Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh và một số yếu tố ảnh hưởng của nhân viên y tế tại Bệnh viện Trưng Vương Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018

Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh và một số yếu tố ảnh hưởng của nhân viên y tế tại Bệnh viện Trưng Vương Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018.An toàn ngƣời bệnh (ATNB) là đảm bảo cho ngƣời bệnh đƣợc an toàn trong quá trình chăm sóc, điều trị, không để xảy ra các tổn thƣơng bất ngờ; là thiết lập hệ thống và các quy trình quản lý sao cho giảm thiểu tối đa các sai sót và gia tăng khả năng ngăn chặn kịp thời các sự cố [15].
Trên thế giới, qua kết quả một số nghiên cứu, ghi nhận hơn 2/3 số biến cố bất lợi trong số mẫu mà nghiên cứu thu thập đƣợc có thể ngăn ngừa đƣợc [24]. Ở Úc, 18.000 trƣờng hợp tử vong và hơn 50.000 bệnh nhân bị tàn tật do sai sót y khoa [31] (Weingart, 2000). Tại Mỹ, ƣớc tính mỗi năm có khoảng 44.000 đến 98.000 bệnh nhân chết và hơn một triệu ngƣời bị tàn tật do sai sót y khoa [23].

Tại Việt Nam, tình hình tai biến điều trị, sự cố y khoa tại tất cả các cơ sở chăm sóc sức khỏe trong những năm gần đây đ  trở thành một vấn đề đƣợc x  hội quan tâm. Tỉ lệ nhiễm khuẩn vết mổ (NKVM) trên ngƣời bệnh đƣợc phẫu thuật tại một số bệnh viện trên toàn quốc chiếm từ 4,1% đến 7,9%, trong đó tỉ lệ NKVM cao ở nhóm ngƣời bệnh phẫu thuật ruột non (19,5%), đại tràng (11%) và dạ dày (7,9%) [1]. Văn hóa an toàn ngƣời bệnh (VHATNB) là một phƣơng thức mà an toàn ngƣời bệnh đƣợc tƣ duy, cấu trúc và thực hiện tại bệnh viện. Xây dựng văn hoá an toàn ngƣời bệnh là hoạt động quan trọng nhằm thay đổi theo chiều hƣớng tích cực suy nghĩ, thái độ và hành vi của nhân viên y tế liên quan đến ATNB. Đây cũng là một yêu cầu cấp thiết cho các bệnh viện trong cả nƣớc trƣớc những thách thức của các lĩnh vực khác lên ngành y tế và cũng nhằm đáp ứng những đòi hỏi chính đáng của ngƣời dân trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Nhằm quản lý tốt công tác khám chữa bệnh, đồng thời nâng cao chất lƣợng khám chữa bệnh và ƣu tiên vấn đề về an toàn ngƣời bệnh, Bộ Y tế đ  ban hành Thông tƣ 19/2013/TT-BYT ngày 12 tháng 7 năm 2013 về hƣớng dẫn triển khai hoạt động quản lý chất lƣợng bệnh viện, yêu cầu các bệnh viện phải triển khai 7 nội dung đảm bảo ATNB tại Điều 7 [5]; Thông tƣ 07/2011/TT-BYT ngày 26 tháng 01 năm 2011[4] về hƣớng dẫn công tác điều dƣỡng về chăm sóc ngƣời bệnh trong bệnh viện nhằm đảm bảo an toàn và phòng ngừa sai sót chuyên môn kỹ thuật khi chăm sóc2 ngƣời bệnh tại Điều 15 tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng, VHATNB đ  đƣợc thực hiện trƣớc đó. Tuy nhiên, ghi nhận tỉ lệ tích cực về các lĩnh vực liên quan còn thấp, nên cần tập trung để thực hiện cải tiến nhƣ cởi mở thông tin về sai sót, hành xử không buộc tội, bàn giao và chuyển bệnh, nhân lực, tần suất báo cáo sự cố, nhận thức về ATNB, làm việc nhóm giữa các khoa, phòng. Các thông tin về sai sót, sự cố y khoa không đƣợc chia sẻ báo cáo dẫn đến tình trạng lặp đi lặp lại các lỗi này, gây phiền hà cho ngƣời bệnh, làm giảm chất lƣợng khám chữa bệnh cũng nhƣ sự hài lòng của ngƣời bệnh đối với dịch vụ của bệnh viện [6].
Nhƣ vậy, thực trạng vấn đề văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng nhƣ thế nào? Và có những yếu tố nào ảnh hƣởng của nhân viên y tế đến VHATNB tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018? Xuất phát từ những vấn đề cấp bách nêu trên, tôi thực hiện đề tài nghiên cứu “Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh và một số yếu tố ảnh hưởng của nhân viên y tế tại Bệnh viện Trưng Vương Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018”.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả thực trạng văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng, Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018.
2. Xác định một số yếu tố ảnh hƣởng đến văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế Bệnh viện Trƣng Vƣơng, Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018

MỤC LỤC
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………………………….
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………….3
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU……………………………………………………………4
1.1. Một số định nghĩa…………………………………………………………………………………4
1.2. Công cụ khảo sát văn hóa an toàn ngƣời bệnh – Bộ câu hỏi HSOPSC…………7
1.3. Tình hình khảo sát Văn hóa An toàn ngƣời bệnh trên thế giới và trong nƣớc.9
1.3.1 Trên Thế giới……………………………………………………………………………………..9
1.3.2. Tại Việt Nam …………………………………………………………………………………..11
1.4. Thông tin về Bệnh viện Trƣng Vƣơng…………………………………………………..12
1.4.1. Sơ lược sự hình thành và phát triển……………………………………………………12
1.4.2. Chức năng………………………………………………………………………………………13
1.5 Khung lý thuyết…………………………………………………………………………………..15
CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP …………………………………………..16
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu………………………………………………………………………….16
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn ………………………………………………………………………..16
2.1.2. Đối tượng loại trừ……………………………………………………………………………16
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………16
2.3. Thiết kế nghiên cứu…………………………………………………………………………….16
2.4. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu……………………………………………………….16
2.4.1. Nghiên cứu định lượng: ……………………………………………………………………16
2.4.2. Nghiên cứu định tính: ………………………………………………………………………17
2.5. Phƣơng pháp thu thập số liệu……………………………………………………………….18
2.5.1. Thu thập số liệu định lượng ………………………………………………………………18
2.5.2. Thu thập thông tin định tính ……………………………………………………………..18
2.6. Công cụ nghiên cứu: …………………………………………………………………………..18
2.7. Biến số nghiên cứu……………………………………………………………………………..19
2.8. Tiêu chuẩn thang đo đánh giá ………………………………………………………………19iii
2.9. Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu …………………………………………………20
2.10. Y đức ………………………………………………………………………………………………21
2.11. Hạn chế, sai số và cách khắc phục. ……………………………………………………..21
2.11.1. Hạn chế. ……………………………………………………………………………………….21
2.11.2. Sai số và biện pháp khắc phục…………………………………………………………21
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………………..23
3.1. Thực trạng Văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện
Trƣng Vƣơng năm 2018…………………………………………………………………………….23
3.1.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………..23
3.1.2. Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện
Trưng Vương……………………………………………………………………………………………25
3.2. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế
tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng ……………………………………………………………………….35
CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN…………………………………………………………………………….40
4.1. Thực trạng văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện
Trƣng Vƣơng……………………………………………………………………………………………40
4.1.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………..40
4.1.2. Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh của nhân viên y tế tại Bệnh viện
Trưng Vương……………………………………………………………………………………………40
4.2. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến Văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế
tại Bệnh viện Trƣng Vƣơng ……………………………………………………………………….44
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………………45
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………….47
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..48
PHỤ LỤC 1: Khảo sát ý kiến về an toàn ngƣời bệnh……………………………………….51
PHỤ LỤC 2: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu (Dành cho cán bộ L nh đạo bệnh viện) ..61
PHỤ LỤC 3: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu (Dành cho cán bộ quản lý khoa/phòng)..62
PHỤ LỤC 4: Hƣớng dẫn phỏng vấn sâu (Dành cho Bác sĩ, Điều dƣỡng các khoa)
…………………………………………………………………………………………………………………..63
PHỤ LỤC 5: Bảng biến số…………………………………………………………………………….6

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Số lƣợng nhân viên phân tầng theo tỉ lệ tại khoa/phòng ……………………..17
Bảng 2.2: Thang điểm đánh giá [10], [16]………………………………………………………20
Bảng 3.1: Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu (n = 388) ………………………………………..23
Bảng 3.2: Đánh giá về An toàn ngƣời bệnh tại các khoa/phòng………………………….25
Bảng 3.3: Ý kiến về l nh đạo khoa/phòng ……………………………………………………….27
Bảng 3.4: Ý kiến về trao đổi thông tin trong khoa/phòng…………………………………..30
Bảng 3.5: Ý kiến về báo cáo sự cố………………………………………………………………….31
Bảng 3.6: Đánh giá mức độ an toàn ngƣời bệnh của khoa …………………………………32
Bảng 3.7: Ý kiến về Văn hóa an toàn ngƣời bệnh của nhân viên y tế ………………….32
Bảng 3.8: Báo cáo sự cố của l nh đạo khoa cho bệnh viện ………………………………..34
Bảng 3.9: Văn hóa an toàn ngƣời bệnh về khoa/phòng và đặc điểm mẫu nghiên cứu
…………………………………………………………………………………………………………………..35
Bảng 3.10: Văn hóa an toàn ngƣời bệnh về l nh đạo và đặc điểm mẫu nghiên cứu ……36
Bảng 3.11: Văn hóa an toàn ngƣời bệnh về bệnh viện và đặc điểm mẫu nghiên cứu
…………………………………………………………………………………………………………………..37
Bảng 3.12: Đánh giá mức độ an toàn ngƣời bệnh và đặc điểm mẫu nghiên cứu …..3