là bệnh viện tuyến cuối quân khu tƣơng đƣơng với các bệnh viện tuyến Tỉnh. Có vai trò trách nhiệm trong việc quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm trong đó có bệnh ĐTĐ típ 2 tại bệnh viện, Phối hợp với các bệnh viện ngang tuyến và các bệnh viện tuyến dƣới thực hiện công tác quản lý, điều trị bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2 theo: Quyết định 376/QĐ-TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về Chiến lƣợc quốc gia phòng các bệnh không lây nhiễm trong đó có bệnh ĐTĐ giai đoạn 2015 – 2025(7).
Theo thống kê trong mấy năm trở lại đây tại Bệnh viện quân y 109 tình trạng bệnh nhân mắc các BKLN trong đó có bệnh ĐTĐ típ 2 đến khám tại bệnh viện có xu hƣớng ngày càng gia tăng (Theo báo cáo tổng hợp của Ban kế hoạch tổng hợp số NB ĐTĐ quản lý ngoại trú tại bệnh viện năm 2019 là: 1030 NB; năm 2020 là: 1128 NB; năm 2021 là 1294 NB). Trong khi bệnh viện có nhiều khó khăn về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế. Vấn đề đặt ra là công tác quản lý, điều trị NB ĐTĐ típ 2 đang diễn ra nhƣ thế nào? Và có khó khăn vƣớng mắc gì trong việc hoàn thiện và nâng cao chất lƣợng quản lý?
Do vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “Thực trạng quản lý người bệnh đái tháo đường típ 2 điều trị ngoại trú tại bệnh viện Quân y 109 và các yếu tố ảnh hưởng năm 2022”.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả thực trạng quản lý ngƣời bệnh đái tháo đƣờng típ 2 điều trị ngoại trú tại bệnh
viện Quân y 109 năm 2022.
2. Phân tích một số yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý ngƣời bệnh đái tháo đƣờng típ 2 điều
trị ngoại trú tại bệnh viện Quân y 109 năm 2022

MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT IV
TÓM TẮT LUẬN VĂN VII
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 3
CHƢƠNG 1 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
1.1. Một số khái niệm chính trong nghiên cứu……………………………………………………………4
1.2. Các quy định về quản lý, điều trị ĐTĐ tại VN……………………………………………………..5
1.3. Các chỉ số mô tả và đánh giá quản lý ĐTĐ tại VN ……………………………………………….6
1.4. Thực trạng quản lý ĐTĐ trên Thế giới và Việt Nam …………………………………………..10
1.5. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý của NB ĐTĐ típ 2…………………………………….15
1.6. Giới thiệu về địa điểm nghiên cứu ……………………………………………………………………20
1.7. Khung lý thuyết nghiên cứu …………………………………………………………………………….21
CHƢƠNG 2 22
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………………………………………..22
2.2. Thời gian, địa điểm nghiên cứu………………………………………………………………………..23
2.3. Thiết kế nghiên cứu ………………………………………………………………………………………..23
2.4. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu…………………………………………………………………..23
2.5. Công cụ và phƣơng pháp thu thập số liệu ………………………………………………………….24
2.7.Các tiêu chuẩn đánh giá áp dụng trong nghiên cứu ……………………………………………..27
2.8. Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu …………………………………………………………….28
2.9. Đạo đức trong nghiên cứu ……………………………………………………………………………….29
CHƢƠNG 3 30
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 30
3.1. Đặc điểm nhân khẩu học NB ĐTĐ típ 2 trong nghiên cứu…………………………………..30
3.2. Thực trạng quản lý NB đái tháo đƣờng típ 2 tại Bệnh viện Quân y 109…………………31
HUPHiii
3.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng trong công tác quản lý NB ĐTĐ điều trị ngoại trú tại phòng
khám Nội tiết, Bệnh viện Quân y 109 ……………………………………………………………………..41
BÀN LUẬN 50
KHUYẾN NGHỊ 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO 64
PHỤ LỤC 68
Phụ lục 1: BẢNG CÁC BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU……………………………………………………68
Phụ lục 2: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN CHO CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐIỀU TRỊ
ĐÁI THÁO ĐƢỜNG ……………………………………………………………………………………………78
Phụ lục 3. BỘ CÂU HỎI PHÁT VẤN NB ĐTĐ TÍP 2 ĐẾN KHÁM TẠI BỆNH VIỆN 82
Phụ lục 4. HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU LÃNH ĐẠO BỆNH VIỆN…………………88
Phụ lục 5 : HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU LÃNH ĐẠO KHOA NỘI TIẾT…………90
Phụ lục 6: HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU BÁC SĨ TRỰC TIẾP QUẢN LÝ
NGƢỜI BỆNH …………………………………………………………………………………………………….93
Phụ lục 7: HƢỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM NGƢỜI BỆNH……………………………..96
Phụ lục 8: KHÁM VÀ ĐÁNH GIÁ TOÀN DIỆN NGƢỜI BỆNH ĐTĐ …………………….98
Phụ lục 9: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH ĐIỀU TRỊ CHO NB ĐTĐ …………………………….1

DANH MỤC BẢNG BIỂU
BẢNG 1.1. CÁC BƢỚC QUY TRÌNH QUẢN LÝ NGOẠI TRÚ NB ĐTĐ TÍP 2…………9
BẢNG 1.2. MỤC TIÊU ĐƢỜNG HUYẾT DO HIỆP HỘI BÁC SỸ NỘI TIẾT HOA KỲ
ĐỀ XUẤT CHO NGƢỜI LỚN KHÔNG MANG THAI……………………………………………11
BẢNG 1.3. MỤC TIÊU ĐƢỜNG HUYẾT DO ADA ĐỀ XUẤT CHO NGƢỜI LỚN
KHÔNG MANG THAI…………………………………………………………………………………………12
BẢNG 3.1. THÔNG TIN CHUNG VỀ NB TRONG NGHIÊN CỨU …………………………30
BẢNG 3.2. ĐẶC ĐIỂM VỀ THỜI GIAN MẮC VÀ SỐ CA MẮC MỚI TRONG NĂM
2022 ……………………………………………………………………………………………………………………31
BẢNG.3.3. PHÂN BỐ NB ĐƢỢC KHÁM, CHẨN ĐOÁN ĐTĐ TÍP 2 (N =87)…………32
BẢNG 3.4. HOẠT ĐỘNG HẸN NB ĐẾN TÁI KHÁM ĐỊNH KỲ CỦA NHÂN VIÊN Y
TẾ (N =87)…………………………………………………………………………………………………………..32
BẢNG 3.5. TẦN SUẤT TÁI KHÁM CỦA NB ĐTĐ……………………………………………….33
BẢNG 3.6. TỶ LỆ BIẾN CHỨNG CỦA ĐTĐ TÍP 2 TRONG NHÓM NC ………………..34
BẢNG3.7. TỶ LỆ NB ĐẾN KHÁM ĐƢỢC LẬP HSBA/SỔ KHÁM BỆNH/ĐƠN
THUỐC ………………………………………………………………………………………………………………34
BẢNG 3.8. THỰC HIỆN QUY ĐỊNH QUẢN LÝ THÔNG TIN NB …………………………35
BẢNG 3.9. CHỈ ĐỊNH VÀ THUỐC ĐIỀU TRỊ CHO NB ĐTĐ………………………………..35
BẢNG 3.10. SỐ LƢỢNG THUỐC NB NHẬN ĐƢỢC TẠI BỆNH VIỆN THEO DIỆN
BHYT …………………………………………………………………………………………………………………35
BẢNG 3.11. THỰC TRẠNG DÙNG THUỐC CỦA NB ĐTĐ TRONG NGHIÊN CỨU37
BẢNG 3.12. THỰC TRẠNG THEO DÕI CHỈ SỐ XÉT NGHIỆM CỦA NB ĐTĐ……..38
BẢNG 3.13. THỰC TRẠNG TỰ THEO DÕI GLUCOSE MÁU CỦA NB TẠI NHÀ
BẰNG MÁY TEST GLUCCOSE MÁU CÁ NHÂN. ……………………………………………….38
BẢNG 3.14. CHỈ SỐ GLUCOSE LẦN KHÁM GẦN NHẤT CỦA NB ĐTĐ TRONG
NC………………………………………………………………………………………………………………………39
BẢNG 3.15. CHỈ SỐ HBA1C LẦN KHÁM GẦN NHẤT CỦA NB ĐTĐ TRONG NC.40
BẢNG 3.16. TỶ LỆ NB ĐTĐ TÍP 2 ĐƢỢC TƢ VẤN, GIÁO DỤC SỨC KHỎE ………40
HUPHvi
BẢNG 3.17. THỰC TRẠNG CÁC NHÓM THUỐC DÙNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐTĐ
TẠI BỆNH VIỆN …………………………………………………………………………………………………