Tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể

Tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể
Lưu Xuân Võ1, Nguyễn Thanh Huyền, Nguyễn Thanh Hiền, Nguyễn Thu Duyên, Vũ Hoàng Phương, Vũ Ngọc Tú
1 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu của nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể. Thiết kế nghiên cứu mô tả được tiến hành trên tất cả các bệnh nhân được thực hiện phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể từ 01/9/2019 – 31/6/2021. Kết quả nghiên cứu cho thấy trong 105 bệnh nhân mổ thì tỉ lệ tổn thương thận cấp sau phẫu thuật là 24,8% (26/105). Nhóm tổn thương thận cấp có độ tuổi trung bình, ure máu và creatinin máu trước phẫu thuật cao hơn, thời gian chạy tuần hoàn ngoài cơ thể kéo dài hơn và số lượng nước tiểu ít hơn trong phẫu thuật. Số lượng các chế phẩm máu và tỉ lệ sử dụng các thuốc vận mạch nhiều hơn và thời gian nằm hồi sức kéo dài hơn ở nhóm tổn thương thận cấp sau phẫu thuật.

Tổn thương thận cấp tính sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể (THNCT) xảy ra do sự suy giảm chức năng nhanh chóng của  thận,  được  biểu  hiện  bằng  sự  suy  giảm đáng  kể  mức  lọc  cầu  thận  và  tăng  nồng  độ creatinin máu, là một biến chứng nặng xảy ra sau phẫu thuật tim với tỉ lệ từ 3,5 – 31%.1 Sinh lý bệnh của tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim thì rất phức tạp và do nhiều yếu tố như: vi tắc mạch, hoạt hóa các yếu tố thần kinh thể dịch, độc tố nội sinh và ngoại sinh, các yếu tố chuyển hóa, các yếu tố viêm, tổn thương liên quan tới thiếu máu. Tổn thương thận cấp làm tăng thời gian nằm lại hồi sức ngoại khoa và tăng tỉ lệ tử vong sau phẫu thuật tim từ 0,4 – 4,4% lên 1,3 – 22,3% và, tỉ lệ này tăng lên đến 25-88,9% ở những bệnh nhân phải lọc máu.2Việc xác định sớm những bệnh nhân có nguy cơ tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim  có  tuần  hoàn  ngoài  cơ  thể  là  rất  quan trọng để cải thiện việc chăm sóc và điều trị bệnh nhân đó trước trong và sau phẫu thuật. Một số yếu tố là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim: tuổi cao, béo phì, bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, phẫu thuật tim từ trước, truyền máu, thời gian chạy tuần hoàn ngoài cơ thể kéo dài, sự dụng các thuốc vận mạch, bóng đối xung…3,4Nghiên cứu về tổn thương thận cấp ở bệnh nhân phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài  cơ  thể  rất  quan  trọng  vì  chúng  cho phép chẩn đoán tổn thương thận cấp tốt hơn và tạo điều kiện cho tiên lượng bệnh nhân và có chiến lược phù hợp để ngăn ngừa và giảm thiểu biến chứng này, do đó giảm được các biến chứng liên quan.5 Mục tiêu của nghiên cứu này là tìm hiểu các yếu tố nguy cơ đối với tổn thương thận cấp sau phẫu thuật tim có sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể.